Επανερχόμαστε σήμερα πιο αναλυτικά στο «Joy» του Ντέιβιντ Ο’ Ράσελ, που προβάλλεται από την παραμονή των Χριστουγέννων στις αίθουσες. Είναι μία από τις κορυφαίες αμερικανικές ταινίες της χρονιάς. Σπουδαίο φιλμ για το αμερικανικό όνειρο, τον μύθο του, την ανατροπή του, αλλά και την ελπίδα του κάθε ανθρώπου που πιστεύει σ’ αυτό.
Το «Joy» βασίζεται σε αληθινή ιστορία, μοιάζει όμως με παραμύθι. Είναι ένα χρονικό της ζωής της Τζόι Μαγκάνο (σκληρά εργαζόμενης νοικοκυράς, η οποία σχεδίασε μια «μαγική» σφουγγαρίστρα και έπειτα από πολλά στραπάτσα απογειώθηκε ψηλά στον ουρανό), αλλά και μια ευφάνταστη μυθοπλασία, σαν χορογραφία της αληθινής ζωής, η οποία εμπνέεται από την πραγματικότητα. Αλλοτε φαντάζει σαν κωμωδία (έτοιμη να μετατραπεί σε μιούζικαλ) και άλλοτε σαν ανάλαφρο δράμα (που νομίζεις πως θα παρεκτραπεί και θα γίνει σαπουνόπερα). Το «Joy» παίρνει ενέργεια από ανθρώπους, «θεόμουρλους» ή εκκεντρικούς, με μοναδικό τρόπο: ο δημιουργός του μπερδεύει τα κινηματογραφικά είδη σαν ένας τολμηρός ταχυδακτυλουργός που έχει καλύψει τα νώτα του με τις καλύτερες παραδόσεις του αμερικανικού σινεμά. Ούτε ένα σκηνοθετικό φάλτσο δεν βρίσκεις στο «Joy».
Η Τζόι Μαγκάνο
Η κινηματογραφική Τζόι Μαγκάνο, μια Αμερικανίδα… Μαίρη Παναγιωταρά, από μικρό κορίτσι βιώνει τη ζωή ως απογοήτευση. Ο άντρας της, Λατινοαμερικανός τραγουδιστής που πίστεψε πως θα γίνει ο δεύτερος Τομ Τζόουνς, αποδείχθηκε κατώτερος των προσδοκιών της. Εχουν χωρίσει εδώ και δύο χρόνια, αλλά αυτός δεν λέει να βρει σοβαρή δουλειά και διαμέρισμα, και να τα μαζέψει από το υπόγειο του σπιτιού της. Εκεί θα εγκατασταθεί και ο αλλοπρόσαλλος πατέρας της, μετά το δεύτερο διαζύγιό του. Στο ισόγειο και στον όροφο του σπιτιού μένουν η Τζόι με τη μικρή της κόρη και τη μητέρα της, η οποία καταβροχθίζει με βουλιμία τηλεοπτικές σαπουνόπερες.
Η χωρισμένη Τζόι είναι μια δυναμική γυναίκα στο κέντρο μιας διαλυμένης οικογένειας. Με γερή καρδιά, η οποία αντέχει στα χτυπήματα της μοίρας (κάτι που κάνει ανθεκτική την ταινία και στο μικρόβιο του μελό), και με μυαλό εφευρέτη. Θα πιάσει «πάτο» και θα πιαστεί από τη μοναδική σανίδα σωτηρίας που της έχει απομείνει, τη φαντασία της.
Η Τζόι θα πιαστεί από τα μαλλιά μιας πάνινης κούκλας της κόρης της, τα οποία θα της δώσουν την ιδέα μιας υπεραπορροφητικής σφουγγαρίστρας. Στύβοντας το μυαλό της, θα βρει τρόπο για να στύβει η σφουγγαρίστρα χωρίς να κοπιάζει ο χρήστης. Στη συνέχεια κατοχυρώνει την πατέντα (έτσι νομίζει τουλάχιστον) και ψάχνει για τολμηρούς, έτοιμους να επενδύσουν χρήματα στην ιδέα της. Βρισκόμαστε στη δεκαετία του ’90, όπου το τηλεμάρκετινγκ καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την εμπορική επιτυχία τέτοιων σχεδίων.
Η Τζένιφερ Λόρενς, αγαπημένη ηθοποιός του Ο’ Ράσελ, δίνει συναρπαστική ερμηνεία ενσαρκώνοντας την Τζόι Μαγκάνο. Είναι απίστευτη η ένταση που μεταφέρει στην ταινία, αλλά και η ισορροπία της στη γεωμετρία ενός κάδρου όπου ο σκηνοθέτης ελέγχει και την παραμικρή του λεπτομέρεια.
Ο Ντέιβιντ Ο’ Ράσελ
Τον Ο’ Ράσελ του «Joy», εάν τολμούσαμε να τον συγκρίνουμε με σταθερές αξίες του αμερικανικού σινεμά, θα λέγαμε πως έχει κάτι από τον ιδεαλισμό του Φρανκ Κάπρα, αλλά και κάτι από την ανανεωτική δύναμη που είχαν κάποτε οι ταινίες του Μάρτιν Σκορσέζε. Το «Joy», όπως και τα τρία προηγούμενα φιλμ του Ο’ Ράσελ («The Fighter», «Οδηγός αισιοδοξίας», «Οδηγός διαπλοκής»), ξαναδίνουν αίγλη στην κινηματογραφική σκηνοθεσία. Το σινεμά του δεν είναι ο στεγνός ξέφρενος ρυθμός ή το στυλ, που «απογειώνουν» κοινότοπες φανταστικές ιστορίες. Είναι ένας αυτοσχεδιασμός, άλλοτε έντονος και άλλοτε συγκρατημένος, ο οποίος γοητεύεται από την πραγματικότητα και από τις ρεαλιστικές ερμηνείες.
Ολες οι παραπάνω ταινίες έχουν στυλ, που θα το ’λεγες και μοντέρνο· δεν είναι αυτό όμως που τους δίνει αξία. Είναι επικεντρωμένες σε αναγνωρίσιμους ήρωες, οι οποίοι προσπαθούν να αλλάξουν τη ζωή τους μέσα από μια διαδικασία επαναπροσδιορισμού τους. Σε αυτήν τη διαδικασία ο Ο’ Ράσελ εμπιστεύεται απόλυτα πρωταγωνιστές, δευτεραγωνιστές, μέχρι και κομπάρσους.
Δείτε
«Joy» (2015)
Η πρόσφατη ταινία του Ντέιβιντ Ο’ Ράσελ είναι υποψήφια για δύο Χρυσές Σφαίρες (καλύτερης ταινίας στην κατηγορία κωμωδίας και μιούζικαλ και Α΄ γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της Τζένιφερ Λόρενς). Βασίζεται στην αληθινή ιστορία της Τζόι Μαγκάνο, νοικοκυράς η οποία δημιούργησε έναν επιχειρηματικό κολοσσό και παράλληλα έγινε σταρ του τηλεμάρκετινγκ. Την επιτυχία της τη χρωστάει σε μεγάλο βαθμό σε μια «επαναστατική» σφουγγαρίστρα. (Στις αίθουσες)
«The Fighter» (2010)
Η ζωή των Ιρλανδών πυγμάχων Μίκι και Ντίκι Γουόρντ. Με Μαρκ Γουόλμπεργκ, Κρίστιαν Μπέιλ. Την παράσταση κλέβει η Μελίσα Λίο (φωτ.) σε δεύτερο ρόλο. (Σε dvd)
«Οδηγός αισιοδοξίας» (Silver Lininings Playbook, 2012)
Η ταινία του Ντέιβιντ Ο’ Ράσελ που χάρισε στην Τζένιφερ Λόρενς το πρώτο της Οσκαρ. (Σε dvd)
«Οδηγός διαπλοκής» (American Hustle, 2013)
H αληθινή ιστορία ενός ζευγαριού απατεώνων, οι οποίοι ξεγλιστρούν από το FBI και βάζουν σε τάξη την προσωπική τους ζωή. (Σε dvd)