Και πόσοι δεν το τραγούδησαν και πόσοι άλλοι δεν το διασκεύασαν. Από τη Μαρίκα Παπαγκίκα το 1927 στη Νέα Υόρκη, τον Σλιμ Γκέιλαρντ το 1945 σε μια ριδμ εν μπλουζ εκδοχή με σπαστά ελληνικά μέχρι τη Γλυκερία, τον Νίκο Πορτοκάλογλου ή και τη Μαρίνα Σάττι, οι στίχοι του σμυρναίικου παραδοσιακού τραγουδιού «Τι σε μέλλει εσένανε» προκαλούν την ίδια συγκίνηση ακόμα και αν δεν ακούς αυτή τη μουσική.
Οι μουσικοί της Σμύρνης χώρεσαν σε λίγους, απλούς στίχους, την πίκρα της ξενιτιάς, μια πατρίδα που χάθηκε και μια αγάπη που ίσως γεννιέται. Ολα αυτά τα συναισθήματα που φέρνουν μαζί τους τα τραγούδια της Σμύρνης αλλά και την ιστορία της καταστροφής, της προσφυγιάς και της διάσωσης ενός μουσικού θησαυρού θα μεταφερθούν στη σκηνή του Ηρωδείου μέσα από τη μουσικοθεατρική παράσταση «Ανάμνηση Σμύρνης» της Τάνιας Χαροκόπου, η οποία βασίζεται σε μια ιδέα της δημοσιογράφου Βασιλείας Ζερβού.
«Πρόκειται για ένα ελληνικό μιούζικαλ που διαδραματίζεται σε τρεις εποχές», λέει στην «Κ» ο σκηνοθέτης της παράστασης Δημήτρης Μαλισσόβας. Λίγο πριν από την καταστροφή της Σμύρνης, ένας μουσικός (Τάσος Χαλκιάς) στην προσπάθειά του να διασώσει τη μουσική του κρύβει τις παρτιτούρες των τραγουδιών του μέσα σε μια γυάλα, προκειμένου να τη ρίξει στο πηγάδι του σπιτιού του. Ο μουσικός και η οικογένειά του τελικά εγκαταλείπουν τη Σμύρνη και γίνονται μέρος του μεγάλου ξεριζωμού καταλήγοντας στην Αθήνα.
Στην πρωτεύουσα του 2019 ο εγγονός του, μουσικός και εκείνος, ανακαλύπτει τις παρτιτούρες με ένα γράμμα της γιαγιάς του που εξιστορεί τα γεγονότα λίγο πριν από την καταστροφή. «Τα τραγούδια είναι ένας θησαυρός για τους νέους μουσικούς που αποφασίζουν να τα εντάξουν στο ρεπερτόριό τους. Εμείς ακούμε όλη αυτή την ιστορία από την κόρη του μουσικού, την οποία υποδύεται η Λήδα Πρωτοψάλτη, στην Αθήνα του 1985. Τρεις εποχές, τρεις στιγμές της Ελλάδας», συμπληρώνει ο κ. Μαλισσόβας.
Αόρατος πρωταγωνιστής της παράστασης είναι η ίδια η μετακίνηση, η αναγκαστική αλλαγή του τόπου, που εκδηλώνεται και στη δική μας εποχή μετατοπίζοντας και τη ζωή των ανθρώπων. Σε μια παράλληλη δράση που έχει δημιουργήσει ο σκηνοθέτης, μια ομάδα χορευτών – ηθοποιών αλληλεπιδρά με τη δράση της παράστασης. Θα ακουστούν περίπου 30 τραγούδια της Σμύρνης σε νέες ενορχηστρώσεις από την Ελένη Βιτάλη, τη Φίντε Κοκσάλ και τον Πάνο Παταγιάννη και δύο πρωτότυπα του συνθέτη Νίκου Ξύδη, ο οποίος έχει αναλάβει τη μουσική επιμέλεια της παράστασης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος όρος ηλικίας στον πολυμελή θίασο της παράστασης κυμαίνεται μεταξύ 20-22 ετών. Πρόκειται για νέους ηθοποιούς, πολλοί από τους οποίους δεν είχαν ξανακούσει τα τραγούδια της Σμύρνης. «Και όμως είναι συγκινητικό το πόσο γρήγορα μπήκαν στην ιστορία. Υπάρχει μια ροή γνώσης που θα σε βρει ακόμα και χωρίς βιώματα», καταλήγει ο Δημήτρης Μαλισσόβας.
Info: «Ανάμνηση Σμύρνης», 1η Σεπτεμβρίου, Ηρώδειο, 9 μ.μ. Τα έσοδα της παράστασης θα διατεθούν για την αγορά ψηφιακού υπερηχογράφου για το κοινωνικό ιατρείο του Δήμου Γλυφάδας.