Μη σταυροκοπιέστε βλέποντας το διαφημιστικό τρέιλερ της νέας και 3D «Ημέρας Ανεξαρτησίας», που προβάλλεται ήδη στις αίθουσες. Ολα είναι σινεμά και στο σινεμά όλα μπορούν να συμβούν, ακόμη και η συντέλεια του κόσμου. Αυτό υπόσχονται οι σεναριογράφοι του Χόλιγουντ παραπλανώντας μας: οι ταινίες καταστροφής τρέχουν στην οθόνη, όπως τα τρενάκια του τρόμου στις ράγες των λούνα παρκ, ανεβάζοντας κατακόρυφα την αδρεναλίνη σε μια προγραμματισμένη διαδρομή μέχρι το τελικό «ουφ» της ανακούφισης. Εν ολίγοις, και στη σημερινή ταινία του Ρόλαντ Εμεριχ η ολοσχερής καταστροφή του μάταιου τούτου κόσμου θα αποτραπεί. Τη γλιτώσαμε στο παραπέντε, με τρόπο που θυμίζει τους απίθανους Γκοστμπάστερς της δεκαετίας του ’80. Ας περιμένει ο Αρμαγεδδών έως το επόμενο blockbuster.
Ολα είναι σινεμά και όλα στην υπερβολή τους – «size does matter» ήταν άλλωστε και το σύνθημα του Εμεριχ το 1998, όταν ο Γκοτζίλα του ποδοπατούσε το Μανχάταν. Η Γη, που έχει γίνει μια οικογένεια, χάρη και στα διδάγματα της προηγούμενης «Ημέρας Ανεξαρτησίας», δέχεται και πάλι την επίθεση μιας γιγάντιας «κυψέλης» από το Διάστημα. Μαχητικά αεροσκάφη επιτίθενται σαν σφήκες στη Νέα Υόρκη, ενώ σιχαμερά άλιεν εφορμούν σαν ακρίδες στους ανθρώπους. Το ενδιαφέρον πάντως δεν βρίσκεται στην πλοκή της ταινίας (επιπέδου σαπουνόπερας) ούτε στο ψηφιακό της ντεκόρ, αλλά σε ένα ειδύλλιο τύπου… «Top Gun»: νεαρός Αμερικανός αεροπόρος ερωτεύεται νεαρά Κινέζα συνάδελφό του. Μην πάει το μυαλό σας σε γεωστρατηγικά σενάρια και προπαγάνδα του Πενταγώνου. Το Χόλιγουντ μπαίνει με ιπποτική συμπεριφορά στην κινηματογραφική αγορά της Κίνας, η οποία πλέον δέχεται μεγαλύτερο αριθμό αμερικανικών blockbuster. Το κινηματογραφικό είδος «περιπέτεια καταστροφής» μετράει πολλές δεκαετίες ζωής. Εμφανίστηκε δειλά προς τα μέσα της δεκαετίας του ’30, στις αρχές της δεκαετίας του ’70 όμως έγινε για πρώτη φορά μόδα. Ο γιγαντισμός της παραγωγής ταινιών και οι δυνατότητες που παρείχε ο τομέας των οπτικών εφέ, για την αληθοφανή αναπαράσταση καταστροφικών φυσικών φαινομένων, άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου. Η μόδα ξανάρθε προς τα μέσα της δεκαετίας του ’90, λόγω ραγδαίας εξάπλωσης της ψηφιακής τεχνολογίας. Σήμερα, το γονίδιο της«καταστροφής» κυριάρχησε στο DNA της υπερπαραγωγής, μεταλλάσσοντας και την επιστημονική φαντασία.
Ο δεκάλογος της καταστροφής
• «Kινγκ Κονγκ» (1933). Ο τεράστιος γορίλας, που κρατάει στην παλάμη του τη Φέι Ρέι, στην κορυφή του Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντινγκ είναι το σήμα κατατεθέν της πρώτης ταινίας καταστροφής από συστάσεως Χόλιγουντ. Ουσιαστικά, πρόκειται για παραλλαγή του μύθου της Ωραίας και του Τέρατος από τρεις πρωτοπόρους του θεάματος: τον ειδικό των εφέ Γουίλις Ο’ Μπράιαν και τους σκηνοθέτες Μέριαν Κ. Κούπερ και Ερνεστ Μπ. Σέντσακ.
• «Ο πόλεμος των κόσμων» (1953, 2005). Δύο μεταφορές του κλασικού βιβλίου του Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς. Η πρώτη, από τον Μπάιρον Χάσκιν, είναι ενδεικτική του ύφους των b movies της δεκαετίας του ’50. H δεύτερη, από τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, είναι εντυπωσιακή.
• «Γκοτζίλα» (1954, 1998). Ο διασημότερος σταρ των γιαπωνέζικων b movies εμφανίστηκε με αξιώσεις στην ταινία του Ισίρο Χόντα το 1954. Στο Χόλιγουντ τον έφερε ο Εμεριχ το 1998.
• «Ο πλανήτης των πιθήκων» (1968). Ενας καλτ μύθος της επιστημονικής φαντασίας από τον Φράνκλιν Σάφνερ. Ενας αστροναύτης, που ταξιδεύει στο μέλλον, ανακαλύπτει τα συντρίμμια του παρελθόντος.
• «Σεισμός» (1974). Το Λος Αντζελες ως σκηνικό Αποκάλυψης, ένα χρόνο μετά τον«Εξορκιστή» και λίγο πριν από τα «Σαγόνια του καρχαρία». Γυρίστηκε από τον Μαρκ Ρόμπσον.
• «Twister» (1996). Ενας ανεμοστρόβιλος απειλεί να σαρώσει την Αμερική. Του Γιαν ντε Μποντ.
• «Η κορυφή του Δάντη» (1997). Ενα ηφαίστειο ξυπνά, φέρνοντας τον εφιάλτη. Του Ρότζερ Ντόναλντσον.
• «Μετά την επόμενη μέρα» (2004). Οι παγετώνες λιώνουν και η επιφάνεια της θάλασσας φτάνει στο μπούστο του Αγάλματος της Ελευθερίας. Λίγο μετά το νερό παγώνει. Του Ρόλαντ Εμεριχ.
• «2012» (2009). Η απόλυτη ταινία καταστροφής του σύγχρονου Χόλιγουντ. Μια προφητεία των Μάγια βγαίνει αληθινή: το χρονόμετρο μηδενίζεται στις 21-12-2012 και οι μητροπόλεις βουλιάζουν όπως η μυθική Ατλαντίδα. Ο Ειρηνικός παρασύρει ό,τι υπάρχει στην κορυφή των Ιμαλαΐων. Του Ρόλαντ Εμεριχ και αυτή.
• «Ημέρα Ανεξαρτησίας» (1996, 2016). Αφήσαμε για το τέλος τις δύο περιπέτειες επιστημονικής φαντασίας του «γκουρού» της καταστροφής, Ρόλαντ Εμεριχ. Την ημέρα που οι Ηνωμένες Πολιτείες γιορτάζουν την επέτειο της ανεξαρτησίας τους, εξωγήινοι επιτίθενται στη Νέα Υόρκη.