Εφυγε από τη ζωή και ο Αμπάς Κιαροστάμι. Την περασμένη Δευτέρα στο Παρίσι έκλεισε ένας κύκλος, στον οποίο το παγκόσμιο σινεμά χρωστάει μερικές ανάσες που του έδωσαν οξυγόνο σε δύσκολες ώρες. Ο θάνατός του από καρκίνο ήρθε δύο μέρες μετά τον θάνατο του Μάικλ Τσιμίνο, βυθίζοντας σε θλίψη τον κινηματογραφικό χώρο αλλά και τους θεατές σε ολόκληρο τον κόσμο που αγάπησαν τις ταινίες του. Το σινεμά του Κιαροστάμι ήταν η ευτυχία της παγκοσμιοποίησης, η έμπρακτη απόδειξη ότι η μεγάλη τέχνη έχει ταυτότητα και βαθιές πολιτισμικές ρίζες, όχι όμως σύνορα.
Ο Κιαροστάμι υπήρξε ο πρώτος Ιρανός σκηνοθέτης που αγαπήσαμε. Ο δημιουργός που έκανε μόδα το ιρανικό σινεμά στα μεγάλα κινηματογραφικά σαλόνια της Δύσης αλλά και ο καλλιτέχνης που έφερε τον άνθρωπο και τη μοίρα του στο κεντρικότερο σημείο ενός ενσταντανέ, στο οποίο ακούγεται η ανάσα της φύσης. Οι ιστορίες του δεν έχουν περίτεχνη πλοκή. Το σινεμά του φαντάζει σαν διαρκές ρόουντ μούβι προς αναζήτηση αυτού του ιδανικού ενσταντανέ που θα μπορούσε να αναδυθεί ως κέντρο του κόσμου στη φαντασία του θεατή.
Το σινεμά του Κιαροστάμι είναι το πιο λιτό παραμύθι του κινηματογράφου της πραγματικότητας. Είναι ένα «ντοκιμαντέρ» που αλλάζει για να γίνει μυθοπλασία, όπως η κάμπια μεταμορφώνεται σε πεταλούδα. Το φολκλόρ εξαφανίζεται και στις εικόνες αποτυπώνονται ο λυρισμός του φυσικού τοπίου αλλά και η ρευστότητα των συναισθημάτων του κεντρικού ήρωα, συνήθως καλλιτέχνη (στοιχείο που συνδέει τον Κιαροστάμι με τις ρίζες του μοντέρνου ευρωπαϊκού σινεμά).
Καιρός να ξαναδούμε το νεορεαλιστικό του «Close up», σχετικά με το δίπολο κινηματογράφος – αληθινή ζωή, που τον σύστησε στη Δύση το 1990. Να ξαναδούμε και άλλες ταινίες του. Το αριστουργηματικό «Μέσα στους ελαιώνες», πανέμορφο φιλμ για το ειδύλλιο δύο ερασιτεχνών ηθοποιών που συμμετέχουν στο γύρισμα μιας ταινίας σε ένα χωριό που έχει πληγεί από καταστροφικό σεισμό (ποίηση εδώ είναι και το απλό φύσημα του ανέμου). Τη «Γεύση του κερασιού», την πιο μακάβρια ταινία για τη… ζωή, που βραβεύτηκε με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες το 1997 (ένας διανοούμενος, υποψήφιος αυτόχειρας, αναζητάει νεκροθάφτη· πληρώνει αδρά για μερικές φτυαριές χώμα, κανείς εξαθλιωμένος όμως δεν προσφέρεται να γίνει «κοράκι» του). Το «Ανεμος θα μας πάρει» ή το παλιότερο «Πού είναι το σπίτι του φίλου μου;».
«Στην αρχή φανταζόμουν ότι στο σινεμά τα φώτα έσβηναν για να βλέπουμε καλύτερα τις εικόνες στην οθόνη. Κοίταξα πιο προσεκτικά τους θεατές, καθισμένους άνετα στη θέση τους, και διαπίστωσα ότι υπήρχε ένας πολύ πιο σημαντικός λόγος: Το σκοτάδι επέτρεπε σε κάθε θεατή να αποσπάται καλύτερα από τους άλλους και να φτιάχνει τον δικό του κόσμο (…) Αν η τέχνη κατορθώνει ν’ αλλάζει τα πράγματα και να προτείνει νέες ιδέες, αυτό συμβαίνει χάρη στην ελεύθερη δημιουργικότητα εκείνου στον οποίο απευθύνεται», γράφει ο Αμπάς Κιαροστάμι στο σημείωμά του «Μία ταινία, εκατό όνειρα». Εζησε 76 χρόνια.