Από τα πιο στερεοτυπικά αλλά και ενδιαφέροντα είδη που γέννησε ο κλασικός αμερικανικός κινηματογράφος είναι το γουέστερν. Αποθεώθηκε καλλιτεχνικά τις δεκαετίες του 1940 και του 1950 από γίγαντες όπως ο Τζον Φορντ, κατασκεύασε μια δική του εκδοχή της Ιστορίας, ξέπεσε στην υπερβολή και την καρικατούρα αργότερα. Τι μπορεί όμως να πει και να συμβολίσει το γουέστερν το 2018; Η αρχική απάντηση είναι όχι και πολλά, εκτός ίσως από το να ρίξει μια πιο ιστορικά τεκμηριωμένη και ψυχολογικά ισορροπημένη ματιά στην «ηρωική» εποχή της αμερικανικής υπαίθρου. Αυτό το τελευταίο το πετυχαίνει σε ικανοποιητικό βαθμό το «Ταξιδεύοντας με τον εχθρό μου», που κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα στις αίθουσες και δεν είναι αμελητέο.
Βρισκόμαστε στο 1892. Ο σκληροτράχηλος λοχαγός Μπλόκερ (Κρίστιαν Μπέιλ) παίρνει εντολή να συνοδεύσει το Κίτρινο Γεράκι, έναν ετοιμοθάνατο –και φυλακισμένο– αρχηγό των Τσεγιέν μαζί με την οικογένειά του πίσω στην πατρίδα του, τη Μοντάνα. Στον δρόμο, εκτός από πάμπολλους κινδύνους, θα συναντήσουν και μια νεαρή χήρα (Ρόζαμουντ Πάικ), της οποίας η οικογένεια δολοφονήθηκε πρόσφατα από Ινδιάνους.
Η ταινία του Σκοτ Κούπερ («Crazy Heart») δομείται γύρω από τις προσωπικότητες και τους θρύλους που συνοδεύουν τους δύο κεντρικούς χαρακτήρες: από τη μια, τον βετεράνο στρατιωτικό που σέβονται (για να μην πούμε, φοβούνται) οι πάντες και, από την άλλη, τον Ινδιάνο πολέμαρχο, τον οποίο, σε μια εμπνευσμένη επιλογή, υποδύεται ο Γουές Στάντι, η τρομερή «Πονηρή αλεπού» από τον «Τελευταίο των Μοϊκανών».
Και οι δύο άνδρες έχουν στο παρελθόν τους πολλά: σπουδαία κατορθώματα, μεγάλες περιπέτειες αλλά και ανελέητες σφαγές στις οποίες έχουν επιδοθεί, συχνά ο ένας εις βάρος των αγαπημένων του άλλου. Η απρόθυμη συμμαχία τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια του ταξιδιού, είναι ο καθρέφτης μιας αιματηρής εποχής, γεμάτης εγκλήματα και από τις δύο πλευρές. Στο ενδιάμεσο των δύο αντίρροπων δυνάμεων στέκεται, κάπως αμήχανα είναι η αλήθεια, σαν ανθρώπινος συνδετικός κρίκος ο χαρακτήρας της Πάικ. Αυτό πάντως δεν σημαίνει πως τα πάντα εξισώνονται· η βίαιη αρπαγή της γης των ιθαγενών από τους λευκούς, για παράδειγμα, τονίζεται εδώ ξεκάθαρα, χωρίς στρογγυλέματα, ενώ η ιστορία μπορεί εύκολα να διαβαστεί και σαν αναλογία με τις σύγχρονες «εκστρατείες» των Αμερικανών ανά τον κόσμο.
Ενα τελευταίο στοιχείο που πρέπει να επισημανθεί, αλλά πολύ σημαντικό για οποιοδήποτε γουέστερν, είναι η ατμόσφαιρα. Από το απομονωμένο οχυρό του Νέου Μεξικού μέχρι τις κακοτράχαλες ερημιές της διαδρομής και τα βοσκοτόπια της Μοντάνα, ο Κούπερ μας βάζει με επιτυχία στον κόσμο ενός παρηκμασμένου Ουέστ, γεμάτου από φονιάδες –μετανοούντες ή μη– και ανθρώπους σκληρούς από τις δυσκολίες της καθημερινότητας. Οι τέλειοι ήρωες ζουν μόνο στα κόμικς, μοιάζει να επισημαίνει.
Το βαρομετρο της εβδομαδας
Στο «Μαζί ή τίποτα» ο αγαπημένος του ελληνικού κοινού Φατίχ Ακίν επιστρέφει με ένα βαθιάς τραγικότητας δράμα πάνω σε σύγχρονα προβλήματα. Η ζωή της Κάτια (Νταϊάν Κρούγκερ) καταρρέει από τη μια μέρα στην άλλη, όταν ο σύζυγος και ο γιος της πέφτουν θύματα βομβιστικής επίθεσης. Συντετριμμένη από την απώλεια και οργισμένη εξαιτίας της δικαστικής απόφασης που ακολουθεί, η γυναίκα αποφασίζει να πάρει η ίδια την υπόθεση στα χέρια της, με την έρευνα να οδηγεί σε κύκλους των νεοναζί. Ο Ακίν κατασκευάζει δεξιοτεχνικά την ψυχολογική διάσταση της ιστορίας, ενώ και η Κρούγκερ είναι εξαιρετική.
Στην «Αναχώρηση για Παρίσι», ο Κλιντ Ιστγουντ αφηγείται την αληθινή ιστορία της τρομοκρατικής επίθεσης σε κάποιον σιδηροδρομικό συρμό. Χρησιμοποιεί δε τους αληθινούς πρωταγωνιστές για τους ρόλους, σε ένα φιλμ πάντως που πλατειάζει αναίτια, ενώ παράλληλα βρίθει και μιλιταριστικής παράνοιας.
Στο «Mudbound: Δάκρυα στον Μισισιπή» μεταφερόμαστε στο περίφημο Δέλτα, την επαύριο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκεί δύο βετεράνοι, ένας λευκός κι ένας μαύρος, επιστρέφουν στους δικούς τους για να ανακαλύψουν όμως πως, για διαφορετικούς λόγους, ο τόπος πια δεν τους… χωράει. Η σκληρότητα του αγροτικού Νότου αντιπαραβάλλεται εδώ ταιριαστά με αυτή των ανθρώπων, σε ένα δράμα πάνω στο ιστορικό του αμερικανικού ρατσισμού καθώς και το ψυχικό τραύμα του πολέμου. Η ταινία είναι υποψήφια για 4 βραβεία Οσκαρ, μεταξύ των οποίων και του Β΄ Γυναικείου Ρόλου για τη Μαίρη Τζ. Μπλάιτζ.