Η Γκρέτα Τούνμπεργκ δεν είναι η μοναδική έφηβη που απασχολεί τον πλανήτη. Ισως είναι η μοναδική που επέλεξε την οδό της απευθείας συνάντησης με τα ΜΜΕ χωρίς να υπάρχει σχέδιο, πρόγραμμα και ίσως και βέβαιος στόχος. Το μήνυμα φυσικά είναι πάντα μήνυμα. Και όπως και εκείνη που έχει πάρει στις πλάτες της τη σωτηρία του πλανήτη, έτσι δεκάδες άλλα παιδιά γίνονται οι φωνές αυτού του πλανήτη μέσα από τα ντοκιμαντέρ στα οποία πρωταγωνιστούν. Παιδική εργασία, προσφυγικό, διαφορετικότητα, μπούλινγκ, απώλεια, διαζύγιο αλλά και αναζήτηση ενός καλύτερου κόσμου μέσα από τη γνώση είναι μερικά από τα θέματα.
Ο λόγος για το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ παιδιών και εφήβων KinderDocs που ξεκινά σήμερα Κυριακή 13/10 και θα διαρκέσει έως τον Απρίλιο του 2020. Οι προβολές γίνονται στην Αθήνα σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, στη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με το MOMus, με την υποστήριξη των σημαντικότερων φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στην Ευρώπη, IDFA (Ολλανδία) και DOXS! (Γερμανία). Για δεύτερη χρονιά τον Νοέμβριο 2019 το πρόγραμμα του Φεστιβάλ θα προβληθεί και στο Festival dei Popoli, ένα από τα μεγαλύτερα ιταλικά φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, στη Φλωρεντία.
Η «Κ» παρουσιάζει μερικά από τα σημαντικότερα ντοκιμαντέρ που θα προβληθούν. Οι προβολές αφορούν το ενήλικο κοινό (όχι αποκλειστικά φυσικά) τις Κυριακές και τα σχολεία τις καθημερινές. Κρατήσεις στο [email protected].
«Inventing Tomorrow»
(της Laura Nix. ΗΠΑ)
(Αθήνα 13/10, 17/10. Θεσσαλονίκη 3/11, 6/11)
Καινοτόμοι έφηβοι επιστήμονες από όλο τον κόσμο αναπτύσσουν λύσεις για τα περιβαλλοντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα. Παρακολουθούμε την προετοιμασία τους για τον σημαντικότερο διαγωνισμό νέων επιστημόνων στον κόσμο, το Intel International Science and Engineering Fair. Ποιος θα αναδειχθεί νικητής;
«Tiny Souls»
(της Dina Naser. Ιορδανία, Κατάρ, Γαλλία)
(Θεσσαλονίκη 2/4/2020, Αθήνα 9/4/2020)
Τη ζωή μιας προσφυγοπούλας από τη Συρία που ζει επί τέσσερα χρόνια σε καταυλισμό στην Ιορδανία παρακολουθεί το «Tiny Souls».
H 9χρονη Marwa μένει στον προσφυγικό καταυλισμό Al Zaatari στην Ιορδανία, όπου έφτασε το 2012 με τη μητέρα και τα τέσσερα αδέλφια της, δραπετεύοντας από τον πόλεμο στη Συρία. Επί τέσσερα χρόνια, η Παλαιστίνια σκηνοθέτις ακολουθεί τη ζωή της Marwa στον καταυλισμό όπου από παιδί μεταμορφώνεται σε νεαρή γυναίκα.
«Buddy»
(της Heddy Honigmann. Ολλανδία)
(Θεσσαλονίκη 8/11, 9/2/2020. Αθήνα 6/2/2020, 8/3/2020)
Στιγμιότυπο από το τρυφερό ντοκιμαντέρ «Buddy» με θέμα του τον δεσμό των ανθρώπΣΑων με τα ζώα.
Εξι σκύλοι είναι οι απαραίτητοι σύντροφοι έξι ανθρώπων. Ενα πολύ τρυφερό ντοκιμαντέρ της βραβευμένης Ολλανδής σκηνοθέτιδος Heddy Honnigmann για τον τρυφερό δεσμό των ανθρώπων με τα ζώα.
«Gods of Molenbeek»
(της Reetta Huhtanen. Φινλανδία, Βέλγιο, Γερμανία)
(Αθήνα 13/3/2020)
Τρία παιδιά έξι ετών διερευνούν τη σχέση τους με το θείο. Ο Ατος θα ήθελε να έχει τον δικό του Θεό όπως ο φίλος του Αμίν, που είναι μουσουλμάνος. Τον αναζητεί στον πανθεϊσμό, στον Ερμή με τα φτερωτά σανδάλια ή στον Θορ με την κάπα και το σφυρί. Η Φλο δεν πιστεύει στον Θεό. Στη γειτονιά όπου παίζουν καθημερινά, στο Βέλγιο, είναι ακόμα αισθητός ο απόηχος των τρομοκρατικών επιθέσεων. Στο φόντο στρατιώτες στους δρόμους, διαδηλώσεις ενάντια στο μίσος. Μια ιστορία φιλίας και αναζήτησης νοήματος.
«Είναι οι μικρές, συχνά τοπικές ιστορίες, που μας λένε τη μεγάλη»
«Το καλό ντοκιμαντέρ τείνει να αντικαταστήσει τον ανεξάρτητο κινηματογράφο. Συχνά κρύβει πίσω του χρόνια έρευνας», λέει η Δήμητρα Κουζή.
Η «Κ» συνομίλησε με την ιδρύτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ KinderDocs Δήμητρα Κουζή για την εξέλιξη του Φεστιβάλ αλλά και της τέχνης του ντοκιμαντέρ.
– Με ποιους τρόπους εξελίσσεται η τέχνη του ντοκιμαντέρ;
– Η παραγωγή του ντοκιμαντέρ εξελίσσεται διαρκώς. Είναι μια τέχνη με άπειρες δυνατότητες που όλο και περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν, αγαπούν και θέλουν να αφιερώσουν πολύτιμο χρόνο για να την απολαύσουν. Τα θέματα του ντοκιμαντέρ, οι ιστορίες που αφηγούνται οι σκηνοθέτες και οι ματιές που μας δίνουν στον κόσμο είναι όλο και πιο ενδιαφέροντα. Το καλό ντοκιμαντέρ τείνει να αντικαταστήσει τον ανεξάρτητο κινηματογράφο, έχει παραγωγή, προϋπολογισμό, και συχνά κρύβει πίσω του χρόνια έρευνας και ανάπτυξης. Είναι οι μικρές, συχνά τοπικές ιστορίες που μας λένε τη μεγάλη, που μας δίνουν να καταλάβουμε την παγκόσμια εικόνα. Είναι οι αληθινοί ήρωες που πρωταγωνιστούν, με τους οποίους ταυτιζόμαστε, προβληματιζόμαστε και χαμογελάμε γιατί είναι βγαλμένοι μέσα από τη ζωή. Είναι τα θέματα με τα οποία καταπιάνονται, που μας αφορούν, μας δίνουν έναυσμα για συζήτηση, νέες εμπειρίες, διασκέδαση, συμμετοχή. Η φόρμα, η αφήγηση, η ανάμειξη τεχνικών προσφέρονται για τις παραγωγές ντοκιμαντέρ και όταν η ταινία έχει, εκτός από καλή σκηνοθεσία, και ένα καλό σενάριο, τότε οι χαρισματικοί «πρωταγωνιστές», που είναι πραγματικά πρόσωπα, προσφέρουν ένα αποτέλεσμα συγκλονιστικό. Στο φετινό πρόγραμμα του KinderDocs προβάλλονται 26 ταινίες, 17 από τις οποίες σε πρεμιέρα για την Ελλάδα, που διαδραματίζονται σε 23 χώρες και 5 ηπείρους. Το «Pair of Dunces», λόγου χάριν, όπου παρακολουθούμε τέσσερα χρόνια από τη σχέση και την επαφή ενός νέου πατέρα με τον δεκάχρονο γιο του κατά τη διάρκεια της απογευματινής μελέτης. Στο «Elternschule», μια ταινία για ενήλικο κοινό, ο σκηνοθέτης καταπιάνεται με το θέμα της διαπαιδαγώγησης των παιδιών από γονείς που αποφασίζουν να περάσουν εντατική εκπαίδευση μαζί με τα παιδιά τους επί τρεις εβδομάδες (σε πρεμιέρα για την Ελλάδα). Η φετινή μας πρεμιέρα, στις 13/10, έχει θέμα καινοτόμους έφηβους επιστήμονες από όλο τον κόσμο, που αναπτύσσουν λύσεις για τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα. Τέτοιες υψηλού επιπέδου παραγωγές επιλέγουμε κάθε χρόνο, μία μία, για το κοινό μας (για σχολεία τις καθημερινές και για όλους τα Σαββατοκύριακα), το οποίο είναι φανατικό. Ταξιδεύει, μαθαίνει, διασκεδάζει, επικοινωνεί και βλέπει όψεις του σημερινού κόσμου μέσα από ταινίες που προσφέρουν έναν απίστευτο πλουραλισμό και διευρύνουν την αντίληψή μας για εμάς τους ίδιους και για τον κόσμο.
– Εκπαιδεύεται το κοινό;
– Φυσικά και εκπαιδεύεται, γι’ αυτό και κάνουμε και ειδικά αφιερώματα στους εκπαιδευτικούς (το επόμενο τον Δεκέμβριο στη Θεσσαλονίκη, το πρόγραμμα στο kinderdocs.com) αλλά δεν είναι μόνο αυτός ο στόχος. Το KinderDocs απευθύνεται σε παιδιά και νέους από 9 ετών και τους οικείους τους, σε όλους δηλαδή εμάς που πιστεύουμε στους νέους και αναπτύσσουμε τη σχέση μας μαζί τους, αναζητούμε τη ματιά τους για τα θέματα που μας απασχολούν και προσπαθούμε να δημιουργήσουμε γέφυρες επικοινωνίας με αυτά που συμβαίνουν αλλού, δίπλα μας και μέσα μας. Οι ταινίες και οι δράσεις αποτελούν μια αφορμή. Πραγματοποιούνται στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138) και στο MOMus – Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, αφού το ντοκιμαντέρ είναι και αυτό μια σύγχρονη τέχνη και οι τέχνες είναι ωραίο να συνομιλούν.
– Γυναικεία η ματιά πάνω στα ντοκιμαντέρ.
– Πάνω από 60% του προγράμματος που επιλέγουμε είναι φτιαγμένο από γυναίκες δημιουργούς. Oταν αρχίσει η γυναίκα να παρατηρεί, να προβληματίζεται, να νιώθει, να ταυτίζεται ή να ανεξαρτητοποιείται, αλλά κυρίως να οξύνει το βλέμμα της και να «βλέπει» καλύτερα έξω και μέσα, τότε γίνονται πράγματα μαγικά.