Αντίο νεροχύτη, αντίο κρεβάτι, αντίο ντουλάπα, αντίο δωμάτιο», λέει ο πεντάχρονος Τζακ στην τελευταία σκηνή της ταινίας «Room», σε σκηνοθεσία Λένι Αμπραμσον. Ο Τζακ έζησε μαζί με τη μητέρα του σε ένα μικρό δωμάτιο για πέντε ολόκληρα χρόνια, φυλακισμένοι από έναν παράφρονα, αγνοούμενοι από τη ζωή. Η μητέρα από τα 17 της έτη και ο γιος από την πρώτη στιγμή που ήρθε στη ζωή, χάθηκαν σαν να μην υπήρξαν ποτέ, και για πέντε ολόκληρα χρόνια τούς είχε ρουφήξει μια «μαύρη τρύπα». Δυστυχώς, τέτοια περιστατικά συνέβησαν και δεν είναι προϊόν μυθοπλασίας μόνον. Αφού βγήκαν στον έξω κόσμο, ο μικρός Τζακ ζήτησε από τη μητέρα του να επιστρέψει για μία και μοναδική φορά να δει το «δωμάτιο». Να δει ότι υπήρξε ή ότι είναι ακόμα εκεί.
Στο καφενείο Παρασκήνιο της Καλλιδρομίου, με το φως να λούζει εκτυφλωτικά τους θαμώνες, ο χρόνος κυλάει με τους δικούς του ρυθμούς. Πίσω από το τζάμι, τρεις φωτογραφίες και δύο μικρά μότο υπενθυμίζουν ότι μέχρι και πριν από δύο χρόνια έπινε εκεί τον καφέ του ο σταθερός θαμώνας Κωστής Παπαγιώργης, ο οποίος πέθανε τέτοιες ημέρες το 2014. Οπως και τα βιβλία του, η οικογένειά του και οι φίλοι του, οι φωτογραφίες του αποτελούν ατράνταχτη απόδειξη ότι υπήρξε.
Αλλη σκηνή: η Ελ. μεγαλώνει μόνη τον γιο της. Ο πατέρας του υπάρχει αλλά ζει τόσο μακριά, που δεν είναι εκεί. Μιλάνε πού και πού, τον βλέπει αραιά, αλλά κυρίως ζει μέσα από τις αφηγήσεις της μητέρας του. Ο μικρός δεν καταλαβαίνει πού είναι ο πατέρας του. Και αφού υπάρχει, πού είναι; Γιατί δεν έρχεται, γιατί δεν είναι εδώ;
Και ένα άλλο ζευγάρι συνδέθηκε τότε πολύ μεν αλλά και για λίγο. Οι αποστάσεις μεγάλες, οι καιροί παλιοί, οι καταστάσεις μπερδεμένες. Ο έρωτας τους έκανε ζωντανούς, πληρώνοντας το τίμημα να μην βλέπονται, μόνο να γράφουν. Και να ψάχνουν ο ένας τον άλλον μέσα από τα κείμενα, τις λέξεις. Να ψάχνουν αυτό που έχουν και δεν έχουν από τα δακτυλικά αποτυπώματα της αλφαβήτου, που χορεύει πάνω στις ισχνές μπλε γραμμές του τετραδίου.
Ψάχνουμε να δούμε εάν υπήρξαν αυτοί που αγαπήσαμε και αγαπάμε, για να δούμε εάν υπάρχουμε και εμείς. Τα σημάδια, εξωτερικά και εσωτερικά, μας οδηγούν σε μια αναζήτηση ενός χάρτη που χαράζει περιπατητικούς και βαθύτερους δρόμους της ύπαρξης. Γιατί η ζωή δεν έχει νόημα για κάποιους εάν μείνει μόνο στην επιφάνεια. Εάν μείνει μόνο στα πρακτικά.
Ο θάνατος, η απώλεια, η απόσταση, η αλλαγή εποχής, ο χωρισμός, η διάλυση πάντα δοκιμάζουν τις συνδέσεις. Και δεν αφορά μόνο τα υποκείμενα αλλά και ολόκληρους λαούς. Χάνει και βρίσκει κάτω από το τραπέζι την κουβαρίστρά του ο μικρός εγγονός του Φρόιντ, στην προσπάθειά του να διαχειριστεί την απουσία της μητέρας του από το σπίτι. Χάθηκε η κουβαρίστρα, αλλά να ‘την η κουβαρίστρα, βρέθηκε. Ενα ατέλειωτο παιχνίδι εσωτερικής διελκυστίνδας, όπου το ένα τραβάει το άλλο. Κάποτε όλα δείχνουν μακρινά και χαμένα. Κάποτε ψηλαφιστά, μια μνήμη, ένα άρωμα, ένα κείμενο, μια γεύση, η υπόσχεση μιας αγκαλιάς, ένα γνώριμο βλέμμα ζωντανεύουν και όλα είναι πάλι όπως παλιά. Ψάχνουμε να μην χαθούμε, γνωρίζοντας ότι θα χαθούμε.
Υπήρξαμε όμως. Υπήρξαν όσοι αγαπήσαμε. Και ο συγκλονιστικός πιτσιρικάς στην ταινία «Room» δείχνει τον δρόμο στη μητέρα του, η οποία αποπειράται να αυτοκτονήσει. Για να μη σε ρουφήξει η οδύνη, πρέπει να πεις αντίο. «Αντίο νιπτήρα, αντίο κρεβάτι»… σαν να της λέει εδώ όλα ξεκίνησαν και μπορεί για κάποιους οι μνήμες να φέρνουν μόνο πόνο, την ίδια στιγμή όμως είναι το μόνο που έχουμε. Και τελικά δεν έχει τη μεγαλύτερη σημασία μόνον η παρουσία. Ισως η απουσία τονίζει την ύπαρξη περισσότερο.