Δεν έπαψε ποτέ να μαθαίνει, να ταξιδεύει, να παρεμβαίνει. Ο Γεβγκένι Γεφτουσένκο (Ζίμα Σιβηρίας 1932 – Οκλαχόμα ΗΠΑ 2017) ήταν ο τελευταίος της μεγάλης γενιάς των Σοβιετικών λογοτεχνών (Αχμάτοβα, Τσβετάγεβα, Μαντελστάμ, Παστερνάκ, Μαγιακόφσκι, Μπέλι, Μπρόντσκι). «Ελευθερόφρων και τολμητίας, ο Γεβγκένι Γεφτουσένκο αξιοποίησε στο έπακρο το “λιώσιμο των πάγων” της εποχής του Χρουστσόφ για να φέρει, ξανά, την ποίηση μπροστά σε τεράστια ακροατήρια, απαγγέλλοντας ποιήματα είτε στην πλατεία Μαγιακόφσκι είτε στο Πολυτεχνικό Μουσείο», όπως λέει στην «Κ» ο μελετητής και μεταφραστής της ρωσικής λογοτεχνίας Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης, ο οποίος τον διάβαζε σε αυτοσχέδιες εκδόσεις, προτού, όπως λέει ο ίδιος, ο Γεφτουσένκο μετατραπεί σε λογοτεχνικό σταρ.
Το 1952, ο Γεφτουσένκο καθίσταται το νεότερο μέλος της Ενωσης Σοβιετικών Λογοτεχνών με το έργο του «Οι προοπτικές του μέλλοντος», για το οποίο εξάλλου κατηγορήθηκε για αντισταλινισμό, κάτι που ασφαλώς το πλήρωσε σε φήμη. Η πραγματική απογείωση ήρθε το 1961, όταν, μετά την επίσκεψή του στο Κίεβο, συνειδητοποίησε ότι δεν υπάρχει κανένα μνημείο που να θυμίζει την άγρια θηριωδία των ναζί, οι οποίοι εκκαθάρισαν την εβραϊκή κοινότητα της πόλης. Ετσι, έστησε ο ίδιος ένα μνημείο, από λέξεις, δημοσιεύοντας το περίφημο «Μπάμπι Γιαρ», το οποίο, μάλιστα, ενέταξε ο Σοστακόβιτς στη Συμφωνία αρ. 13.
Εδινε διαλέξεις σε όλο τον κόσμο, λάμβανε βραβεία και τιμές από κυβερνήσεις, πανεπιστήμια και οργανισμούς, είχε τεράστια δίψα να μαθαίνει τι συμβαίνει στον κόσμο, παράλληλα με την πραγματικότητα που ζούσε ο ίδιος στην ΕΣΣΔ, όπου οι πιστοί του Κόμματος τον θεωρούσαν επικίνδυνο, ενώ οι αντιφρονούντες έλεγαν πως «ρίχνει πέτρες μόνον προς τα εκεί που έχει πάρει έγκριση». Η Αννα Αχμάτοβα, μάλιστα, η οικογένεια της οποίας είχε βασανιστεί από το σοβιετικό καθεστώς, δεν τον αποδεχόταν ως ποιητή, ενώ ο Ιωσήφ Μπρόντσκι, αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ, παραιτήθηκε από την Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Γραμμάτων όταν η τελευταία αποφάσισε να καταστήσει τον Γεφτουσένκο επίτιμο μέλος της.
Μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, στην οποία παρέμενε αφοσιωμένος, ο Γεβγκένι Γεφτουσένκο μετανάστευσε στην Οκλαχόμα των ΗΠΑ, διδάσκοντας λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Τούλσα. Οι αίθουσες ήταν πάντοτε ασφυκτικά γεμάτες, όσο γεμάτοι ήταν οι χώροι στους οποίους έδινε διαλέξεις. Αγαπούσε τους φοιτητές τόσο, που δυσκολευόταν πολύ να τους βάλει κακούς βαθμούς…
«Ακροβατώντας ανάμεσα στην επίσημη λογοτεχνική σκηνή και τη μη λογοκριμένη ποίηση, ήταν μια ανάσα ποιητικής ελευθερίας που έδινε κουράγιο στους συμπατριώτες του για να αντέξουν τη χθαμαλή ζωή και να βλέπουν μέσα από τη χαραμάδα του λυρικού και ενίοτε σκληρού ποιητικού παραγγέλματος την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο», συνοψίζει ο Δ. Β. Τριανταφυλλίδης.