Στην αρχή του ντοκιμαντέρ του Στάνλεϊ Νέλσον «Miles Davis: Birth of the Cool», το οποίο προβάλλεται σήμερα (Iντεάλ, 8 μ.μ.) στο πλαίσιο της διοργάνωσης «Νύχτες πρεμιέρας» και της ενότητας «Μουσική και φιλμ», ο Ντέιβις περιγράφει τη μουσική λέγοντας «είναι σαν κατάρα για εμένα». «Αν κάποιος θέλει να παραμείνει δημιουργικός, πρέπει να αλλάζει διαρκώς», λέει ο ηθοποιός Καρλ Λάμπλι, διαβάζοντας τις σημειώσεις του σπουδαίου Αμερικανού τρομπετίστα.
Η ταινία την προηγούμενη εβδομάδα άρχισε να προβάλλεται και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο σκηνοθέτης της, από τους σημαντικότερους εν ζωή Αφροαμερικανούς ντοκιμαντερίστες, εισέρχεται στο βασίλειο του Mάιλς και εξερευνά την εποχή της «γέννησης του cool». «Η τζαζ είναι μια μουσική συμπεριφορά, και μια ανθρώπινη στιγμή κατά την οποία προσεγγίζουμε το θαύμα», σχολιάζει. «Μια στιγμή συνύπαρξης κι ελευθερίας, τόλμης, υπέρβασης του Εγώ, και εκφραστικής συνένωσης με τον Αλλο».
Ανάλογο είναι το πάθος του σκηνοθέτη Λέσλι Γούντχεντ, ενός θρύλου του ντοκιμαντέρ, για την πρωταγωνίστριά του, ίσως τη μεγαλύτερη γυναικεία φωνή της τζαζ, στην ταινία «Ella Fitzerald: Just One of those Things» (Δαναός, 28/9, 7.30 μ.μ.). «Είμαι ένας ισόβιος λάτρης της τζαζ, κι αυτή η ταινία υπήρξε για εμένα ένα έργο αγάπης», λέει. Το πάθος και η τέχνη του δημιούργησαν ένα ντοκιμαντέρ-ευλογία για τους φίλους αυτής της μουσικής, που αποφεύγει τα κουτσομπολιά για χάρη μιας ρυθμικής αφήγησης και της σεμνής αποτίμησης της τεράστιας καριέρας της. «Ενα είναι σίγουρο, τουλάχιστον για τους λάτρεις: Τα πόδια και η καρδιά τους δεν θα σταματήσουν στιγμή να μετρούν τον ρυθμό, νοσταλγώντας μια εποχή ωραιότερης μουσικής», λένε όσοι την έχουν ήδη δει.
Μία ακόμη σημαντική ταινία –θησαυρός για τους σινεφίλ–, είναι το «Amazing Grace» (22/9, Ιντεάλ, 6 μ.μ.). Αναφέρεται στην Αρίθα Φράνκλιν και προέκυψε από υλικό που είχε φιλμάρει ο Σίντνεϊ Πόλακ αλλά έμεινε για χρόνια στα ντουλάπια της εταιρείας Warner, απαγορευμένο από την ίδια την τραγουδίστρια. Πλέον, με τη συγκατάθεση της οικογένειάς της, θα τo απολαύσουμε: μια ηχογραφημένη ανεπανάληπτη στιγμή πίστης και ταλέντου. Ηταν Ιανουάριος του 1972, όταν η Αρίθα, που μεγάλωσε μέσα στις χορωδίες και τα γκόσπελς, τραγούδησε για δύο βράδια στην Εκκλησία των Βαπτιστών στο Λος Αντζελες. Ο Πόλακ ήταν εκεί και η συνέχεια βρίσκεται στην οθόνη.