ΑΡΝΕ ΝΤΑΛ
«Επτά μείον ένα»
μτφρ. Γρηγόρης Κονδύλης,
εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 480
Μοιάζει να έχει βάλει την ανθρώπινη φύση σε ένα τραπέζι ανατομίας ο Αρνε Νταλ στο βιβλίο του «Επτά μείον ένα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο στην πολύ καλή μετάφραση του έμπειρου Γρηγόρη Κονδύλη. Στο πρώτο μυστήριο της νέας σειράς με ήρωα τον επιθεωρητή Σαμ Μπέργερ, ο Νταλ διερευνά τι υπάρχει κάτω από τον μανδύα της «σουηδικής αγνότητας» και οι χαρακτήρες του ανατρέπουν τις βεβαιότητες για τις κοινωνίες-πρότυπα. Ο Αρνε Νταλ, ψευδώνυμο του κριτικού λογοτεχνίας Γιαν Αρναλντ, είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους διεθνώς συγγραφείς του σκανδιναβικού αστυνομικού μυθιστορήματος ή «Nordic Noir». Στα προηγούμενα βιβλία του πάντα δούλευε με ομάδες είτε αμιγώς σουηδικές (ομάδα Αλφα) ή πολυεθνικές (ομάδα OpCop) σχολιάζοντας παράλληλα τις αλλαγές στην Ευρώπη και στην κοινωνία. Στο «Επτά μείον ένα» καταδύεται στον ψυχισμό του ήρωά του και ανακαλύπτει καλά κρυμμένα μυστικά και λάθη του παρελθόντος που έρχονται να εκδικηθούν στο παρόν. Σε μια ιδανική κοινωνία, όπως στη Σουηδία, ο συγγραφέας μάς δείχνει πόσο εύκολο είναι να πάρει τον μοιραία λανθασμένο δρόμο ένα κοινωνικό ζήτημα που μπαίνει κάτω από το χαλί και κρύβεται. Αντί να ξεθυμάνει, θεριεύει και επιστρέφει με την ακρίβεια ενός καλά κουρδισμένου ρολογιού.
Στην υπόθεση του βιβλίου, ο επιθεωρητής Σαμ Μπέργερ αναλαμβάνει να εξιχνιάσει μια εξαφάνιση που πιστεύει ότι συνδέεται με τη δράση ενός προσεκτικού σίριαλ κίλερ. Οι αποδείξεις είναι λίγες αλλά οι ενδείξεις πολλές. Οι ανώτεροί του προσπαθούν να υποβαθμίσουν το γεγονός, ενώ η κυρίως ύποπτη της υπόθεσης γίνεται κατήγορος και ο Μπέργερ βρίσκεται στη θέση του κατηγορουμένου.
Το βιβλίο αγγίζει το θέμα του αλκοολισμού, των ρόλων που καλείται να παίξει κάποιος όσο μεγαλώνει, της νέας τεχνολογίας, της κοινωνικής αποξένωσης και της περιθωριοποίησης ατόμων με κάποια ιδιαιτερότητα (παραμόρφωση προσώπου), το αδυσώπητο μπούλινγκ στα σχολεία και την αμηχανία των δασκάλων και πώς ένα ψυχικό τραύμα μπορεί να δημιουργήσει δολοφονικούς θύτες και θύματα που ξαναζούν το τραύμα τους, ξανά και ξανά, και δεν μπορούν να ξεφύγουν από αυτό. Ο Αρνε Νταλ δημιουργεί ένα μυθιστόρημα ανατροπών με δράση και αγωνία, χωρίς ευκολίες στους χαρακτήρες. Οι συμπάθειες γρήγορα ανατρέπονται και τίποτα δεν είναι άσπρο – μαύρο. Το κακό ενυπάρχει στον άνθρωπο, μας λέει, αλλά είναι άλλοι οι παράγοντες που θα το ξυπνήσουν και θα κοιμίσουν τη συνείδηση. Επιμένει λίγο παραπάνω σε λεπτομέρειες της αστυνομικής πλοκής, αλλά παραδίδει ένα βιβλίο που αν και αναφέρεται στη Σουηδία, ανοίγει μια βεντάλια σύγχρονων κοινωνικών ζητημάτων που μένει να δούμε πώς θα διαμορφωθούν στα επόμενα μέρη της σειράς.