Χέρμαν Σέρχεν, ένας αρχιμουσικός με όραμα και ένστικτο

Χέρμαν Σέρχεν, ένας αρχιμουσικός με όραμα και ένστικτο

2' 17" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

­Ο Γερμανός αρχιμουσικός Χέρμαν Σέρχεν έχαιρε πάντοτε ξεχωριστής εκτίμησης από τους φιλόμουσους, ιδιαίτερα από εκείνους που δεν αρκούνταν σε όσα πρόβαλλαν οι ισχυρές δισκογραφικές εταιρείες. Ο Σέρχεν υποστήριζε με πάθος τη μουσική του 20ού αιώνα, τη μουσική πρωτοπορία και τους συνθέτες του μουσικού μοντερνισμού της πρώτης όσο και της δεύτερης γενιάς. Εξίσου τον ενδιέφερε η παράδοση, επειδή πίστευε ότι τα έργα των δασκάλων του παρελθόντος είχαν κάτι να πουν στη σύγχρονη κοινωνία.

Γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1891 και πέθανε το 1966 στη Φλωρεντία. Διηύθυνε ορχήστρες στη Ρίγα και στο Κένισγκσμπεργκ –σημερινό Καλίνινγκραντ– και το 1933, μετά την άνοδο του ναζισμού άφησε τη Γερμανία για την Ελβετία. Υπήρξε ένθερμος υπερασπιστής της μουσικής του Σένμπεργκ, του Μπεργκ, του Βέμπερν και του Βαρέζ και ταυτίστηκε με συνθέτες όπως ο Ξενάκης και ο Λουίτζι Νόνο. Ομως το ρεπερτόριό του ήταν ιδιαίτερα ευρύ, αφού ξεκινούσε από τον Μπαχ και τον Χέντελ και έφτανε ώς τους απολύτως συγχρόνους του συνθέτες. Οι ερμηνείες του σε έργα του Μάλερ, πριν αυτά γίνουν γνωστά και δημοφιλή στο ευρύ κοινό, άνοιξαν δρόμους.

Το ενδιαφέρον του Σέρχεν για τις Συμφωνίες του Μπετόβεν ήταν αυτονόητο. Αρχικά θέλησε να καταλάβει όσα επιθυμούσε να εκφράσει ο συνθέτης μέσα από τη μουσική του, κι έτσι έσκυψε πάνω από τα χειρόγραφα, πολύ πριν υπάρξουν κριτικές εκδόσεις. Ηταν ένας από τους πρώτους που πήρε στα σοβαρά τις οδηγίες του Μπετόβεν, ειδικά όσες αφορούσαν την ταχύτητα κάθε μουσικού μέρους. «Οταν ακολουθεί κανείς τις οδηγίες του Μπετόβεν, οι Συμφωνίες του αποκτούν πνευματική δύναμη και πολύ μεγαλύτερη ένταση», έλεγε. Η θεωρία έγινε πράξη: οι ερμηνείες του είναι καταφανώς πιο σβέλτες και τον τοποθετούν στον αντίποδα του κυρίαρχου ρεύματος της εποχής, της «ρομαντικής» τάσης, που ήθελε έναν Μπετόβεν αργό, μεγαλόπρεπο, επιβλητικό. Ενδεικτικά μονάχα, στην «Ηρωική» του Φούρτβενγκλερ, ηχογραφημένη περίπου την ίδια εποχή, αρχές της δεκαετίας του 1950, το «πένθιμο εμβατήριο» διαρκεί περίπου τέσσερα λεπτά περισσότερο απ’ ό,τι στον Σέρχεν: 13 λεπτά στον έναν, 17 στον άλλο.

Ο Σέρχεν ηχογράφησε τις εννέα Συμφωνίες του Μπετόβεν ανάμεσα στα 1951 και 1954 με την Ορχήστρα της Κρατικής Οπερας της Βιέννης και τη Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου, ενώ το 1958 επανήλθε στην «Ηρωική» και στην «Ποιμενική» προκειμένου να τις ηχογραφήσει στερεοφωνικά. Ομοια, με την ορχήστρα της Κρατικής Οπερας της Βιέννης ηχογράφησε μία σειρά από Εισαγωγές (τις τρεις «Λεονόρες», «Φιντέλιο», «Κοριολανό», «Ερείπια των Αθηνών» κ.ά.), ενώ με την Αγγλική Ορχήστρα Δωματίου ηχογράφησε τη Μεγάλη φούγκα σε σι ύφεση μείζονα, στη μεταγραφή της από τον Φέλιξ Βάινγκαρτνερ. Η πρόσφατη επανέκδοση των ηχογραφήσεων αυτών στηρίχθηκε στις αρχικές μήτρες. H ελαφράδα των δύο πρώτων Συμφωνιών, το χιούμορ της Ογδοης, οι  πυρετώδεις, γεμάτες ένταση ερμηνείες της «Ηρωικής» και της Πέμπτης, η διαύγεια της «Ποιμενικής» και της Ενατης, επιτρέπουν να εκτιμήσει κανείς το ταλέντο ενός οραματιστή, που με το έργο του ενέπνευσε τις γενιές που ακολούθησαν (DG 483 8163).

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή