Στην εκπνοή του Αυγούστου το Χόλιγουντ έχασε ένα μετρ του τρόμου. Ο Γουές Κρέιβεν, ο πατέρας του Φρέντι Κρούγκερ, του πιο τρομακτικού Μπαμπούλα των ’80s, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 76 ετών. Το τέλος του δεν είχε σασπένς ούτε ανατριχίλες.
Ο κύκλος της σκηνοθετικής καριέρας του Κρέιβεν άνοιξε το 1972 με το προκλητικό «The Last House on the Left» («Βιασμός στο τελευταίο σπίτι αριστερά»), που θεωρείται από τους μεγαλύτερους σταθμούς για τα b movies γιατί ανανέωσε τον κινηματογραφικό τρόμο, και έκλεισε το 2011 με το τέταρτο «Scream». Οι επικριτές του Κρέιβεν κατέτασσαν περιφρονητικά το έργο του στα σκουπίδια της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Οι φανατικοί λάτρεις των ταινιών του, όμως, τον αντιμετώπισαν σαν έναν Χίτσκοκ της νεανικής κουλτούρας των ’80s και των ’90s. Αξίζει να σημειώσουμε πως το 2009 ο Κρέιβεν, ως παραγωγός, εμπιστεύθηκε το ριμέικ της πρώτης του ταινίας στον δικό μας Ντένη Ηλιάδη, που ονειρευόταν καριέρα στο Χόλιγουντ.
Ο Κρέιβεν ήταν ένας από τους Αμερικανούς σκηνοθέτες που έβγαλαν τα τέρατα από το μπαρόκ σκηνικό και την ατμόσφαιρα του γοτθικού τρόμου. Εκαναν πιο ρεαλιστικό το φόντο, συναρμολόγησαν τις ιστορίες τους με ειδικά εφέ και τις έπνιξαν στο αίμα. Στον ίδιο δρόμο βάδισε ο Τομπ Χούπερ το 1974, προκαλώντας σοκ με τον μακάβριο «Σχιζοφρενή δολοφόνο με το πριόνι», αλλά και ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, πιο συγκρατημένος και πιο εμπορικός, στα «Σαγόνια του καρχαρία» του το 1975.
Το splatter και το gore έγιναν λέξεις-κλειδιά μιας «πορνογραφίας» που απευθυνόταν κυρίως στο νεανικό κοινό. Αυτός ο κινηματογραφικός τρόμος ήταν κάτι σαν πορνό. Εδειχνε τα πάντα, με ωμή αγριότητα και αρρωστημένη βία. Η εφηβεία, η ενηλικίωση και το σεξ, ως θανάσιμη παγίδα, ήταν βασικά του μοτίβα. Ας επιστρέψουμε νοερά σε εκείνα τα χρόνια. Το 1972 ο Κρέιβεν έδωσε νέα δυναμική στα φτηνιάρικα b movies της δεκαετίας του ’60. Σύμπτωση, όμως, την ίδια χρονιά το «Βαθύ λαρύγγι» έγινε φαινόμενο της μαζικής κουλτούρας, βγάζοντας τη σκληρή πορνογραφία από τα υγρά υπόγεια σε πιο mainstream κινηματογραφικές αίθουσες της Νέας Υόρκης.
Ο δρόμος με τις λεύκες
Το 1984 ο Κρέιβεν κατάφερε να μετατρέψει ένα b movie, τον «Εφιάλτη στον δρόμο με τις λεύκες», σε blockbuster. Αρχικά ήθελε τον ήρωά του, τον Φρέντι Κρούγκερ που είχε λεπίδες αντί για νύχια στα δάχτυλα των χεριών, βιαστή και όχι απλώς κατά συρροήν δολοφόνο. Οι παραγωγοί, όμως, τον απέτρεψαν.
Ο Φρέντι, που ήταν παιδόφιλος κηπουρός σε σχολείο και κάηκε ζωντανός όπως οι μάγισσες από τους γονείς των κακοποιημένων παιδιών, είναι θύμα αυτοδικίας και παρ’ ολίγον καλτ σύμβολο νεανικής αμφισβήτησης! Αν βέβαια πάρουμε στα σοβαρά τον ηθοποιό Ρόμπερτ Ινγκλαντ, που τον ενσάρκωσε κατ’ επανάληψη: «Προσωποποιεί μια τρυφερή ευαισθησία που γίνεται ο εφιάλτης των τρυφερών βλασταριών της ευημερούσας μεσαίας τάξης των αμερικανικών προαστίων». Ο Φρέντι, ο οποίος ενδυματολογικά θυμίζει αλήτη από ιστορία του Μαρκ Τουαίην, φαντάζει σαν τον κακό λύκο του παραμυθιού. Είναι μια απειλή που αναδύεται από το υποσυνείδητο: στοιχειώνει τα όνειρα μιας παρέας νεαρών και τους σκοτώνει την ώρα που κοιμούνται.
Κραυγή τρόμου
Ο «Εφιάλτης στον δρόμο με τις λεύκες» απευθύνθηκε με επιτυχία στη γενιά του VHS. Η «Κραυγή αγωνίας» (Scream) στράφηκε στη γενιά του MTV και των μούλτιπλεξ και έγινε μόδα στα ’90s. Εδώ, ο δολοφόνος, μεταμφιεσμένος σε φάντασμα, προτού σκοτώσει τα θύματά του τα υποβάλει σαδιστικά διά τηλεφώνου σε τεστ κινηματογραφικών γνώσεων. Πρόκειται για μαθήτριες που κατοικούν σε μεσοαστικό προάστιο.
Το πρώτο «Scream» (η τεράστια εμπορική του επιτυχία έφερε τρία σίκουελ) είχε μια μεταμοντέρνα οπτική για τον κινηματογραφικό τρόμο: ο βασικός άξονας του σεναρίου ήταν η κινηματογραφοφιλία και όχι καθεαυτή η ιστορία του κακού που εισβάλλει ως θανάσιμη απειλή στις ζωές αθώων εφήβων. Οι προηγούμενοι απεχθείς ήρωες του Κρέιβεν, ο βιαστής Κρουγκ Στίλο του «The Last House on the Left» ή ο μοχθηρός Φρέντι Κρούγκερ, κρύφτηκαν πίσω από μια μάσκα, δίνοντάς του ζωτικό χώρο για να αναπνεύσει. Ο σκηνοθέτης του τρόμου, ο ταπεινός εργάτης της χολιγουντιανής βιομηχανίας, μας συστηνόταν και σαν auteur.
Τα καλύτερά του
Βιασμός στο τελευταίο σπίτι αριστερά (The Last House on the Left, 1972)
Την εποχή που η αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία ανακάλυπτε τη σεξουαλική επανάσταση, ο Γουές Κρέιβεν έδινε ζωή στα b movies του τρόμου. Μια έφηβη, που ανυπομονεί να γίνει γυναίκα, παρασύρεται από μια φίλη της σε μια ανέμελη περιπέτεια. Λίγο μετά, τα δύο κορίτσια πέφτουν στα χέρια ενός δραπέτη που τα κακοποιεί σεξουαλικά.
Αίμα στους λόφους (The Hills Have Eyes, 1977)
Μια οικογένεια που διασχίζει μια απαγορευμενη στους ταξιδιώτες περιοχή πέφτει σε παγίδα κτηνανθρώπων.
Εφιάλτης στον δρόμο με τις λεύκες (A Nightmare on Elm Street, 1984)
Επί της ουσίας, μια ιστορία ενηλικίωσης: ο τερατόμορφος Φρέντι Κρούγκερ μετατρέπει τα όνειρα δύο ζευγαριών εφήβων σε θανάσιμες παγίδες.
Κραυγή αγωνίας (Scream, 1996)
Mεσούσης της άνοιξης του ανεξάρτητου αμερικανικού κινηματογράφου, ο Κρέιβεν, που κινείται παράλληλα, ξαναφέρνει δυναμικά στο προσκήνιο τον τρόμο.