Θεωρητικά, είναι από εκείνες τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας που λες «πώς θα ήταν να γυριζόταν τώρα, με τα σημερινά εκπληκτικά ειδικά εφέ και την ψηφιακή τεχνολογία;». Αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ, αφού οποιοδήποτε ριμέικ δεν θα πλησίαζε καν την αξία της κλασικής «Οδύσσειας», όμως στο μεταξύ μπορούμε πλέον να απολαύσουμε την ίδια την ταινία του Κιούμπρικ στην ποιοτικότερη δυνατή εικόνα που προσφέρει η τεχνολογία 4Κ. Οι νέες κόπιες, που είναι από αυτή την εβδομάδα διαθέσιμες και στις ελληνικές αίθουσες, αποτελούν πραγματική ευκαιρία τόσο για όσους δεν έχουν δει το φιλμ –ώστε να γνωρίσουν τον κόσμο του με τις καλύτερες συνθήκες– όσο και για εκείνους που το ξέρουν και θα το απολαύσουν ακόμα περισσότερο.
Αλλωστε, όπως δήλωσε και ο Κρίστοφερ Νόλαν, ο οποίος επέβλεψε προσωπικά τη διαδικασία της ψηφιοποίησης, «το “2001” είναι η πιο κινηματογραφική ταινία που έχει φτιαχτεί ποτέ». Δεν έχει άδικο ο Βρετανός σκηνοθέτης και (για πολλούς) κληρονόμος του Κιούμπρικ· η «Οδύσσεια» είναι φτιαγμένη για την κινηματογραφική αίθουσα σε βαθμό που, ακόμα και στο διάλειμμα, ο δημιουργός της είχε προβλέψει η οθόνη να παραμένει μαύρη και η μουσική της ταινίας να συνεχίζει να παίζει κανονικά. Κάτι τέτοια πιθανότατα δεν άρεσαν στον ηθοποιό Ροκ Χάτσον και στους υπόλοιπους 240 ανθρώπους που αποχώρησαν στη μέση της πρεμιέρας της, 50 χρόνια πριν.
Ανεπανάληπτο αποτέλεσμα
Ολα αυτά βέβαια είναι απλά ανεκδοτολογικά σε σχέση με την αξία της ταινίας, η οποία άλλαξε όχι μόνο το είδος της επιστημονικής φαντασίας αλλά και το σινεμά γενικότερα. Από τη μια υπάρχει η εκπληκτική προσοχή στη λεπτομέρεια και από την άλλη ένας ανεπανάληπτος στην ιστορία του κινηματογράφου συγκερασμός των παραδοσιακών τεχνών σε ένα μοναδικό έργο. Αρχικά το σενάριο: δημιουργημένο από τον Κιούμπρικ και τον Αρθουρ Κλαρκ, πάνω σε μια νουβέλα του τελευταίου, αυτό διατρέχει χρονικά ολόκληρη την ιστορία του ανθρώπινου γένους, ξεκινώντας από τον πίθηκο για να φτάσει ώς την προβολή του μέλλοντος. Χτίζεται δε γύρω από τρία αντικείμενα, τους περίφημους μονόλιθους, οι οποίοι σηματοδοτούν, με τρόπο μεταφυσικό, την εξέλιξη της ανθρωπότητας.
Στο μεσοδιάστημα βέβαια περιλαμβάνονται πολλά και ενδιαφέροντα· από τη θρυλική σκηνή της μετάβασης από το κόκαλο στο διαστημόπλοιο μέχρι τις αναλυτικότατες οδηγίες χρήσης μιας τουαλέτας σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας. Και φυσικά υπάρχουν όλα τα υπόλοιπα. Η υποβλητική μουσική του Ρ. Στράους και του Λίγκετι. Τα χειροποίητα σκηνικά και τα αληθοφανή αστρόπλοια-μινιατούρες. Η αχανής χρωματική παλέτα του μεθυσμένου… τριπ. To μοντερνιστικό δωμάτιο του αξέχαστου φινάλε. Μαζί συνθέτουν ό,τι κοντινότερο σε αυτό που ο Βάγκνερ περιέγραφε ως «Gesamtkunstwerk», το καθολικό έργο τέχνης. Ολα αυτά τα στοιχεία είναι ενισχυμένα και εντυπωσιακότερα στην έκδοση του 4Κ, σαν κάποιος μεμιάς να δυνάμωσε το σήμα μιας κεραίας.
Το βαρόμετρο της εβδομάδας
– Στον «Ανθρωπο που σκότωσε τον Δον Κιχώτη», ο Τέρι Γκίλιαμ δίνει το δικό του μοναδικό στίγμα στον μύθο που διαμόρφωσε την ισπανική λογοτεχνία. Επιλέγει δε να τον τοποθετήσει στον σύγχρονο κόσμο, όπου ο Τόμπι (Ανταμ Ντράιβερ), ένας νεαρός σκηνοθέτης, γυρίζει τον… «Δον Κιχώτη». Εχοντας ωστόσο επιστρέψει στον τόπο όπου έκανε τη σπουδαστική του ταινία με το ίδιο θέμα, σύντομα θα βυθιστεί σε έναν κυκεώνα ψευδαισθήσεων και παραληρηματικών φαντασιώσεων με πρωταγωνιστή έναν ηλικιωμένο άνδρα (Τζόναθαν Πράις) που υποστηρίζει πως είναι ο αληθινός «ιππότης της ελεεινής μορφής».
– Στο «Γιατρέ μου, κερατωθήκαμε» η ιταλική κωμωδία ακολουθεί ένα παράνομο ζευγάρι δύο άπιστων συντρόφων οι οποίοι πηγαίνουν σε σύμβουλο γάμου. Η κρυφή τους σχέση θα καταλήξει στον ψυχαναλυτή, ο οποίος αντιμετωπίζει και ο ίδιος τα δικά του ερωτικά προβλήματα· παρ’ όλα αυτά θα βοηθήσει τους δύο εραστές να προσεγγίσουν τα αληθινά τους αισθήματα.
– Στο «Candelaria: Ενα τραγούδι για την Αβάνα» μεταφερόμαστε στην Κούβα των αρχών της δεκαετίας του 1990 και της επισιτιστικής κρίσης. Εκεί παρακολουθούμε ένα ηλικιωμένο ζευγάρι, την Καντελάρια και τον Βίκτορ Ουγκό. Η καθημερινότητά τους απλή: δουλειά, φτώχεια, γκρίνια και πολλή αγάπη. Οταν μια μέρα εκείνη βρίσκει μια κάμερα ανάμεσα στα άπλυτα σεντόνια του ξενοδοχείου όπου δουλεύει, τα πάντα αλλάζουν. Ο σκηνοθέτης του επιτυχημένου «Choco», Τζόνι Χέντριξ, παρουσιάζει μια ασυνήθιστη, γεμάτη τρυφερότητα ιστορία, για τον έρωτα που ανακαλύπτεται ξανά και ξανά, σε οποιαδήποτε ηλικία.