ΕΪΡΙΚΟΥΡ ΕΡΤΝ ΝΟΡΔΝΤΑΛ
Το Κακό
μτφρ. Ρούλα Γεωργακοπούλου
εκδ. Πόλις, σελ. 576
Η Αγκνες, ο Ομαρ και ο Αρνορ στη σύγχρονη Ισλανδία. Ενα ερωτικό τρίγωνο για μια γυναίκα λιθουανοεβραϊκής καταγωγής που ερωτεύεται έναν νεοναζί διανοούμενο (Αρνορ) και όταν το μαθαίνει ο σύντροφός της, κάπως αργά είναι η αλήθεια, βάζει φωτιά στο σπίτι τους. O βραβευμένος Ισλανδός συγγραφέας Εϊρικουρ Ερτν Νόρδνταλ θα μπορούσε να μείνει εκεί και να δημιουργήσει ένα μυθιστόρημα για το ερωτικό παράδοξο και πώς τα φέρνει η ζωή όταν μια Εβραία ερωτεύεται έναν θεωρητικό του ναζισμού. Ομως δεν αρκείται σε αυτό και μας παραδίδει ένα βιβλίο όπου η πολιτική, ο έρωτας, το Ολοκαύτωμα, το σεξ, τα πάθη, ο ναζισμός, η οικονομική κρίση και η ιστορία διαπλέκονται σαν «τα χοντρά κλαδιά ενός γέρικου δέντρου», για να παραφράσουμε ένα σημείο του.
Η νεαρή ιστορικός Αγκνες που γράφει την πτυχιακή της για το Ολοκαύτωμα είναι καρπός του έρωτα μιας Εβραίας και ενός απογόνου ναζιστών, ο Ομαρ το ανασφαλές παιδί μιας διαλυμένης οικογένειας, μεγαλωμένος στην ανωνυμία των chat rooms και ο Αρνορ ο καχεκτικός αλλά ιδιοφυής γιος μιας κομμουνίστριας βιβλιοθηκονόμου που κατέληξε στον φασισμό. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν η Αγκνες μένει έγκυος χωρίς να ξέρει ποιος είναι ο πατέρας του παιδιού.
Παράλληλα με την ανατομία των χαρακτήρων, «Το Κακό» βουτάει στα σκοτεινά νερά της Ιστορίας. Το Ολοκαύτωμα μπαίνει στο μικροσκόπιο και ο συγγραφέας ζουμάρει σε ένα μικρό χωριό της Λιθουανίας, όπου τα εγκλήματα έναντι των Εβραίων κατοίκων του τελέστηκαν από τους συντοπίτες τους που τάχθηκαν με τις ναζιστικές δυνάμεις σε μια νύχτα. Προηγήθηκαν όμως, όπως δεν λησμονεί να αναφέρει ο συγγραφέας, τα εγκλήματα των Σοβιετικών που φούντωσαν τη φωτιά των εθνικιστών. Ετσι ο Νόρδνταλ μιλάει για την οικουμενικότητα του «Κακού» μέσα από ένα ιστορικό παράδειγμα και την ύπουλη διαδρομή που ακολουθεί μέσα από τα σοκάκια του λαϊκισμού.
«Και όλα τα παραπάνω ταιριάζουν τέλεια με την παράδοξη ουσία του φασισμού. Οι ναζί λάτρευαν το παρελθόν, όμως γοητεύονταν από την τεχνολογική πρόοδο, ήταν ταυτόχρονα μοντέρνα μουσική και ρετρό (…), με το ένα χέρι έδιναν ομοιοπαθητικά φάρμακα και με το άλλο δηλητηριώδη αέρια (…) ήταν ένα κόμμα δεξιό και αριστερό μαζί. Και είναι ακριβώς γι’ αυτό που μας γοητεύουν, που είμαστε μαγεμένοι από τα τρομακτικά τους επιτεύγματα. Πώς γίνεται; Τι ενέργεια, τι ηγέτες, τι θάρρος! Τι φρίκη, σ’ αγαπώ!» σημειώνει ο συγγραφέας σε ένα σημείο.
Στο βιβλίο μεταφέρεται με «ευκρίνεια» η ατμόσφαιρα και οι εικόνες μιας χώρας τόσο μακρινής για εμάς –ο αναγνώστης θα βρει πολλές ομοιότητες στον τρόπο που η οικονομική κατάρρευση της Ισλανδίας επηρέασε τους κατοίκους και τους ήρωες που ζουν με ελάχιστα χρήματα– χάρη στη μετάφραση της Ρούλας Γεωργακοπούλου, η οποία επισκέφθηκε το Ρέικιαβικ για να δει από κοντά τον τόπο όπου εκτυλίσσεται η πλοκή. «Το Κακό» θα παίξει με τα συναισθήματά σας. Μπορεί να σας εξοργίσει, να σας συγκινήσει, να σας προτρέψει να το αφήσετε στην άκρη, αλλά κάτι τέτοιο δεν θα γίνει γιατί στο τέλος μόνο θα μάθετε εάν τελικά κερδίζει ή όχι. Ή αν σπέρνει εκ νέου τους καρπούς του.