Ο Πολ Οστερ και το Μεγάλο Αμερικανικό Μυθιστόρημα

Ο Πολ Οστερ και το Μεγάλο Αμερικανικό Μυθιστόρημα

2' 23" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η​​ταν τον Αύγουστο του 2013 συνάντησα τον Πολ Οστερ στο σπίτι του, στο Μπρούκλιν, μιλήσαμε για το περίφημο «Μεγάλο Αμερικανικό Μυθιστόρημα» (ΜΑΜ από δω και στο εξής). Το ΜΑΜ είναι κάτι σαν το Ιερό Δισκοπότηρο της αμερικανικής λογοτεχνίας: συνεχώς γράφεται, σχεδόν όσα χρόνια είναι κράτος οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά πάντοτε διαφεύγει, μυστηριωδώς. Μην είναι το «Αποχαιρετισμός στα όπλα» του Χέμινγουεϊ; Ή το «ΗΠΑ» του Τζον Ντος Πάσος; Ή «Ο μεγάλος Γκάτσμπι» του Φιτζέραλντ; Μην είναι το «Οι γυμνοί και οι νεκροί» του Μέιλερ; Ή «Το ουράνιο τόξο της βαρύτητας» του Πίντσον; Μήπως είναι οι «Διορθώσεις» του Φράνζεν; Ο Ροθ έχει τιτλοφορήσει, άκρως σκωπτικά, ένα βιβλίο του «Το Μεγάλο Αμερικανικό Μυθιστόρημα» (με θέμα το μπέιζμπολ, από τα πιο αδιάφορά του). «Ξέχασες τον “Μόμπι Ντικ” του Μέλβιλ», μου λέει ο κύριος Γκρι.

Οχι, δεν το ξέχασα. Οταν το υγρό, καυτό νεοϋορκέζικο καλοκαίρι με τον Οστερ μιλήσαμε για το ΜΑΜ, φάνηκε να γίνεται αμυντικός. «Πες μου ένα, ξέρεις να μου πεις ένα;» με ρώτησε. Και του ανέφερα τον ογκόλιθο για τον καπετάν Αχαμπ, τη λευκή φάλαινα και τον Ισμαήλ.

Δεν φάνηκε να πείθεται. «Οσο ζούσε ο Μέλβιλ, ο “Μόμπι Ντικ” απαξιώθηκε πλήρως», μου είπε. «Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια μετά τον θάνατό του για να αναγνωριστεί η τεράστια αξία του. Αλλά αν είναι το ΜΑΜ, όσο ζούσε ο συγγραφέας το βιβλίο δεν έκανε τον παραμικρό αντίκτυπο. Μπορεί κάτι τέτοιο να είναι το ΜΑΜ; Ή μήπως το ΜΑΜ είναι ένας μύθος στον οποίο έχουμε παγιδευτεί όλοι μας στην Αμερική;»

Ο κύριος Γκρι κρατάει στα χέρια του το νέο μυθιστόρημα του Οστερ, το «4 3 2 1», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της πεζογράφου Μαρίας Ξυλούρη. «Αυτό που δεν ήξερες όταν μιλούσες μαζί του το 2014 και συζητούσατε για το ΜΑΜ», λέει τώρα ο κύριος Γκρι, «είναι ότι ο Οστερ τότε έγραφε ένα μυθιστόρημα σχεδόν χιλίων σελίδων που πληροί αυτές ακριβώς τις προδιαγραφές. Κρίνοντας εκ των υστέρων, είναι λες και ήθελε να ξορκίσει τον δαίμονα του ΜΑΜ τη στιγμή που δοκιμαζόταν με το ίδιο το γράψιμο. Πλάκα έχει, αν το σκεφτείς, αν θυμηθούμε και ότι, στα 71 του πια, ο Οστερ δηλώνει πως αν είναι να τον θυμόμαστε για κάποιο βιβλίο μου, να είναι για το “4 3 2 1”. Λες και προεξοφλεί ότι αυτό θα είναι το κύκνειο άσμα του».

Τι υποδηλώνει ο παράξενος τίτλος; Μα τη ζωή ενός ανθρώπου σε τέσσερις εκδοχές, σαν τέσσερις παράλληλους κόσμους που «τρέχουν» ταυτόχρονα. Ο δε κεντρικός χαρακτήρας, όπως και η οικογένειά του, θυμίζουν έντονα πραγματικά δεδομένα από τη ζωή του ίδιου του Οστερ.

Μυθιστόρημα-ποταμός που εκτυλίσσεται σε παράλληλα σύμπαντα; Επος ενηλικίωσης; Ζωές που ακυρώνονται και ξετυλίγονται μέσα στον εικοστό αιώνα; Ολα είναι προς ανακάλυψη. «Η μεταφράστριά του λέει ότι είναι από τα πλέον συναισθηματικά, συγκινητικά βιβλία του», λέει ο κύριος Γκρι. «Και από τα πιο χιουμοριστικά του επίσης». Μάλιστα. Ο μύθος του Μεγάλου Αμερικανικού Μυθιστορήματος συνεχίζεται και στον 21ο αιώνα λοιπόν.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή