Την τελευταία φορά που μιλήσαμε, από το τηλέφωνο, ήταν για να τον συγχαρώ για το ωραίο κείμενο που έγραψε, με αφορμή την ταινία «Δουνκέρκη» στη βιβλιολογική επιθεώρηση The Athens Review of Books. Ο Αρης Μπερλής, που πέθανε προχθές έπειτα από πολύμηνη γενναία μάχη με τον καρκίνο, δεν περιοριζόταν μόνον στα λεγόμενα «φιλολογικά». Οταν τον επισκέφθηκα σπίτι του, στον Βύρωνα, για τις ανάγκες μιας συνέντευξης που δημοσιεύθηκε στην κυριακάτικη «Κ» στις 4 Φεβρουαρίου του 2013, είδα στην οθόνη του υπολογιστή του βρετανικά βομβαρδιστικά «Λάνκαστερ» του Β΄ Παγκοσμίου. Χαμογέλασε με νόημα.
Γεννημένος στην Πάτρα το 1944, αυτός ο στοχαστής της λογοτεχνίας, ο εκπληκτικός μεταφραστής που γύρισε στα ελληνικά εμβληματικά έργα της αγγλόφωνης γραμματολογίας (από Αλεν Γκίνσμπεργκ και Βιρτζίνια Γουλφ έως Τζέιμς Τζόις, Εμιλι Μπροντέ, Τζόζεφ Κόνραντ κ.ά.), είχε επίσης διατελέσει διευθυντής σπουδών του αγγλόφωνου τμήματος του ΕΚΕΜΕΛ.
«Η μόνη μου αντίσταση στα επερχόμενα δεινά είναι η λογοτεχνία», μου έλεγε το 2013. «Δεινά κοινωνικά, πολιτισμικά – και βιολογικά βέβαια. Βλέπω ακόμη μεγαλύτερη κοινωνική αποσάθρωση. Φοβάμαι ότι φταίει το “υλικό”. Υπάρχει μια διεθνής κρίση αλλά υπάρχει και μια ελληνική. Σε αυτή αναφέρομαι. Δεν αποδέχομαι το χονδροειδές “μαζί τα φάγαμε”, αλλά οι πολιτικές ηγεσίες που ευθύνονται για την κρίση αντανακλούν τις κοινωνίες που τις ψήφισαν. Για να καταλάβετε το υλικό, δείτε τη λαϊκή ελληνική μουσική: αυτός ο διαρκής θρήνος, “άτιμη ζωή”, “ψεύτης ντουνιάς” κ.λπ. Η ελληνική κοινωνία έχει διαποτιστεί από αυτή τη νοοτροπία. Το μουσικό αίσθημα του λαού εκφράζεται με καψούρικα, μεμψίμοιρα τραγούδια. “Η ζωή μου όλη είναι ένα τσιγάρο”. Στίχος που σε αποσβολώνει. Ερχονται κάποιοι φίλοι διανοούμενοι και διαφωνούν, μου λένε για το λαϊκό τραγούδι “μα αυτές είναι οι αξίες του τόπου”. Δεν με ενδιαφέρουν. Τις αξίες εγώ τις αντλώ από μια ευρύτερη, πανανθρώπινη δεξαμενή. Ακούω Μπαχ και Σούμπερτ. Δεν με συγκινεί το λαϊκό τραγούδι. Και, με κάποια σουρεαλιστική διάθεση, βλέπω κάποια σχέση ανάμεσα στο λαϊκό τραγούδι και στο όραμα μιας αργομισθίας στο Δημόσιο».