Η οδός Μενάνδρου χρόνια τώρα ζει στην παρακμή της. Με εξαίρεση το κτίριο του Εθνικού Θεάτρου στην Αγίου Κωνσταντίνου, η παραίτηση είναι διάχυτη. Σ’ αυτήν τη γειτονιά δεν περπατάς αμέριμνος. Κι όμως, εδώ, λίγο προτού βγούμε στην πολύβουη Πειραιώς, η χορογράφος Μαρία Γοργία διάλεξε να στεγάσει την ομάδα της «Αμάλγαμα». Στην πολυκατοικία που φέρει τον αριθμό 47, στον πέμπτο όροφο, ένας ενιαίος χώρος 120 τετραγωνικών θα στεγάσει τις δουλειές της.
Η καινούργια της δουλειά με τίτλο «Το Μονόπετρο του Πύργου» έρχεται μετά τα επιτυχημένα «Νηπιαγωγείο» και «Στην άκρη του βατήρα». Οταν αρχίσουν οι παραστάσεις της τον Μάρτιο, το κοινό θα βιώσει πάλι μια ιδιαίτερη εμπειρία. Από το ισόγειο της πολυκατοικίας ξεκινάει η περιπέτεια των θεατών σ’ αυτήν τη συμμετοχική περφόρμανς, που είναι εμπνευσμένη από το σκοτεινό καφκικό σύμπαν.
Αναρωτιέται κανείς τι οδήγησε τη χορογράφο να αναλάβει το ρίσκο ενός νέου χώρου στην Αθήνα και μάλιστα στην οδό Μενάνδρου. «Είναι πιο εύκολο σημείο από την οδό Χαλκοκονδύλη –από τις πιο δύσκολες και υποβαθμισμένες γειτονιές της Αθήνας– όπου παρουσιάζαμε τη δουλειά μας τα τελευταία χρόνια», λέει στην «Κ». Οπως και στις προηγούμενες δουλειές της, θέλει «το κοινό να έρχεται αντιμέτωπο με μια σκληρή πραγματικότητα. Στην πόλη υπάρχουν πολλές τέτοιες εικόνες». Η ιδέα του έργου την καθοδήγησε στην επιλογή του χώρου. «Ηθελα να μοιάζει με δημόσια υπηρεσία». Τον βρήκε στον 5ο όροφο της πολυκατοικίας που κάποτε ηχούσαν σαν… πολυβόλα οι ραπτομηχανές που χρησιμοποιούσαν οι μοδίστρες του Εθνικού Θέατρου. Εδώ έραβαν τα κοστούμια για τις παραγωγές της πρώτης κρατικής σκηνής. Ο χώρος φωτεινός, άδειος σήμερα, θυμίζει αίθουσα κάποιας ΔΟΥ ή του ΙΚΑ. Γι’ αυτό και ο αριθμός που θα δίνεται στους θεατές θα θυμίζει το ανάλογο χαρτάκι που παίρνουν στις υπηρεσίες του Δημοσίου.
Η χορογράφος Μαρία Γοργία και η χορεύτρια Νικολέττα Ξεναρίου είναι οι μόνοι επαγγελματίες. Οι άνδρες της παράστασης, ηλικίας από 35 έως 60, δεν είναι ούτε ηθοποιοί ούτε χορευτές. «Ηθελαν όμως να εκτεθούν στη σκηνή». Κάτι που παρατηρούμε να συμβαίνει όλο και πιο συχνά στα χρόνια της κρίσης. Ισως διότι, όπως λέει, «πλήθυναν και τα υπαρξιακά μας θέματα». Εμπνευσμένο από τον «Πύργο» του Κάφκα αλλά και τη «Δίκη», «το «Μονόπετρο του Πύργου» περνάει από το προσωπικό στο συλλογικό-πολιτικό, από το έμφυλο στο βαθύτερα υπαρξιακό, από τη σουρεαλιστική σχεδόν αφήγηση του έργου του Κάφκα στον ρεαλισμό του σήμερα. «Οπως η Χωρομέτρης του Πύργου έχει προσληφθεί από την Κλαμ (τα φύλα έχουν αντιστραφεί σε σχέση με το έργο του Κάφκα) και όλη η αγωνία της είναι να ανήκει στον Πύργο, έτσι και σήμερα η αγωνία του ατόμου δεν είναι να αναπτύσσει την αίσθηση του ποιος είναι, αλλά να αναλάβει έναν συγκεκριμένο ρόλο, να ανήκει κάπου, να βρει ένα σύντροφο, να παντρευτεί, να αποκτήσει έτσι ταυτότητα».
Η αίθουσα θα δίνει στο κοινό την αίσθηση απρόσμενων χώρων, από υπηρεσία του Δημοσίου έως ένα γραφείο γνωριμιών, το οποίο μετατρέπεται σε γιαπωνέζικο speed dating. Ενας σύγχρονος τρόπος γνωριμιών, όπου σε ένα δωμάτιο γυναίκες και άνδρες έχουν στη διάθεσή τους λίγα μόλις λεπτά να γνωριστούν. «Στην Ιαπωνία, το ίδιο το κράτος το προμοτάρει επειδή οι εργαζόμενοι δεν προλαβαίνουν να φλερτάρουν και θέλουν γρήγορα να βρουν ένα σύντροφο». Κάποιες σκηνές θα ολοκληρώνονται με τη συμμετοχή του κοινού. Αν άλλοι εξερευνούν με τον λόγο στη σκηνή, το εργαλείο της Μαρίας Γοργία είναι το σώμα. Eίκοσι χρόνια συμπλήρωσε η ομάδα «Αμάλγαμα» που ίδρυσε στο Λονδίνο κι έκτοτε έχει στο ενεργητικό της 21 χορογραφίες και 19 παραγωγές (Ελλάδα, Νέα Υόρκη, Ιταλία, Κροατία,Κύπρο), αλλά και συμμετοχή στις τελετές υποδοχής αθλητών το 2004. Τι άλλαξε από το ξεκίνημά της; «Ο χορός ποτέ δεν έπαιρνε πολλά χρήματα. Οταν κόπηκαν οι επιχορηγήσεις πάνω που ξεκινούσε η κρίση, άρχισα να περιορίζω τα έξοδα κάνοντας περισσότερα πράγματα μόνη μου, μειώνοντας όσο μπορούσα το κόστος παραγωγής». Ο,τι χρήματα έχει τα ξοδεύει στην ομάδα. Διαπιστώνει όμως πια ότι «στον χορό οι παραγωγές έχουν μειωθεί αισθητά. Για να κλείσεις θέατρο για μία μόνο παράσταση, η πιο φιλική τιμή είναι 250 ευρώ». Η είσοδος, πάντως, στην παράστασή της είναι ελεύθερη (αφού προηγηθεί τηλεφωνική κράτηση στο 6944-686.991), με προαιρετική συνεισφορά στο τέλος. Πώς ανταποκρίνεται το κοινό σε αυτές τις περιπτώσεις; Η εμπειρία των παραστάσεών της στον χώρο «Μπαγκλαντές» έδειξε ότι οι θεατές άφηναν από 3 έως 7 ευρώ. «Η ποικιλία είχε να κάνει με την κοινωνική τάξη». Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άφηναν περισσότερα, οι 30άρηδες «ίσως και τίποτα».