Οταν οι κινηματογραφικές δράσεις σου στη μακρινή Ελλάδα γίνονται θέμα από τους New York Times, τότε μάλλον κάτι κάνεις καλά. Ο λόγος φυσικά για το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το οποίο συνεχίζει την προσπάθειά του να κρατήσει ανοιχτό και ζωντανό τον δίαυλο μεταξύ κοινού και δημιουργών του σινεμά, τραβώντας την προσοχή και του μεγάλου αμερικανικού μέσου· αρχικά με τους Ελληνες κινηματογραφιστές («Χώροι #1») και τώρα με ξένους από όλο τον κόσμο («Χώροι #2»).
Είναι ήδη διαθέσιμες στο επίσημο κανάλι του Φεστιβάλ στο YouΤube, επτά ολοκαίνουργιες ταινίες μικρού μήκους, γυρισμένες κατά παραγγελία του ΦΚΘ, προκειμένου να συνεχίσουν αυτόν τον ιδιαίτερο διάλογο που έχει ανοίξει μέσω του φακού. Είτε αυτός ανήκει σε επαγγελματική κάμερα, είτε σε κινητό τηλέφωνο που μάλλον μεταχειρίζονται οι πιο πολλοί.
Στο «Spotting Fig Trees», ο Τούρκος Ταρίκ Ακτάς δημιουργεί ένα συγκινητικό στιγμιότυπο, καθώς ανεβαίνει με τον γιο του στη σοφίτα του σπιτιού για να κινηματογραφήσουν από μακριά το δάσος. Εμείς τελικά θα το δούμε μόνο μέσα από μια οθόνη τηλεόρασης, σε ένα μοντάζ που συμβολίζει (μερικά από) αυτά που χάνουμε αυτόν τον καιρό του εγκλεισμού. Το παιδί του βάζει στο παιχνίδι και ο Ρουμάνος Ράντου Ζούντε, πρώην βοηθός του Κώστα Γαβρά και βραβευμένος με την Αργυρή Αρκτο σκηνοθεσίας στο Βερολίνο για το εξαιρετικό «Aferim!». Στο σύντομο «A Fable» αφηγείται μια παραβολική ιστορία, σαν παραμύθι, σχετική με την ευαίσθητη ψυχολογία της καραντίνας.
Αλλοι πάλι δημιουργοί, όπως η Αμερικανοϊσραηλινή Ρέιτσελ Λι Τζόουνς ή ο τολμηρός Καναδός Ντενί Κοτέ, προτιμούν μια πιο καλλιτεχνική προσέγγιση κινηματογραφώντας τα αντικείμενα, τη φθορά του χρόνου πάνω τους αλλά και χώρους άδειους που πριν έσφυζαν από ζωή. Ο δε Αμερικανός Τζον Κάρολ Λιντς, γνωστός περισσότερο ως ηθοποιός σε ταινίες όπως το «Fargo» και το «Gran Torino» αλλά και σκηνοθέτης του υπέροχου «Lucky», προτιμά εδώ να καταγράψει τη ρουτίνα της καθημερινότητας (καθάρισμα, περίπατος, γυμναστική κ.ο.κ.) συνοδευμένη από ένα απόσπασμα του Σαίξπηρ περί ματαιότητας της ύπαρξης…
Η πιο ολοκληρωμένη και εντυπωσιακή από τις δουλειές πάντως ανήκει στον Κινέζο Τζια Τζανγκ-κε. Ο πολυβραβευμένος σκηνοθέτης στο τρίλεπτο «Visit» αφηγείται, σαν ειρωνική προβολή στο μέλλον, την ιστορία της συνάντησης δύο συνεργατών του σινεμά –τον έναν υποδύεται ο ίδιος– που εργάζονται πάνω σε μια ταινία. Το αποστειρωμένο γραφείο, οι μάσκες, το αντισηπτικό που προσφέρεται στον δίσκο σαν κέρασμα, αποτελούν το γεμάτο μαύρο χιούμορ πρώτο μέρος, προτού το ύφος αλλάξει για να γίνει πιο ποιητικό και αισιόδοξο. Η τελευταία σκηνή με το ανθρώπινο πλήθος σαν θάλασσα, στην οθόνη, είναι μάλλον μελαγχολική αλλά και αφοπλιστικά υπέροχη. Οπως και στο «Χώροι #1» των Ελλήνων δημιουργών, όλες οι ταινίες του «Χώροι #2» είναι εμπνευσμένες από τις ημέρες της καραντίνας, καθώς και από το βιβλίο «Χορείες χώρων» του Ζορζ Περέκ. Τις επόμενες μέρες θα ακολουθήσουν και μερικές ακόμα, επίσης από διακεκριμένους κινηματογραφιστές.
Ταινιοθήκη
Δραστήρια παραμένει αυτό το διάστημα και η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, η οποία μάλιστα από σήμερα ξεκινά και νέο πρόγραμμα διαδικτυακών προβολών. Εκεί, όπως και στην πρώτη φάση του εγχειρήματος με το αφιέρωμα στο βωβό σινεμά, το… ραντεβού είναι σε συγκεκριμένες μέρες και ώρες, σαν να πηγαίνουμε σινεμά, με το κάθε φιλμ να παραμένει διαθέσιμο για τρία 24ωρα. Η αρχή γίνεται απόψε στις 8 μ.μ. με την ιστορική «Αννα Ροδίτη» (1948) των Γιάννη Φιλίππου και Μιχάλη Γαζιάδη. Καθώς οι προβολές θα προχωρούν, οι θεατές θα έχουν ακόμα την ευκαιρία να δουν την «Ανοιχτή Επιστολή» του Γιώργου Σταμπουλόπουλου (29/4), το «Στρώμα της καταστροφής» και τη «Διάσωση του μνημείου» του Κώστα Βρεττάκου (5/5), και τα αριστουργήματα του Νίκου Κούνδουρου «Το Ποτάμι» (26/4), «Ο Δράκος» (2/5) και «Μαγική Πόλη» (11/5). Ολόκληρο το πρόγραμμα αλλά και έξτρα ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τις ταινίες, υπάρχουν στο ανανεωμένο tainiothiki.gr.
Φεστιβάλ Δράμας
Με τον νέο καλλιτεχνικό διευθυντή του, Γιάννη Σακαρίδη, να έχει αναλάβει προσφάτως καθήκοντα, το μικρομηκάδικο Φεστιβάλ Δράμας προσαρμόζει και αυτό τις δράσεις του σε καιρό καραντίνας, ξεκινώντας από σήμερα και μέχρι να ανοίξουν οι κινηματογραφικές αίθουσες, προβολές στο κανάλι του στο YouΤube. Με το σύνθημα-τίτλο «Δραmedies», το Φεστιβάλ μας θυμίζει μία σειρά ταινιών μικρού μήκους (τρεις κάθε εβδομάδα), από τη δεκαετία του 1990 μέχρι σήμερα, οι οποίες συνδυάζουν χιούμορ, σκέψη και συγκίνηση. Η έναρξη θα γίνει με τα «Του χάρου τα δόντια» (1996) του Κυριάκου Χατζημιχαηλίδη, «RF» (2010) του Σταύρου Λιόκαλου και «Κόφ’ το» (2011) του Βασίλη Καλαμάκη. Θα ακολουθήσουν διακεκριμένες στη Δράμα ταινίες όπως το «Σύκο» του Νικόλα Κολοβού, το «Cowboy» του Γιάννη Χαριτίδη και το «Χρήστος και Δήμητρα» της Αμέρισσας Μπάστα.