Βροχερό ήταν το πρώτο τετραήμερο του φετινού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και, όπως ήταν εύκολο να προβλέψει κανείς, αυτό μάλλον οδήγησε ακόμη περισσότερους σινεφίλ στις αίθουσες για τις προβολές του σημαντικότερου εγχώριου κινηματογραφικού θεσμού. Οχι πως οι Θεσσαλονικείς χρειάζονται ιδιαίτερη αφορμή για να τιμήσουν με την παρουσία τους το φεστιβάλ. Εξήντα χρόνια μετά την πρώτη διοργάνωση, είναι φανερό πως η πόλη και εκείνο είναι ένα, με τα sold out να είναι συχνότατα, ακόμη και σε περιπτώσεις ταινιών που δεν τραβούν εύκολα την πρώτη ματιά. Με το διεθνές διαγωνιστικό τμήμα να βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο –ξεκίνησε μόλις το βράδυ της Κυριακής– η προσοχή μας αυτές τις πρώτες μέρες στράφηκε περισσότερο στο ελληνικό πρόγραμμα, το οποίο φιλοξενείται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην αίθουσα «Τζον Κασσαβέτης».
Μιλάμε για ταινίες οι οποίες, με προφανείς εξαιρέσεις, πολλές φορές δεν έχουν καν εξασφαλισμένη διανομή ή προορίζονται να καταλήξουν σε κάποια μικρή αθηναϊκή αίθουσα για τουλάχιστον μία εβδομάδα προβολών· από αυτή την άποψη είναι σημαντικό που οι δημιουργοί τους έχουν την ευκαιρία να τις καμαρώσουν σε ένα γεμάτο σινεμά, ανταλλάσσοντας και απόψεις με το κοινό.
Τι είδαμε λοιπόν: Δύο παράξενα φιλμ, το «Μολύβι, μαχαίρι, σκυτάλη» του Κωνσταντίνου Κακογιάννη και την «Περσεφόνη» του Κώστα Αθουσάκη, όπου η αρχαία μυθολογία συμπλέκεται, περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένα, με σύγχρονα θέματα και αγωνίες. Επιπλέον, τη σκοτεινή αλλά και ενδιαφέρουσα «Ανάκριση» του Παναγιώτη Πορτοκαλάκη, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Ηλία Μαγκλίνη, με πρωταγωνίστρια την εξαιρετική Πηνελόπη Τσιλίκα. Τη «Winona», καινούργια ταινία του Αλέξανδρου Βούλγαρη (The Boy), με τη γνώριμη χιουμοριστική, ποπ ματιά του Ελληνα κινηματογραφιστή-μουσικού και τέσσερις από τις πιο ταλαντούχες νέες Ελληνίδες ηθοποιούς (Ανθή Ευστρατιάδου, Σοφία Κόκκαλη, Ηρώ Μπέζου, Δάφνη Πατακιά) στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Την τελευταία, που είναι ίσως και η πιο ανερχόμενη –πρωταγωνιστεί και στην προσεχή ταινία του Πολ Βερχόφεν– την είδαμε επιπλέον και στο όμορφο όσο και εύστοχο «Μελτέμ» του Βασίλη Δογάνη, που μετά τις Νύχτες Πρεμιέρας παρουσιάστηκε και στη Θεσσαλονίκη. Εκεί η Πατακιά υποδύεται μια νεαρή Ελληνογαλλίδα, η οποία επιστρέφει, μαζί με δύο Γάλλους φίλους, στη χτυπημένη από την προσφυγική κρίση Λέσβο.
Φυσικά, πήραμε γεύση και από το ξενόγλωσσο πρόγραμμα. Η κεντρική σκηνή του φεστιβάλ, το Ολύμπιον δηλαδή, γέμισε για τρεις διαδοχικές νύχτες μετά την (προφανώς) κατάμεστη πρεμιέρα, φιλοξενώντας ωστόσο πολύ διαφορετικές μεταξύ τους ταινίες. Τη λιτή αλλά ιδιοφυώς στημένη «Ομορφιά της ύπαρξης» του δεξιοτέχνη Ρόι Αντερσον, ο οποίος κέρδισε και το βραβείο σκηνοθεσίας στο τελευταίο Φεστιβάλ Βενετίας· τη γεμάτη χιούμορ καταγραφή του Παλαιστίνιου Ελία Σουλεϊμάν πάνω στα δεινά της πατρίδας του, με τον «Επίγειο παράδεισο»· και επειδή φεστιβάλ δίχως απογοητεύσεις δεν γίνεται, το τριήμερο έκλεισε με την απλώς απερίγραπτη «Ελευθερία» του Καταλανού Αλμπέρ Σέρα, ένα λιμπερτίνικο δράμα (;) τοποθετημένο στον 18ο αιώνα, το οποίο κατάφερε να διώξει τη μισή αίθουσα μέσα στην πρώτη ώρα της προβολής.
Οσο για τη συνέχεια, η οποία αναμένεται πλούσια, η δική μας πρόταση είναι φυσικά το αφιέρωμα στον μοναδικό Τζον Γουότερς, αλλά και η πανελλήνια πρώτη του «Θαύματος της Θάλασσας των Σαργασσών» του Σύλλα Τζουμέρκα. Για όσους, τέλος, διαθέτουν γερό στομάχι και πραγματική σινεφίλ διάθεση, το συγκλονιστικό «Βαμμένο πουλί» του Βατσλάβ Μαρχούλ απλώς δεν χάνεται.