Τα πρόσφατα Οσκαρ ήταν ένας σταθμός για τον κινηματογράφο της Κολομβίας, που για πρώτη φορά στην ιστορία του διεκδίκησε το βραβείο ξενόγλωσσης ταινίας με το ασπρόμαυρο «Στην αγκαλιά του φιδιού» (El Abrazo de la Serpiente). Το φιλμ του Σίρο Γκέρα κυλάει σαν όνειρο στην καρδιά του Αμαζονίου. Το σενάριο βασίστηκε στα ημερολόγια δύο εξερευνητών, του Γερμανού Τεοντόρ Κοχ Γρίνμπεργκ και του Αμερικανού Ρίτσαρντ Ιβανς.
Ξεχάστε το φολκλόρ αλλά και την υπερεκμετάλλευση της τροπικής ζούγκλας από μια βιομηχανία εικόνων τύπου National Geographic. Αυτή η ταινία είναι ένα φανταστικό μείγμα μυθοπλασίας και εθνολογικού «ντοκιμαντέρ» που στις εκρηκτικές του στιγμές μάς θυμίζει την «Καρδιά του σκότους» του Κόνραντ. Σε αυτό το ταξίδι του στον Αμαζόνιο, ο Γκέρα προσέγγισε και την εθνολογική σκέψη του ανθρωπολόγου Κλοντ Λεβί-Στρος, διαλύοντας την ψευδαίσθηση περί ανώτερων και κατώτερων πολιτισμών.
Η «Αγκαλιά του φιδιού» είναι ένα ψυχεδελικό παραμύθι. Μια μαγευτική περιπλάνηση σε έναν υδάτινο λαβύρινθο που οδηγεί πέρα από τα σύνορα του πολιτισμένου κόσμου, σε μια άγνωστη ενδοχώρα ονείρων, σκέψεων και αναμνήσεων του ανθρώπου.
Ο απρόθυμος οδηγός
Δύο παράλληλες ιστορίες, που απέχουν η μία από την άλλη λίγες δεκαετίες, εκτυλίσσονται σε μια περιοχή του Αμαζονίου, κατάφυτη από δάση καουτσουκόδενδρου. Σε ενεστώτα χρόνο ο Ιβανς, Αμερικανός βοτανολόγος, φτάνει εκεί αναζητώντας ένα άγνωστο φυτό, το γιακρούνα, το φάρμακο των φαρμάκων που θεραπεύει όλες τις ασθένειες. Στα χέρια του έχει το βιβλίο του Γερμανού εθνολόγου Τεοντόρ, στο οποίο έχουν καταγραφεί οι εμπειρίες του από το πρώτο του ταξίδι στον Αμαζόνιο. Οδηγός του Ιβανς είναι ο μεσήλικας Καραμακάτε, σαμάνος που περιπλανιέται για χρόνια μόνος στη ζούγκλα. Η φυλή του διαλύθηκε από τους Κολομβιανούς που χρειάζονται σκλάβους για το «κέντημα» των καουτσουκόδενδρων, αλλά και από τους Ισπανούς ιεραπόστολους που θέλουν να διώξουν το πνεύμα και τις λέξεις του σατανά από τον Αμαζόνιο.
Σε παρελθόντα χρόνο παρακολουθούμε τον Τεοντόρ να περιπλανιέται στο τροπικό δάσος, άρρωστος από ελονοσία, με τον βοηθό του, έναν «εκπολιτισμένο» ιθαγενή που το έχει σκάσει από τον Κολομβιανό αφέντη του. Οταν συναντούν τον νεαρό τότε Καραμακάτε, ο Τεοντόρ τον πληροφορεί πως έχει δει στο ποτάμι ομάδες από τη φυλή του και του ζητεί να τον οδηγήσει στο μέρος όπου φύεται το γιακρούνα.
Κεντρικό πρόσωπο της ταινίας είναι ο σαμάνος Καραμακάτε, ο απρόθυμος οδηγός των δύο λευκών επιστημόνων. Υπερήφανος και ταυτόχρονα τραγικός καθώς δεν μπορεί να αντισταθεί στις ραγδαίες αλλαγές που καταστρέφουν τον κόσμο του. Ο Γκέρα πλέκει τις δύο ιστορίες μεταξύ τους, αποκαλύπτοντας την τραγωδία ενός άντρα, που κάποτε μιλούσε με τα δέντρα και τα βράχια, ενώ τώρα έχει χάσει τη μνήμη του και έχει μείνει κενός (όπως η φωτογραφία του στο εξώφυλλο του βιβλίου του Τεοντόρ). Το φίδι του τίτλου είναι ο Αμαζόνιος, αλλά και το μυθικό ανακόντα που έπεσε από τον Γαλαξία, φέρνοντας στη Γη τους προγόνους του «τρελού» σαμάνου.
Στην αγκαλιά του φιδιού ****
ΣΙΝΕΦΙΛ
Σκηνοθεσία: Σίρο Γκέρα
Ερμηνείες: Nίλμπιο Τόρες, Αντόνιο Μπολιβάρ, Γιαν Μπιζοβέ, Μπριόν Ντέιβις
Τo Βαρόμετρο της εβδομαδας
Η Αντίπαρος είναι το φυσικό σκηνικό του «Suntan». Μία από τις καλύτερες ελληνικές ταινίες των τελευταίων χρόνων, που φέρει την υπογραφή του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου. Ο σαραντάρης Κωστής, γιατρός στα πρόθυρα ψυχολογικής κατάρρευσης, φτάνει παραμονές Χριστουγέννων στο νησί για να καλύψει τη θέση στο κέντρο υγείας. Το επόμενο καλοκαίρι θα ζήσει την πιο μοιραία περιπέτεια της ζωής του. Η Αννα, μια 20χρονη Λολίτα που κάνει διακοπές στο κάμπινγκ, τον φλερτάρει επικίνδυνα. Στους βασικούς ρόλους εμφανίζονται ο εξαιρετικός Αργύρης Παπαδημητρίου (φωτ.) και η πρωτοεμφανιζόμενη Ελλη Τρίγγου.
Η επιστροφή του Ρώσου δημιουργού Αλεξάντερ Σοκούροφ στο κινηματογραφικό μας προσκήνιο έγινε με την «Κιβωτό των ανθρώπων». Πρόκειται για φορμαλιστικό αριστούργημα για το Μουσείο του Λούβρου στα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Μια καταβύθιση με στυλ στην ιστορική μνήμη της Ευρώπης, με αφορμή μια αληθινή ιστορία: ο Γάλλος διευθυντής του μουσείου και ο αξιωματικός των ναζί, που είχε οριστεί ως υπεύθυνος για τους πολιτιστικούς θησαυρούς της Γαλλίας, συνεργάζονται σιωπηρά για να εμποδίσουν την καταστροφή των έργων τέχνης. Μια παράξενη και ανομολόγητη φιλία γεννιέται στη σκιά του πολέμου, αλλά και στην αύρα της μεγάλης τέχνης.
H Βουλγάρα ηθοποιός Μαργκίτα Γκόσεβα σηκώνει στους ώμους της όλο το βάρος του «Μαθήματος», λιτής, μπρεσονικής ταινίας, ελληνοβουλγαρικής συμπαραγωγής, από την Κριστίνα Γκρόζεβα και τον Πέταρ Βαλτσάνοφ. Η Νάντε, νεαρή δασκάλα αγγλικών στο σχολείο μιας κωμόπολης, είναι υπόδειγμα ηθικής. Στο σχολείο κάνει το παν για να βρεθεί ο μαθητής που κλέβει το χαρτζιλίκι των συμμαθητών του στα διαλείμματα. Οχι για να τον τιμωρήσει παραδειγματικά μπροστά στην τάξη, αλλά για να τον κάνει να νιώσει υπεύθυνος πολίτης απέναντι στο κοινωνικό σύνολο. Στο σπίτι προσπαθεί να σταθεί όρθια δίπλα σε έναν επιπόλαιο άντρα που τη σπρώχνει στην απόγνωση.