Σονάτες του Μότσαρτ παιγμένες με φαντασία και καλό γούστο

Σονάτες του Μότσαρτ παιγμένες με φαντασία και καλό γούστο

2' 17" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

­Αναφερόμαστε σχεδόν πάντα σε Σονάτες για βιολί και πιάνο, θεωρώντας αυτονόητο ότι ο προβολέας πέφτει στον βιολιστή, ενώ ο πιανίστας συνοδεύει ή στην καλύτερη περίπτωση έρχεται σε διάλογο με το έγχορδο. Ωστόσο, μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα η συνύπαρξη και η ιεράρχηση των δύο οργάνων δεν ήταν ούτε αυτονόητη, ούτε μονοσήμαντη. Ακόμα σήμερα αρκετοί ισχυρίζονταν ότι από άποψη ηχοχρώματος πιάνο και βιολί δεν ταιριάζουν ιδιαίτερα κι ότι, λόγου χάριν, ο ήχος των ξύλινων πνευστών παντρεύεται καλύτερα με αυτόν που παράγει ένα πληκτροφόρο, τσέμπαλο, φορτεπιάνο ή πιάνο.

Την εποχή του Μότσαρτ οι Σονάτες για πληκτροφόρα με συνοδεία βιολιού σχεδόν αποτελούσαν τον κανόνα. Μάλιστα, το βιολί δεν θεωρούνταν καν απαραίτητο. Οι συνθέτες έκριναν τη συμβολή του «ad libitum», δηλαδή «προαιρετική», επειδή το μόνο που συνεισέφερε ήταν να παίζει ό,τι και το δεξί χέρι του πιανίστα με απόσταση μιας τρίτης ή μιας οκτάβας. Σε αυτόν τον κόσμο μεγάλωσε ο Μότσαρτ και με βάση αυτό το αισθητικό πρότυπο συνέθεσε τις πρώτες δεκαέξι Σονάτες του για πληκτροφόρο και βιολί, έργα της τρυφερής παιδικής του ηλικίας.

Μάλιστα, οι έξι σονάτες Κ. 10-15 που γράφηκαν το 1764 όταν ο συνθέτης ήταν οκτώ ετών και εκδόθηκαν ένα χρόνο αργότερα στο Λονδίνο, προβλέπουν «συνοδεία για βιολί ή φλάουτο και τσέλο ad libitum» – όπως προτιμά κανείς.

Με όσα έχουν μεσολαβήσει, σήμερα είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς τη συμβολή του Μότσαρτ στην εξέλιξη του είδους και στην καθιέρωση ενός ενδιαφέροντος ισότιμου διαλόγου ανάμεσα στα δύο όργανα. Τεράστια είναι η απόσταση που διανύθηκε από τις πρώτες διμερείς Σονάτες με χαρακτήρα ευγενούς συνομιλίας, κατάλληλης για κάποιο αριστοκρατικό σαλόνι, οι οποίες πάντως διαθέτουν την απαράμιλλη γοητεία της μελωδικής έμπνευσης του Μότσαρτ, ώς τις εκτενείς, εκφραστικά εξαιρετικά πλούσιες, έντονα δραματικές τριμερείς Σονάτες των τελευταίων χρόνων του συνθέτη.

Ο Μότσαρτ μετέβαλε οριστικά το τοπίο, ανοίγοντας τον δρόμο στον Μπετόβεν και τους συνθέτες του 19ου αιώνα.

Η Γερμανίδα βιολονίστρια Ιζαμπέλ Φάουστ και o Ρώσος πιανίστας Αλεξάντερ Μέλνικοφ, γνωστό καλλιτεχνικό ζευγάρι από τα πιο ενδιαφέροντα της σύγχρονης εποχής, έχουν ξεκινήσει την ηχογράφηση κύκλου με Σονάτες του Μότσαρτ. Πρόσφατα κυκλοφόρησε ο δεύτερος δίσκος της σειράς με τις Σονάτες Κ. 301, 305, 376 και 378, δηλαδή δύο διμερείς και δύο τριμερείς (harmonia mundi HMM 902361).

Ερμηνεύοντας σε Στραντιβάριους του 1704 και αντίγραφο ενός φορτεπιάνο του 1795, οι δύο πολυβραβευμένοι μουσικοί αποδίδουν τα έργα με βάση τη γνώση και την εμπειρία τους, πράγμα που μεταφράζεται σε μεγάλη φαντασία και αυθορμητισμό, στοιχεία τα οποία συνήθως απουσιάζουν από ηχογραφήσεις σε στούντιο.

Με δεδομένη τη δεξιοτεχνική άνεση και των δύο, απολαμβάνει κανείς τον τρόπο με τον οποίο αρθρώνουν τη μουσική, αποσαφηνίζοντας τη δραματουργία της μέσα από την αμεσότητα και τη θεατρικότητα των επιλογών τους. Οι παύσεις «μιλούν», οι γεμάτες πάθος «παρορμήσεις» προσθέτουν ένταση, ειδικά στα ζωηρά μέρη, που γεφυρώνουν την εποχή της «Θύελλας και ορμής» με εκείνη του Μπετόβεν.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή