Το «Ταξί στην Τεχεράνη» του Τζαφάρ Παναχί είναι μια μινιμαλιστική ταινία, στατική… εν κινήσει. Ενα ρόουντ μούβι, παραπλεύρως της ηθογραφίας, που διαρκεί όσο η πρωινή βάρδια ενός περιστασιακού ταξιτζή, του «άνεργου» Παναχί, ο οποίος υποδύεται τον εαυτό του. Ο διάσημος Ιρανός δημιουργός, πολυβραβευμένος σε μεγάλα κινηματογραφικά σαλόνια της Δύσης, κρύβει την κάμερα στο ταμπλό του αμαξιού και πιάνει το τιμόνι, για να γίνει κεντρικό πρόσωπο μιας μυθοπλασίας που γεννιέται αβίαστα καθώς το ταξί διασχίζει την πραγματικότητα του σημερινού Ιράν. Οι διάλογοι με τους επιβάτες (οι κούρσες συνήθως είναι διπλές) καταγράφονται από την κάμερα, που είναι στραμμένη στο εσωτερικό του αυτοκινήτου, ή από κινητά τηλέφωνα.
Πρόκειται για διασκεδαστική, βιωματική ταινία του Παναχί, για κωμικοτραγικό «ντοκιμαντέρ» γύρω από την προσωπική ασφυξία του, σε ένα Ιράν που απλώνεται γύρω του σαν τεράστια φυλακή. Από το 2010, ο Παναχί βρίσκεται υπό περιορισμό, καταδικασμένος για αντικυβερνητική προπαγάνδα. Το καθεστώς τού έχει επιβάλει 20ετή απαγόρευση εργασίας, αφαιρώντας του και το διαβατήριο. Παρ’ όλα αυτά, το «Ταξί» του κατάφερε να περάσει τα σύνορα του Ιράν, παράνομα και χωρίς τον οδηγό του. Στον πρώτο μεγάλο σταθμό του, πέρυσι στην Μπερλινάλε, βραβεύτηκε με τη Χρυσή Αρκτο.
Ντοκιμαντέρ σαν κωμωδία!
Το «Ταξί» δεν έχει σενάριο. Ο Παναχί, άψογος ως ηθοποιός, υποκρίνεται ότι έχει συμμορφωθεί προς τας υποδείξεις. Η υποταγή του στη «νομιμότητα» των μουλάδων υπαγορεύει τη «συνθήκη παραγωγής», αλλά και το ντοκιμαντερίστικο ύφος της ταινίας. Κυκλοφορεί ελεύθερα, όμως, στην απέραντη φυλακή του κρύβοντας την αληθινή του ιδιότητα, του σκηνοθέτη, πίσω από τον ρόλο του. Ετσι, σε απόσταση από τη λιακάδα του ηθογραφικού ρεαλισμού, μετατρέπει τα μικρά επεισόδια του «ριάλιτι», κατά τη διάρκεια της βάρδιας του ως ταξιτζή, σε ομόκεντρους δραματουργικούς κύκλους μιας μυθοπλασίας που γεννιέται από το μηδέν: από τη σκηνοθετημένη παρατήρηση της πραγματικότητας, με τη διαύγεια ενός βλέμματος που θυμίζει Μπρεσόν. Τα επεισόδια στο ταξί είναι στημένη «απάτη», ανάλαφρη κωμωδία με στόχο το καθεστώς. Ο Παναχί «δραπέτευσε» από τη φυλακή του.
Οι δύο πρώτοι επιβάτες στο ταξί, ένας υπέρμαχος του ισλαμικού νόμου και μία δασκάλα, μονομαχούν φραστικά περί εγκλήματος, δικαιοσύνης και εσχάτης των ποινών.
Ο δεύτερος, περιχαρής που αναγνώρισε τον διάσημο σκηνοθέτη, είναι ένας παμπόνηρος «πειρατής», που διακινεί παράνομα απαγορευμένες ταινίες από πόρτα σε πόρτα στην Τεχεράνη. Είναι ο ανεπίσημος διανομέας του Παναχί, του Γούντι Αλεν, του Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν και άλλων σπουδαίων δημιουργών.
Ακολουθούν και άλλοι επιβάτες: Δύο ηλικιωμένες γυναίκες που μεταφέρουν μια γυάλα με χρυσόψαρα σε μια πηγή· μια άλλη γυναίκα, που μεταφέρει τον άντρα της στις πρώτες βοήθειες· μια ακτιβίστρια δικηγόρος.
Η μικρή ανιψιά του Παναχί που πρέπει να σβήσει ένα «έγκλημα», μια απαγορευμένη πτυχή της πραγματικότητας, που μπήκε τυχαία στο κάδρο της μαθητικής της ταινιούλας.
Το βάρομετρο της εβδομαδας
Η «Ζωούπολη», η ευφάνταστη Μητρόπολη της Ντίσνεϊ, είναι ένα animation που θα το απολαύσουν τα παιδιά ενώ θα περάσουν καλά μαζί του και οι μεγάλοι.
Σε μια πολύχρωμη, φουτουριστική πόλη των ζώων, χωρισμένη σε κοινωνικές τάξεις βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των κατοίκων της, η Τζούντι, μια μικρή λαγουδίνα, γίνεται αστυνομικός. Επειτα από αρκετές γκάφες, θα συνεργαστεί με μια παμπόνηρη αλεπού για να λύσει ένα μυστήριο: τα αρπακτικά της Ζωούπολης, για κάποιον ανεξήγητο λόγο, χάνουν τον αυτοέλεγχό τους και επιτίθενται στα υπόλοιπα ζώα. Προβάλλεται μεταγλωττισμένο.
Το «Λονδίνο έπεσε», τα λέει όλα ο τίτλος, μην περιμένετε τίποτα περισσότερο από σκηνές με κτίρια που σωριάζονται καταγής, στο σίκουελ του «Ο Ολυμπος έπεσε». Οι ηγέτες της Δύσης ταξιδεύουν στο Λονδίνο για την κηδεία του Βρετανού πρωθυπουργού. Οι τρομοκράτες, όμως, καιροφυλακτούν.
Τα «Λουλούδια» των Τζον Γαράνιο και Χοσέ Μαρί Γενάγα, δράμα γυρισμένο στη γλώσσα των Βάσκων, ήταν η πρόταση της Ισπανίας για το Οσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας. Χαμηλότονο φιλμ, στο οποίο μπουκέτα λουλουδιών λειτουργούν σαν καταλύτης για τη δράση. Οι δύο σκηνοθέτες σκιαγραφούν τα πορτρέτα τριών γυναικών σε έναν κόσμο που είναι άλλοτε μελαγχολικός κι άλλοτε ψυχρός λόγω θανάτου. Παράλληλες ιστορίες για τον έρωτα και την απώλεια, που συγκλίνουν καθώς ο χρόνος κυλάει αργόσυρτα. Για σινεφίλ γούστα. Παίζουν: Ναγκόρε Αρανμπούρου, Ιτσιάρ Ιτούνιο, Ιτσιάρ Αϊζπούρου.