Κυριακή 28 Οκτωβρίου 1962. Είναι η τελευταία ημέρα της ιστορικής «Κρίσης της Κούβας». Το ελληνικό πετρελαιοφόρο «Sirius», συμφερόντων οικογενείας Κουλουκουντή, γίνεται, αν όχι το πρώτο, πάντως από τα πρώτα πλοία που «σπάνε» τον αποκλεισμό και προσεγγίζουν το νησί του Κάστρο. Στο καράβι βρίσκεται ο 24χρονος δόκιμος πλοίαρχος Γιάννης Ματσάγκος. Τον τελευταίο καιρό ακολουθεί συνέχεια αυτή τη διαδρομή: από το Νοβοροσίσκ της Μαύρης Θάλασσας στην Κούβα. Με τον «Σείριο». Ο Κουλουκουντής δίνει σε όλα του τα καράβια ονομασίες αστεριών: Σείριος, Πολάρις, Αλντεμπαράν, Αντάρης…
Ο «Σείριος», λοιπόν, μεταφέρει 35.000 τόνους πετρέλαιο. Το πλήρωμά του γνωρίζει ήδη από το λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας ότι, μέχρι να φτάσουν στο νησί της βόρειας Καραϊβικής, ίσως και να έχει ξεσπάσει πυρηνικός πόλεμος. Ξέρουν επίσης ότι το νησί είναι αποκλεισμένο από τους Αμερικανούς. Αυτό που δεν ξέρουν είναι αν θα φτάσουν ποτέ. Οι οδηγίες που έχουν από την εταιρεία είναι απλές: δεν θα πάρετε καμία πρωτοβουλία, θα κάνετε ό,τι σας πουν στη διαδρομή. Κάποιος από το πλήρωμα προτείνει να μπουν στο λιμάνι της Κούβας με σβηστά τα φώτα του πλοίου. Η πρότασή του απορρίπτεται με συνοπτικές διαδικασίες.
«Περάσαμε τρεις κύκλους αποκλεισμού», λέει ο Γιάννης. «Αμερικανικά αντιτορπιλικά. Μας σταματούσαν, ήλεγχαν τα πάντα στο πλοίο και μας άφηναν να περάσουμε. Οταν φτάσαμε πια στον τρίτο και τελευταίο κύκλο, μας έδωσαν το οκέι. Η κρίση έληξε τότε και το εμπάργκο σταμάτησε». Μπήκαν στην Κούβα και ξεφόρτωσαν. Δεν ξέρω αν ήπιαν τοπικό ρούμι, αν έκαναν μια βόλτα από τα «σπίτια» της Αβάνας, αν άκουσαν μουσικές. Ισως και να ξεκουράστηκαν απλώς διότι ήταν Κυριακή, ημέρα ανάπαυσης.
Κυριακή 1η Ιανουαρίου 1983. Στο μεσημεριανό, οικογενειακό τραπέζι της Πρωτοχρονιάς ακούω την ιστορία του «Σείριου» για πρώτη φορά. Ενα άστρο που πλέει στη θάλασσα. Είμαι σχεδόν δεκατριών και όλη η οικογένεια βρίσκεται εκεί, γύρω από τον συνονόματο παππού μου, τον πυρήνα. Κάτι σαν ήλιος. Οι τρεις γαμπροί συνεχίζουν να τον φωνάζουν όπως τον φώναζαν και στα χρόνια που ζούσαν στο Κονγκό: Μπουταμούτου. Αφεντικό, πάτερ φαμίλια.
Δεν το ξέρουμε, φυσικά, αλλά ο Μπουταμούτου έχει τρία χρόνια ζωής ακόμα. Η οικογένεια η ίδια έχει ακόμα τρία χρόνια τέτοιων κυριακάτικων μεσημεριών. Με τον θάνατό του, κάτι έσπασε. Οι Κυριακές έγιναν πιο μοναχικές. Πιο ελεύθερες ίσως.
Δεν ήταν όλα ειδυλλιακά και αρμονικά σε όλα εκείνα τα τραπέζια, ειδικά έτσι καθώς προχωρούσε η εφηβεία μου και κάτι κλοτσούσε μέσα μου. Εχασα όμως όλες αυτές τις ιστορίες που άκουγα. Τις αφρικανικές ιστορίες, τις αεροπορικές ιστορίες, τις ναυτικές ιστορίες. Ο Γιάννης, μετά τα καράβια, ήρθε και αυτός ολομόναχος στο Κονγκό να δοκιμάσει την τύχη του στο εμπόριο. Εκεί έπεσε πάνω στην οικογένεια του Μπουταμούτου. Ερωτεύτηκε τη μικρή του κόρη, την Κατερίνα. Για να του τη δώσει, ο Μπουταμούτου τον πέρασε από αποκλεισμό ανάλογο με αυτόν της Κούβας. Οταν γεννήθηκα, ο Γιάννης με βάφτισε. Σήμερα, στις φωτογραφίες τον βλέπω να κρατάει μέσα στην εκκλησία της Κινσάσα ένα μωρό που μοιάζει στην κόρη μου.
Κάποιες Κυριακές τις περνάμε ακόμα μαζί με τον Γιάννη – σε κάποια θάλασσα τα καλοκαίρια. Χωρίς την Κατερίνα, αλίμονο. Μείναμε λίγοι πια. Αλλά έχουμε ακόμα τις ιστορίες μας. Κι εμένα μου έχει μείνει η εικόνα ενός πλοίου με το όνομα «Σείριος» να διασχίζει τον Ατλαντικό κι ένας νέος άντρας να ατενίζει τη ζωή του από το κατάστρωμα. Ακόμα δεν τον έχω ρωτήσει πώς είναι να κοιτάς τον έναστρο ουρανό από το κατάστρωμα, καταμεσής του ωκεανού.
* Ο Ηλίας Μαγκλίνης είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Το τελευταίο του μυθιστόρημα «Πρωινή Γαλήνη» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο».