Τσβετάν Τοντόροφ
Οφειλόμενη τιμή στον Βούλγαρο αλλά «Γάλλο» Τσβετάν Τοντόροφ – γιατί, μέσα σ’ όλα τ’ άλλα, μας έμαθε τι είναι ο ρεαλισμός, παρουσιάζοντάς μας τους Ρώσους φορμαλιστές. Διότι ήταν η ενσάρκωση της λογοτεχνικής κριτικής της λογοτεχνίας – πάλευε με τα εργαλεία της λογοτεχνίας να σκαλίσει τη λογοτεχνία, παραμένοντας εντός κειμένου, όχι υπεράνω αυτού. Διότι μας μίλησε για το «παράξενο» και το «φανταστικό», θέλοντας πάλι να επιστρέψει στις αγαπημένες του λειτουργίες της γλώσσας και του νου, σαν συγκοινωνούντα δοχεία. Οι σκέψεις μας στη σύζυγό του, Νάνσι Χιούστον, που μας χάρισε, μεταξύ πολλών άλλων, τον «Χαμένο Βορρά».
Η επίθεση των βιβλίων
Κάποιος ανώνυμος δωρητής αγόρασε, από το βιβλιοπωλείο Booksmith του Σαν Φρανσίσκο, δεκάδες αντίτυπα του «1984» του Τζορτζ Οργουελ, της «Ιστορίας της πορφυρής δούλης» της Μάργκαρετ Ατγουντ και του «Κήπου με τα θηρία» του Ερικ Λάρσον και τα διέθεσε δωρεάν στους πελάτες του βιβλιοπωλείου. Στον πάγκο όπου χαρίζονταν τα αντίτυπα υπήρχε γραμμένο σε χαρτί «Read up! Fight back!», ευθεία και προφανής αναφορά στην αντίσταση στη λαίλαπα «Τραμπ» που σαρώνει την Αμερική. Διαβάστε γιατί χανόμαστε…
Καταδίκη σε πολιτισμό
Αυτή ήταν η πιο διασκεδαστική είδηση της εβδομάδας: δικαστής στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ έκρινε ενόχους πέντε εφήβους που έγραψαν ρατσιστικά συνθήματα έξω από το ιστορικό αφροαμερικανικό σχολείο Ashburn Colored School της περιοχής, καταδικάζοντάς τους να διαβάσουν 35 αντιρατσιστικά βιβλία, να δουν 14 αντίστοιχες ταινίες, να επισκεφθούν δύο μουσεία, αλλά και να γράψουν μία εργασία για να ενθαρρύνουν τη «μεγαλύτερη αποδοχή φύλου, φυλής, θρησκείας και θρησκοληψίας» (sic). Καταδίκη σε… πολιτισμό.
Μήνυση κατά σχολείου
Την ίδια στιγμή, πάλι στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, ένα δημόσιο σχολείο μηνύεται από ανώνυμο πολίτη, μέσω του Ιδρύματος Freedom from Religion. Ο λόγος της μήνυσης είναι το γεγονός ότι η επιτροπή του σχολείου επέτρεψε να δημιουργηθεί τάξη διδασκαλίας της Βίβλου, κάτι που απαγορεύεται. Η κομητεία Μέρσερ, στην οποία ανήκει το σχολείο, δι’ εκπροσώπου δήλωσε ότι η Βίβλος διδάσκεται ως κείμενο λογοτεχνικής και ιστορικής αξίας. Για να δούμε τι θα συμβεί στην Αμερική του Τραμπ, ο οποίος είχε υποσχεθεί μετά παρρησίας ότι, αν νικήσει, «θα μπορούμε ξανά όλοι να ευχόμαστε “Καλά Χριστούγεννα” (και καλά κρασιά)».
…και οι Ολλανδοί την Ολλανδία
Διαβάζοντας ένα άρθρο στον Guardian για το πώς η λογοτεχνία μπορεί να… επηρεάσει την ονοματοδοσία δρόμων και λεωφόρων, επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά το στερεότυπο πως ο θεός έφτιαξε τον κόσμο και οι Ολλανδοί την Ολλανδία. Το Αλμερε, μία αδιάφορη πόλη της βόρειας Ολλανδίας, έχει δώσει σε πλείστους όσους δρόμους και κανάλια της ονόματα δημιουργών κόμικς, αλλά και ηρώων όπως ο Αστερίξ και η παρέα του ή ο Μίκι Μάους. Το πράγμα… χειροτερεύει σε μία μικρή πόλη, των 30.000 κατοίκων, ονόματι Χέλντροπ, όπου οι δρόμοι μιας ολόκληρης συνοικίας έχουν «βαφτιστεί» από τον Τόλκιν και την πρωτοκαθεδρία φυσικά να κρατά ο «Αρχοντας των δαχτυλιδιών». Αυτοί είναι οι Ολλανδοί…