Το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, η παλαιότερη γιορτή των Αθηναίων σινεφίλ, έφτασε αισίως στην 29η διοργάνωσή του. Ενα δεκαήμερο γεμάτο ταινίες μάς περιμένει στο «Τριανόν» και στην «Ααβόρα». Η επίσημη έναρξη του Πανοράματος, στο «Αστορ» μόνον με προσκλήσεις στις 16/11, θα γίνει με την ευρωπαϊκή πρεμιέρα της ταινίας «Afterimage». Πρόκειται για το κύκνειο άσμα του Πολωνού δημιουργού Αντρέι Βάιντα, βιογραφικό φιλμ για τον ζωγράφο Βλαντισλάβ Στρεμίνσκι, κονστρουκτιβιστή που υπέστη τα πάνδεινα «διότι δεν συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις» του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Διώχθηκε από τη Σχολή Καλών Τεχνών του Λοτζ και είχε άσχημο τέλος. Ο Βάιντα έχει δηλώσει για το «Afterimage» πως είναι ένα σχόλιο ενάντια στην κρατική παρέμβαση στην τέχνη.
Στο φετινό «Πανόραμα» θα έχουμε την ευκαιρία να ξαναδούμε τρεις παλιότερες ταινίες του Βάιντα, το «Στάχτες και διαμάντια», το «Κατίν» και τη «Γλυκιά έξαψη». Κατά τ’ άλλα, ρετροσπεκτίβες και θεματικά αφιερώματα θα πλαισιώσουν τις 12 ταινίες του διαγωνιστικού προγράμματος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ενότητα «Μέρες του ’36», με έξι ταινίες που ανασυνθέτουν ποικιλόμορφα την εποχή του οικονομικό κραχ, αλλά και αυτήν της ανόδου του φασισμού και ναζισμού. Θα προβληθούν οι «Μοντέρνοι καιροί» του Τσάρλι Τσάπλιν, το «Η ζωή είναι δική μας» του Ζαν Ρενουάρ, το «Πεθαίνοντας στη Μαδρίτη» του Φρεντερίκ Ροσίφ, το «Viva la Muerte» του Φερνάντο Αραμπάλ, το «Πνεύμα του μελισσιού» του Βίκτορ Ερίθε και οι «Μέρες του ’36» του Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Απαντα Ταρκόφσκι…
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις ο Ρώσος σκηνοθέτης, που δημιούργησε από το μηδέν ένα νέο κινηματογραφικό σύμπαν. Αξίζει τον κόπο να ξαναδούμε τις πτυχές αυτού του σύμπαντος, γιατί ο Ταρκόφσκι με το βλέμμα και το συναίσθημά του όρισε με απόλυτη ακρίβεια το ποιητικό σινεμά. Η τροχιά του, από τα ασπρόμαυρα «Παιδικά χρόνια του Ιβάν» (1962) μέχρι τη «Θυσία» (1986), ήταν συναρπαστική. Ολες οι μεγάλου μήκους ταινίες του Ταρκόφσκι θα προβληθούν στο πλαίσιο μιας ρετροσπεκτίβας. Θα υπάρξει και μια έκδοση από την Πανελλήνια Ενωση Κριτικών Κινηματογράφου με κείμενα γι’ αυτές.
…και Παναγιωτόπουλος
Πλήρες θα είναι και το αφιέρωμα στον Νίκο Παναγιωτόπουλο, τον πιο απρόβλεπτο κινηματογραφιστή της γενιάς του ’70, που έφυγε από τη ζωή τον περασμένο Ιανουάριο. Ο Παναγιωτόπουλος υπήρξε η πιο ζωντανή παρασπονδία του ελληνικού σινεμά των πρώτων χρόνων της αντιπολίτευσης.
Μη χάσετε: Τα «Χρώματα της Ιριδος», 1974, όπου ένα ανεξήγητο συμβάν σε μια παραλία, την ώρα που ένα κινηματογραφικό συνεργείο στήνει το κάδρο μιας διαφήμισης, μετατρέπει σε σκηνικό παραλόγου την πραγματικότητα ενός μουσικού. Το «Μελόδραμα», 1981, την πιο ώριμη στιγμή του Παναγιωτόπουλου με την εξαιρετική φωτογραφία το Σταύρου Χασάπη. Το «Ονειρεύομαι τους φίλους μου», 1993, σπονδυλωτή ταινία από τη συλλογή διηγημάτων του Δημήτρη Νόλλα. Το «Delivery», 2003, όπου ένας Ξένος ζει μια υπαρξιακή περιπέτεια στη σύγχρονη Αθήνα. Τα «Δεσμά αίματος», 2012, όπου μια επιπόλαιη αεροσυνοδός πέφτει σε αναταράξεις και ένας «αόρατος» πατέρας ονειρεύεται την κόρη του.
Συγκρατήστε τρεις ακόμη ενότητες: οι δύο αποτελούνται από ταινίες του Ιταλού Μάρκο Μπελόκιο (θα προβληθεί και το πρόσφατο «Sweet Dreams») και του Ελληνοαμερικανού Αλεξάντερ Πέιν αντίστοιχα, και η τρίτη με ταινίες μικρού μήκους σπουδαστών σε σχολές κινηματογράφου.
Οι προβολές του 29ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, 17-27/11, θα γίνουν στην «Ααβόρα» και στο «Τριανόν».