Αργεντινή. Χώρα με σπουδαία και (μοιραία) πολυτάραχη Ιστορία, κοινωνικό και πολιτικό τοπίο άκρως ενδιαφέρον, χώρα μεγάλων επαναστατών και ηρώων. Τόπος, όμως, ακόμα και εξίσου μεγάλων καλλιτεχνών, οι οποίοι κοινωνούν την κουλτούρα, το ταμπεραμέντο και την ιστορική μνήμη αυτού του ξεχωριστού λαού σε όλο τον κόσμο μέσω του έργου τους. Ενας τέτοιος είναι και ο βετεράνος σκηνοθέτης Λουίς Πουένσο, γνωστότερος για το ιστορικό δράμα «Επίσημη ιστορία», το οποίο απέσπασε πλήθος κινηματογραφικών βραβείων το 1986, ανάμεσά τους και το Οσκαρ για την καλύτερη ξενόγλωσση ταινία. Με την ευκαιρία την επανακυκλοφορίας του φιλμ (παίζεται από την περασμένη Πέμπτη και στην Αθήνα) σε ψηφιακά αποκατεστημένη 4Κ κόπια, αξίζει να ρίξει κανείς μια ματιά σε μία από τις πιο τραγικές και συνάμα συγκινητικές στιγμές, όχι μόνον της αργεντίνικης αλλά και της παγκόσμιας Ιστορίας.
Βρισκόμαστε στο 1983. Η τελευταία στρατιωτική χούντα που ταλαιπώρησε την Αργεντινή, αυτή του Χόρχε Ραφαέλ Βιδέλα, έχει μόλις εκπνεύσει και η χώρα παλεύει να ανακτήσει τις δημοκρατικές της αξίες, μετρώντας παράλληλα τα θύματα της δικής της «επταετίας» (1976-1983). Πρωταγωνιστεί μια εύπορη μεσοαστική οικογένεια, αποτελούμενη από την καθηγήτρια Ιστορίας Αλίσια, τον σύζυγό της –και κυβερνητικό πράκτορα– Ρομπέρτο και την πεντάχρονη κόρη τους Γκάμπι. Η επιστροφή της εξόριστης φίλης της Αννα και μια φορτισμένη συζήτηση μαζί της, θα παρακινήσει την Αλίσια να αναζητήσει τους πραγματικούς γονείς της υιοθετημένης κόρης της· στην πορεία θα ανακαλύψει την τραγική αλήθεια που αφορά όχι μόνο την ίδια αλλά και χιλιάδες ακόμα περιπτώσεις ανθρώπων σε ολόκληρη τη χώρα.
Ο Λουίς Πουένσο και η συνσεναριογράφος του Αΐντα Μπόρτνικ ζουμάρουν σε μια συγκεκριμένη οικογενειακή ιστορία, προκειμένου να αφηγηθούν το εθνικών διαστάσεων δράμα που συντελέστηκε στην Αργεντινή εκείνα τα χρόνια. Συγκεκριμένα τις περίπου 30.000 εξαφανίσεις ανθρώπων, διαφόρων ηλικιών (από νεαρούς και μεσήλικες μέχρι βρέφη) για τις οποίες «φρόντισε» το απολυταρχικό καθεστώς, κατά τη διάρκεια του λεγόμενου «Βρώμικου Πολέμου».
Ηδη από εκείνα τα χρόνια, αλλά και για δεκαετίες μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, οι μητέρες των εξαφανισθέντων συνήθιζαν να συγκεντρώνονται και να διαδηλώνουν στους δρόμους του Μπουένος Αϊρες και ιδιαίτερα στην Πλατεία του Μαΐου, κρατώντας πλακάτ και πανό με τις φωτογραφίες των παιδιών τους.
O ίδιος ο Αργεντινός σκηνοθέτης, σε επικοινωνία που είχαμε μαζί του, μας αφηγείται το χρονικό των γυρισμάτων: «Αρχισα να γράφω την “Επίσημη ιστορία” στα τέλη του Πολέμου των Φόκλαντ, το 1982. Η παραγωγή ξεκίνησε και προσπαθήσαμε να αρχίσουμε τα γυρίσματα το 1983, ενώ κυβερνούσε η χούντα, η οποία αναγκάστηκε να προκηρύξει εκλογές τον Οκτώβριο. Είχαμε αδύναμη δημοκρατία από τον Δεκέμβριο. Κάναμε τα γυρίσματα τον Απρίλιο του 1984 στο σπίτι μου, ενώ ζούσα εκεί με τα δυο μικρά παιδιά μου (που σήμερα είναι συνεργάτες μου, κινηματογραφιστές κι αυτά). Η μάνα της Αναλία, της μικρής μας πρωταγωνίστριας, δέχθηκε απειλές για να την αποσύρει απ’ την ταινία. Δεν ήταν καθόλου εύκολα. Οσο για τα γεγονότα, εκτός απ’ το ότι οι εταιρείες δεν χρειάζονται πια τους στρατιωτικούς για να επιβάλουν το οικονομικό μοντέλο, δεν έχει αλλάξει τίποτα. Και είναι σαφές ότι το εν λόγω μοντέλο τελειοποιήθηκε προς το χειρότερο και επεκτάθηκε σε όλον τον κόσμο».
Η πρωταγωνίστρια του φιλμ διδάσκει στους μαθητές της στο σχολείο την «επίσημη Ιστορία», η οποία, ακόμα και μετά από την πτώση της χούντας, είναι απαλλαγμένη από τις άβολες λεπτομέρειες σχετικά με τα εγκλήματα του καθεστώτος. Αυτή η Ιστορία ωστόσο, η «γραμμένη από δολοφόνους», όπως της επισημαίνει ένας μαθητής της, σύντομα θα αμφισβητηθεί μέσα της, μαζί με τις υπόλοιπες αυταπάτες που διέκριναν τους ανθρώπους της κοινωνικής της τάξης τα προηγούμενα χρόνια. Ενδιαφέρον στοιχείο: η ηθοποιός Νόρμα Αλεάντρο, η οποία βραβεύθηκε στις Κάννες για την ερμηνεία της στον ρόλο της Αλίσια, είχε μόλις επιστρέψει και η ίδια από την εξορία την εποχή που γυρίστηκε το φιλμ.