Α' ΑΝΔΡΙΚΟΣ
Εντι Ρεντμέιν «Η θεωρία των πάντων»
Αν παραβλέψεις πόσο «στρογγυλεμένο» είναι το biopic – ρομάντζο εποχής για τον Στίβεν Χόκινγκ, οφείλεις να βγάλεις το καπέλο στον 32χρονο Λονδρέζο πρωταγωνιστή του. Οχι μόνο για τη σωματική παραμόρφωση που προκαλεί η εκφυλιστική νόσος του ήρωα, αλλά και για το πόσο καθαρά «βγάζει» στο φακό τη διάνοια, τη χαρά, τη σκανταλιά, την αγάπη, τον πόθο με ελάχιστα εκφραστικά μέσα. Η αναμέτρηση με τον Κίτον για το Oσκαρ περί τα μέσα Ιανουαρίου έπαψε να θεωρείται ντέρμπι, αφού στο μεταξύ σάρωσε όλα τα σημαντικά βραβεία. Βοηθά και η αδυναμία που έχει η Ακαδημία σε ιστορίες αληθινών προσώπων, με ανίατες ασθένειες, και, ιδανικά, βρετανική προφορά…
Μπένεντικτ Κάμπερμπατς «To παιχνίδι της μίμησης»
Στη δεύτερη (και μάλλον καλύτερη) οσκαρική ταινία για ιδιοφυείς επιστήμονες, ο «Σέρλοκ» του BBC αποδίδει με… μαθηματική ακρίβεια τις αντιφάσεις της προσωπικότητας του Αλαν Τιούρινγκ, του παραγνωρισμένου ήρωα που «έσπασε» τους κώδικες των Γερμανών στον Β΄ Παγκόσμιο: επηρμένος και αντιπαθής τη μια, ανασφαλής και ευαίσθητος την άλλη, με το μυστικό της σεξουαλικότητάς του να «σημαδεύει» όλη του τη ζωή. Σπουδαία ερμηνεία, μόνο που οι ψηφοφόροι των Οσκαρ λατρεύουν τις μιμήσεις – και κανείς δεν ξέρει πώς περπατούσε ή μιλούσε ο αληθινός Τιούρινγκ, με αποτέλεσμα ο Κάμπερμπατς να τον υποδυθεί κατά το δοκούν.
Μπράντλεϊ Κούπερ «Ελεύθερος σκοπευτής»
Oποιος τον πρωτοείδε στην κωμωδία «Hangover» με τίποτα δεν θα προέβλεπε ότι το 2015 ο σαραντάρης Κούπερ θα είχε τρεις σερί υποψηφιότητες για Οσκαρ («Οδηγός αισιοδοξίας», «Οδηγός διαπλοκής» και τη φετινή) απειλώντας να σπάσει το ρεκόρ του Μπράντο (τέσσερις, από το ’52 έως το ’55). Η αλήθεια είναι ότι έριξε πολλή δουλειά και «φούσκωσε» σωματικά για να πείσει ως υπερ-στρατιώτης Κρις Κάιλ, ενώ το πρόσωπό του διατηρεί την ανθρωπιά και την ευγένεια που χρειάζονται για να δώσει βάθος στον χαρακτήρα. Το εκπληκτικό ρεκόρ εισπράξεων της ταινίας του Ιστγουντ δίνει μια ώθηση στην περίπτωσή του, αλλά μέχρι εκεί.
Mάικλ Κίτον «Birdman»
Από την αρχή της σεζόν η λέξη «Οσκαρ» ακουγόταν δίπλα στο όνομα του 63χρονου ηθοποιού, που «ξεγυμνώνεται» ψυχικά και σωματικά για να υποδυθεί κάποιον που… θυμίζει τον εαυτό του: πρώην σούπερ σταρ, μακριά από την ακμή του, σε προσωπική και επαγγελματική κρίση, να προσπαθεί με όσο κουράγιο τού έχει απομείνει να κάνει το «κάτι» σημαντικό, που θα τον εντάξει στη «λέσχη» των ποιοτικών, των Μεγάλων. Σε όλους αρέσουν οι επιστροφές, ο Κίτον είναι πολύ αγαπητός στο Χόλιγουντ και η πρώτη του υποψηφιότητα συνοδεύεται από μια τολμηρή ερμηνεία, κατάθεση ψυχής. Δυστυχώς, οι πρώτοι που θα έπρεπε να ταυτιστούν με το χαρακτήρα του, τα μέλη της Ενωσης Ηθοποιών, «βόλεψαν» το «Birdman» με συνολικό βραβείο καστ και προτίμησαν για τον Α΄ Ρόλο τον Ρεντμέιν, περιορίζοντας τον Kίτον αυτομάτως σε ρόλο αουτσάιντερ, δεδομένου ότι οι 10 τελευταίοι νικητές των SAG έχουν πάρει και το Οσκαρ.
Στιβ Καρέλ «Foxcatcher»
Aν ο οσκαρικός κόσμος γυρνούσε ανάποδα, προς ικανοποίηση όλων ημών που ελπίζουμε κάθε χρόνο σε μια μεγάλη έκπληξη, τότε ο ιδιοσυγκρασιακός κωμικός θα άξιζε τύχη καλύτερη από αυτήν του απόλυτου αουτσάιντερ. Η μεταμόρφωσή του στον διαταραγμένο κροίσο που προσπαθεί να βγει από τη βαριά σκιά της μητέρας του διατηρώντας ένα «στάβλο» παλαιστών υπερβαίνει τις στρώσεις μακιγιάζ και τον οδηγεί σε περιοχές άγνωστες ερμηνευτικά γι’ αυτόν. Οι διθυραμβικές κριτικές, από τις Κάννες κιόλας, θα είναι το μόνο που θα κρατήσει, δεδομένου ότι το (αληθινό) στόρι της ταινίας παραείναι δυσάρεστο, ο χαρακτήρας υπερβολικά σκοτεινός και ο ανταγωνισμός της κατηγορίας μεγάλος…
Α' ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ
Τζουλιάν Μουρ «Still Alice»
Χωρίς αυτήν το δράμα του Ρίτσαρντ Γκλέιζερ, για μια λαμπρή καθηγήτρια που βιώνει τη φθορά του Αλτσχάιμερ, θα ήταν απλώς μια πολύ καλή τηλεταινία.
Ολοι μιλούν για ένα από τα πιο σίγουρα βραβεία όλων των εποχών, δεδομένου ότι η 55χρονη ηθοποιός έφυγε με άδεια χέρια άλλες τέσσερις φορές και έχει πίσω της μια καριέρα γεμάτη μεγάλους και τολμηρούς ρόλους. Μια μεγάλη αδικία (το 1997 η Μουρ συγκλόνιζε ως πορνοστάρ στις «Ξέφρενες νύχτες» και το Οσκαρ κέρδιζε η… Κιμ Μπέισινγκερ για το «Λος Αντζελες Εμπιστευτικό») επιτέλους θα αποκατασταθεί.
* Στις αίθουσες από 19 Μαρτίου
Ριζ Γουίδερσπουν «Αγρια»
«Οι σπουδαίες ερμηνείες χρειάζονται σπουδαία σκηνοθεσία», γράφει το New Yorker και εδώ έχουμε περίπτωση καλής ηθοποιού και αβανταδόρικου ρόλου που κάπως «χαραμίζονται» στα χέρια του Ζαν-Μαρκ Βαλέ (Dallas Buyers Club). Εννέα χρόνια μετά το θρίαμβο του «Walk the Line», η ιδιαίτερα αγαπητή στις ΗΠΑ Ριζ υποδύεται μια νέα γυναίκα που προσπαθεί να βρει τον εαυτό της μετά τις καταχρήσεις, το διαζύγιο και το θάνατο της μάνας της πεζοπορώντας σ’ ένα επικίνδυνο μονοπάτι 1.000 μιλίων. Στα θετικά της καριέρας της, αλλά όχι για Οσκαρ.
* Στις αίθουσες από 19 Φεβρουαρίου
Φελίσιτι Τζόουνς «Η θεωρία των πάντων»
Eίναι αφοπλιστικά όμορφη και πειστική η 32χρονη Φελίσιτι ως Τζέιν Χόκινγκ, καταφέρνει να μην ισοπεδωθεί από τον υποκριτικό οδοστρωτήρα Ρεντμέιν και, σε κάθε της σκηνή, βγάζει με την έκφραση του προσώπου της τις δεύτερες σκέψεις και τους κρυφούς πόθους μιας γυναίκας που θυσιάζει την «κανονική» σχέση και ζωή της επειδή έμεινε πιστή σε μια ανάπηρη ιδιοφυΐα. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι είναι η μόνη γυναίκα υποψήφια που παίζει σε ταινία η οποία διεκδικεί το «μεγάλο» Οσκαρ «Best Picture», αλλά, στην περίπτωσή της, ο κεντρικός χαρακτήρας είναι «όλα τα λεφτά». Οπως και να έχει, πρόκειται για το μεγαλύτερο βήμα στη μέχρι τώρα καριέρα της.
Ρόζαμουντ Πάικ «Το κορίτσι που εξαφανίστηκε»
«Eκρηκτική και εκθαμβωτική μέσα στην εξαχρείωση του χαρακτήρα της», «πορσελάνινη παρουσία που θυμίζει την Τίπι Χέντρεν στο “Μάρνι”», «προσφέρει μια ερμηνεία για την οποία θα μιλάμε για χρόνια»… Γέμισε διθυραμβικά σχόλια το βιογραφικό της 36χρονης Αγγλίδας χάρη στην ταινία του Φίντσερ, που μετέτρεψε τις συμβάσεις του γαμήλιου βίου σε παρανοϊκό θρίλερ και προκάλεσε συγκρίσεις με ταινίες όπως η «Ολέθρια σχέση» ή και το «Μάτια ερμητικά κλειστά» του Κιούμπρικ. Πιθανότητες βράβευσης απειροελάχιστες, προοπτικές καριέρας λαμπρές.
Μαριόν Κοτιγιάρ «Δύο ημέρες, μια νύχτα»
Στην Αμερική την προτιμούσαν ως μετανάστρια στο «Κάποτε στη Νέα Υόρκη» του Τζέιμς Γκρέι, που όμως δεν «σπρώχτηκε» από τη διανομή και ατύχησε. Εμείς, πάλι, οι Ευρωπαίοι μείναμε άφωνοι με τη χαμηλότονα σπαρακτική ερμηνεία της στο ρόλο μιας εργάτριας που προσπαθεί να μεταπείσει τους συναδέλφους της να απαρνηθούν ένα μπόνους 1.000 ευρώ για να μη χάσει τη δουλειά της. Παρόλο που η ταινία των αδελφών Νταρντέν δεν προκρίθηκε καν στην ξενόγλωσση πεντάδα, η Μαριόν γράφει στο ενεργητικό της την αναγνώρισή της στις υποψηφιότητες των Οσκαρ για ρόλο που χρειάζεται υπότιτλους.
Β' ΑΝΔΡΙΚΟΣ
Τζ. Κ. Σίμονς «Χωρίς μέτρο»
Βραβευμένος ήδη στις «Σφαίρες», τα BAFTA και από τις Ενώσεις Ηθοποιών και Κριτικών, ο 60χρονος βετεράνος παίζει χωρίς αντίπαλο από την αρχή της σεζόν. Εκφοβιστικός όσο και στο σκληρό τηλεοπτικό δράμα φυλακής «Οz», όπου υποδυόταν τον αρχηγό της Αρειας Αδελφότητας, παραπέμποντας ακόμη και στον τύραννο εκπαιδευτή του «Full Metal Jacket», στο «Χωρίς μέτρο» καταφεύγει στη βία προκειμένου να οδηγήσει τον ντράμερ-μαθητή του στην τελειότητα (ή να τον εξωθήσει στην εγκατάλειψη). Ο δε νηφάλιος μονόλογός του για το πόσο ολέθριος είναι ο συμβιβασμός με το μέτριο δίνει στο χαρακτήρα του κίνητρο και βάθος.
Mαρκ Ραφάλο «Foxcatcher»
O κατά Guardian «ηθοποιός που οι περισσότεροι θα θέλαμε να πιούμε μαζί του μια μπίρα» έχει στο τσεπάκι του τις ερμηνείες ανθρώπων της διπλανής πόρτας, βραδύκαυστες, χαμηλότονες και πολύπλοκες συναισθηματικά (ακόμη κι όταν παίζει τον Hulk στους «Avengers», το μπλοκμπάστερ δισεκατομμυρίων στο οποίο πήρε τη θέση του συνυποψηφίου του Εντ Νόρτον). Αν και είναι η δεύτερη υποψηφιότητά του, αφενός ο δυναμίτης Σίμονς, αφετέρου το γενικό σνομπάρισμα του μετρημένου παιξίματος από τους ψηφοφόρους των βραβείων, εφόσον δεν συντρέχει έκτακτος λόγος ηλικίας ή αποκατάστασης αδικίας, δεν του αφήνουν περιθώρια αναγνώρισης.
Εντουαρντ Νόρτον «Birdman»
Η συναρπαστική «ερμηνεία μέσα στην ερμηνεία» του ηθοποιού που βρίσκεται σε διαρκή αναμέτρηση με τον τελειομανή, «δύσκολο» εαυτό του του ταιριάζει γάντι και η παρουσία του στο πρώτο μισό της ταινίας του Ινιαρίτου την απογειώνει. Σε συνδυασμό δε με το ρόλο του στο έτερο οσκαρικό «Ξενοδοχείο Grand Budapest» κάνει τους θαυμαστές του να ελπίζουμε ότι θα ξαναβρεί (επιτέλους) έναν σταθερό βηματισμό μεγάλων ρόλων. Υπό άλλες συνθήκες η τρίτη του υποψηφιότητα για Οσκαρ θα μπορούσε να είναι τυχερή, όμως οι ειδικοί θεωρούν ότι το βραβείο του Εθνικού Συμβουλίου Κριτικών είναι ό,τι καλύτερο θα πάρει φέτος.
Ρόμπερτ Ντιβάλ «Ο δικαστής»
H έβδομη υποψηφιότητά του στα 84 χρόνια του τον καθιστά γηραιότερο στην ιστορία του θεσμού, αν και είναι μάλλον τιμητική -κάτι που συνηθίζεται στους β΄ ρόλους-, δεδομένου ότι ο «Δικαστής», όπου υποδύεται τον πατέρα του Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, πέρασε, απέσπασε κριτικές του ύψους ή του βάθους, αλλά τελικά δεν άγγιξε. Περισσότερο αποτελεί μια χειρονομία αναγνώρισης προς έναν ηθοποιό που βαδίζει προς το τέλος μιας μεγάλης καριέρας.
Ιθαν Χοκ «Μεγαλώνοντας»
Ζητάει προφυλακτήρες στο μπόουλινγκ για να μην πέφτει η μπάλα στο «λούκι» ο πιτσιρικάς και απαντάει ο μπαμπάς: «Η ζωή δεν έχει προφυλακτήρες». Ο 45χρονος Τεξανός, που μόλις είχε αποκτήσει το δεύτερο από τα τέσσερα παιδιά του όταν προ δωδεκαετίας άρχιζε να γυρίζεται το «Boyhood», στην κατά πολλούς καλύτερη ερμηνεία τής μέχρι τώρα καριέρας του, συγκινεί χωρίς τη μεγάλη σκηνή ή τον αβανταδόρικο μονόλογο και πείθει στο ρόλο του ημιαπόντος, ονειροπόλου, λίγο «χύμα» αλλά τελικά cool και φιλοσοφημένου με τον απλοϊκό τρόπο του, πατέρα. Ψιλοαδικείται που η «μαμά» Πατρίτσια Αρκέτ μαζεύει όλα τα βραβεία, αλλά του μένει η χαρά της συμμετοχής σε ένα καλά γειωμένο και βαθιά ανθρώπινο έπος, που, ως ολότητα, είναι πολύ μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του.
Β' ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ
Πατρίτσια Αρκέτ «Μεγαλώνοντας»
Με καμιά τριανταριά βραβεία ήδη στη συλλογή της για το ρόλο και τα προγνωστικά συντριπτικά υπέρ της, η 47χρονη «εργάτρια» του Χόλιγουντ αφοσιώθηκε με άγνοια κινδύνου στο ρόλο της ζωής της επί 12 χρόνια και ραγίζει καρδιές ως αγωνιζόμενη, τα πάντα υπομένουσα, πάντοτε παρούσα μητέρα. Και μόνο η ατάκα «απλώς νόμιζα ότι (σ.σ. στη ζωή) θα υπήρχε κάτι παραπάνω» στη δακρύβρεχτη σκηνή του αποχωρισμού με τον γιο που πηγαίνει στο κολέγιο συμπυκνώνει όλη την αντιφατικότητα της μητρικής αποστολής: δικαίωση και ματαίωση μαζί. Για καθαρά τυπικούς λόγους δεν βρέθηκε υποψήφια Α΄ Ρόλου, που θα έδινε στην «κούρσα» χαρακτήρα ντέρμπι.
Μέριλ Στριπ «Τα μυστικά του δάσους»
«Θα μπορούσε να παίζει στους “Transformers” και πάλι να διεκδικεί Οσκαρ», ήταν ένα από τα πρώτα διαδικτυακά σχόλια για τη 19η (!) υποψηφιότητα της κορυφαίας ηθοποιού, που μεταμορφώθηκε με όρεξη και χιούμορ σε κακιά μάγισσα για την κινηματογραφική μεταφορά του μουσικού πολυ-παραμυθιού των Σοντχάιμ και Λαπάιν. Στα παιδιά άρεσε πολύ, στους μεγάλους λιγότερο. Εννοείται ότι η Στριπ απογειώνει κάθε της σκηνή και δίνει ρέστα στο δραματικό κύκνειο άσμα της «Last Midnight», το πρόβλημα όμως είναι ότι τέτοιοι ρόλοι είναι για το επίπεδό της «σιγουράκια».
Kίρα Νάιτλι «To παιχνίδι της μίμησης»
H ορμή των οκτώ υποψηφιοτήτων της ταινίας, το γεγονός ότι είναι η πιο επιτυχημένη εισπρακτικά ανεξάρτητη παραγωγή της χρονιάς, το «σπρώξιμο» από τη «μηχανή» επιρροής του Χάρβεϊ Γουάινστιν δεν φαίνονται να επαρκούν για την 29χρονη Νάιτλι, που επιστρέφει στις υποψηφιότητες εννέα χρόνια μετά το «Περηφάνια και προκατάληψη». «Είναι εκπληκτική, δίνει μεγάλες διαστάσεις σε έναν δεύτερο ρόλο», έγραψε μεταξύ άλλων το Rolling Stone – και δη στο ρόλο μιας νέας, πανέξυπνης, όμορφης γυναίκας που προσφέρεται να μείνει στο πλευρό του ομοφυλόφιλου μαθηματικού Αλαν Τιούρινγκ για το μυαλό και την αποστολή του.
Εμα Στόουν «Βirdman»
«Το έργο σου δεν είναι σημαντικό, εσύ δεν είσαι σημαντικός, χώνεψέ το». Οχι ό,τι καλύτερο μπορεί να ακούσει πατέρας από κόρη, αλλά ο σαρωτικός μονόλογoς που προηγείται και η συμπόνια στο βλέμμα της την ώρα που κάνει την καρδιά του Μάικλ Κίτον κομμάτια δικαιολογούν τα προγνωστικά που τη φέρνουν δεύτερη επικρατέστερη για το Οσκαρ. Είναι βεβαίως μόλις 27, είναι μόλις η πρώτη της υποψηφιότητα και είναι επίσης σίγουρο ότι θα έχει πολλές ευκαιρίες στο μέλλον. «Θα μπορούσε να κερδίσει (αλλά όχι στ’ αλήθεια)», συνοψίζει το Indiewire.
Λόρα Ντερν «Αγρια»
Ηθοποιός που θαυμάζουν οι ηθοποιοί, σταθερά αξιόπιστη σε μικρούς ρόλους και με έναν πρόσφατο, δυστυχώς βραχύβιο, τηλεοπτικό θρίαμβο με το «Enlightement» του ΗΒΟ, η 47χρονη κόρη του Bruce Dern (Nebraska) παίζει τη μητέρα της Ριζ Γουίδερσπουν στο γυναικείο road movie. Δυστυχώς εμφανίζεται μόνο σε φλάσμπακ και αποσπά μεν θετικές κριτικές, αλλά δεν της μένουν περιθώρια να χτίσει οσκαρικό χαρακτήρα. Κρίμα, γιατί περίμενε 23 χρόνια για τη δεύτερη υποψηφιότητά της, μετά το «Rambling Rose» («Σκάνδαλο στη μικρή πόλη»).