ΕΛΛΗ ΔΡΟΥΛΙΑ
Για την αγάπη των βιβλίων
εκδ. Νήσος, σελ. 164
Οι βιβλιόφιλοι αναγνωρίζονται μεταξύ τους. Και η ιστορικός Ελλη Δρούλια αποτελεί πολύ ιδιαίτερη περίπτωση. Δεν είναι μόνο ότι διαβάζει φανατικά, ότι εδώ και είκοσι πέντε χρόνια αναπνέει καθημερινώς τη μυρωδιά των εντύπων στη Βιβλιοθήκη της Βουλής και ότι για πολύ καιρό τήρησε εβδομαδιαία στήλη σε ηλεκτρονικά μπλογκ με θέμα το βιβλίο. Είναι και ότι πιστεύει πως «τα βιβλία είναι μέσα σε όλα και πάνω από όλα». Με αποτέλεσμα το τομίδιο «Για την αγάπη των βιβλίων» με κείμενα της ηλεκτρονικής της στήλης να αποτελεί ένα απολαυστικό ανάγνωσμα.
Διότι κάθε σελίδα του εκπλήσσει για την επινοητική προσέγγιση και την παιγνιώδη ευρηματικότητα, η οποία φέρνει στο φως ό,τι δεν βλέπουμε αγκυροβολημένοι καθώς είμαστε μες στον πολιτισμό του βιβλίου: ότι οι πλευρές της καθημερινότητας που συνδέονται μαζί του είναι αναρίθμητες – και βέβαια απροσδόκητες.
Βιβλίο και καρτ ποστάλ, βιβλίο και αστυνομική λογοτεχνία, βιβλίο και ζωγραφική, βιβλίο και φωτογραφία, ο βιβλιοκατάλογος ως βιβλίο, οι ράχες των βιβλίων, τα αυτιά των βιβλίων, οι αφιερώσεις των βιβλίων, οι υπογραμμίσεις στα βιβλία, ο οργανισμός παιδικών και εφηβικών βιβλιοθηκών, τα βιβλιοπωλεία, τα παλαιοβιβλιοπωλεία, οι εκθέσεις βιβλίου, τα συνέδρια για το βιβλίο, βιβλία στα καροτσάκια, βιβλία χριστουγεννιάτικα δώρα, παζάρι βιβλίων, διαβάζοντας ανάμεσα στις αράδες, διάβασμα και αντίσταση, τι διαβάζουμε στις διακοπές.
Κι ακόμα, να μια ιστορία που δεν ήταν ευρέως γνωστή: Τα φθηνά γραμματόσημα τα οποία πληρώνονται από τον αποστολέα καθιερώθηκαν στα μέσα του 19ου αιώνα. Δυσκολεύθηκε πολύ ο αναμορφωτής της μέσης εκπαίδευσης Ρόουλαντ Χιλ να πείσει τη βρετανική Βουλή να καταργήσει το παλαιό καθεστώς με το πανάκριβο κόστος αποστολής το οποίο καταβάλλετο από τον παραλήπτη και περιόριζε την αλληλογραφία στις εύπορες τάξεις. Τα αποτελέσματα του καινούργιου καθεστώτος που με δυσκολία τελικά υιοθέτησε το Κοινοβούλιο υπήρξαν ταχύτατα και θεαματικά. Το φθηνό ταχυδρομικό σύστημα αποτέλεσε κίνητρο και συνέβαλε στη διάδοση της ανάγνωσης, της γραφής – και του βιβλίου. Αποδείχθηκε, μάλιστα, τόσο επιτυχημένο ώστε να το μιμηθούν τουλάχιστον πενήντα χώρες μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια. Συνειδητοποιούμε ακόμα πως τα βιβλία που έγιναν στάχτη ή εξαφανίστηκαν από άλλες αιτίες δεν περιορίζονται στις καταστροφές που πρώτες μας έρχονται στον νου: στην πυρκαγιά της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και στις πυρές των ναζί. Οι αφανισμοί υπήρξαν συνεχείς στη διάρκεια της Ιστορίας.
Οι καταστροφές των κινεζικών βιβλιοθηκών, οι ρωμαϊκές κατακτητικές πυρές, οι φανατικοί θρησκευτικοί εμπρησμοί, οι βιβλιοθήκες που εξαφάνισαν οι Γάλλοι επαναστάτες του 1789, η φωτιά που το 1814 έβαλαν οι Αγγλοι στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, τα δώδεκα εκατομμύρια βιβλία λεία των Σοβιετικών στο Βερολίνο του 1945 τα οποία διασκορπίστηκαν, οι συνέπειες της κινεζικής Πολιτιστικής Επανάστασης, το κάψιμο της βιβλιοθήκης Pul-i-Khumri από τους Ταλιμπάν το 1998 στο Αφγανιστάν, οι καταστροφές των ιρακινών βιβλιοθηκών από τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς του 2003…
Μαθαίνουμε ακόμα σχετικά με τις αφιερώσεις ότι το πρωτόκολλο ορίζει πως όταν ο συγγραφέας κάνει μια ιδιόχειρη αφιέρωση, υπογράφει στη σελίδα του τίτλου, ενώ οι υπόλοιποι τη γράφουμε στη σελίδα του ψευδότιτλου. Κι ακόμα παίρνουμε ιδέες για συλλογές με υλικό που βρίσκεται μπροστά μας και δεν το είχαμε σκεφθεί.
Παράλληλα, λοιπόν, προς τη συγκέντρωση βιβλίων στις βιβλιοθήκες και προς τα ράφια με βιβλία αγαπημένων θεμάτων – συλλογή καρτ ποστάλ από πινακοθήκες με θέμα τα βιβλία και την ανάγνωση, συλλογή από σελιδοδείχτες, συλλογή από καταλόγους βιβλίων, συλλογή βιβλιολογικών βιβλίων, συλλογή βιβλίων με αφιερώσεις συγγραφέων αλλά και (η πιο πρωτότυπη) συλλογή από σακούλες βιβλιοπωλείων και εκθέσεων βιβλίων.