Πολύπλευρο και ενδιαφέρον είναι το πρόγραμμα της καλλιτεχνικής περιόδου 2023/24 της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ), με την υπογραφή του καλλιτεχνικού διευθυντή Γιώργου Κουμεντάκη που ανακοινώθηκε σήμερα.
Συμπεριλαμβάνει την ολοκλήρωση του αφιερώματος στην μνήμη της Μαρίας Κάλλας με τρεις εκδηλώσεις –ένα γκαλά όπερας στο Ηρώδειο (16/9), μια μεγάλη έκθεση (Unboxing Callas, από 26/11) και την προβολή ενός ολοκαίνουργου ντοκιμαντέρ για τη ελληνική περίοδο της ντίβας (2/12)-, την αναβίωση της πολύ επιτυχημένης όπερας του Σοστακόβιτς «Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ» (πρεμιέρα 21/10) σε σκηνοθεσία της Φανί Αρντάν και της «Μποέμ» (πρεμιέρα 9/12) του Πουτσίνι σε σκηνοθεσία του Γκρέιαμ Βικ, μια νέα παραγωγή -την όπερα Les Éclairs, συμπαραγωγή της ΕΛΣ με την Κωμική Οπερα του Παρισιού (πρεμιέρα 16/11)-, και βεβαίως τον δημοφιλή «Καρυοθραύστη» (πρεμιέρα 23/12) του Τσαϊκόφσκι για τις γιορτές των Χριστουγέννων, μια εξέλιξη της χορογραφίας που πρωτοπαρουσίασε το 2022 ο διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ Κωνσταντίνος Ρήγος.
Νέα παραγωγή θα δούμε και στο πρόγραμμα εικαστικών εγκαταστάσεων The Artist on the Composer (22-24/9) σε συμπαραγωγή με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ. Αυτή τη φορά η ανάθεση γίνεται γίνεται στην εικαστικό Ιωάννα Πανταζοπούλου, η οποία θα δημιουργήσει μια εμβυθιστική εγκατάσταση όπου εικαστικά και μουσική προσκαλούν το κοινό να ανακαλύψει έναν μαγικό, ανατρεπτικό κόσμο.
Τόσο η νέα παραγωγή του The Artist on the Composer που έχει ανατεθεί σε μια Ελληνίδα καλλιτέχνιδα της νέας γενιάς, η οποία ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη, όσο και η όπερα «Les Éclairs», η τρίτη του πολυβραβευμένου Γάλλου συνθέτη Φιλίπ Ερσάν σε λιμπρέτο του σημαντικού Γάλλου συγγραφέα Ζαν Εσνόζ βασισμένο στη μυθιστορηματική βιογραφία του Νίκολα Τέσλα, κάνουν πράξη την επιθυμία του καλλιτεχνικού διευθυντή της ΕΛΣ για ένα ευρύ, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα που βασίζεται σε ελληνικές δυνάμεις αλλά ταυτόχρονα στρέφεται στον διεθνή κόσμο της όπερας με έντονη εξωστρέφεια – με τη στήριξη της δωρεάς του ΙΣΝ. Το «Les Éclairs» είναι ένα μουσικό ταξίδι στη Νέα Υόρκη της βιομηχανικής επανάστασης, που ακολουθεί την πολυτάραχη ζωή του σερβικής καταγωγής κοσμοπολίτη δανδή και «τρελού» επιστήμονα Νίκολα Τέσλα.
Συνεπής επίσης στις προαναγγελίες της νέα του θητείας ο κ. Κουμεντάκης παρουσιάζει τον πρώτο Βάγκνερ στο ΚΠΙΣΝ. Η «Βαλκυρία» έρχεται στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος (πρεμιέρα 10/3/24) σε μια διεθνή συμπαραγωγή της ΕΛΣ με τη Βασιλική Οπερα της Δανίας, σε διεύθυνση του μαέστρου Φιλίπ Ωγκέν, ο οποίος έχει διακριθεί στο έργο του Βάγκνερ, και σκηνοθεσία του διακεκριμένου Βρετανού σκηνοθέτης Τζων Φούλτζεϊμς.
Eλληνες σκηνοθέτες
Αλλά και δύο Ελληνες σκηνοθέτες ο Νίκος Καραθάνος και ο Γιάννης Χουβαρδάς θα δοκιμαστούν το 2024 στο λυρικό θέατρο. Ο πρώτος θα κάνει το ντεμπούτο του σε έργα του ρεπερτορίου της όπερας δίνοντας μια νέα ανάγνωση στις δύο κορυφαίες όπερες του βερισμού –την «Καβαλλερία ρουστικάνα» και τους «Παλιάτσους» (πρεμιέρα 25/1/24). Τα σκηνικά και τα κοστούμια της παραγωγής θα υπογράψει ο Βρετανός σκηνογράφος και ενδυματολόγος Λέσλι Τράβερς, γνωστός μας από την εξαιρετική σκηνική εγκατάσταση που δημιούργησε για τον πρόσφατο «Πύργο του Κυανοπώγωνα» της ΕΛΣ. Ο δεύτερος, ήδη δοκιμασμένος στην «Υπόθεση Μακρόπουλου» του Γιάνατσεκ το 2018, επιστρέφει στην ΕΛΣ με μια νέα παραγωγή σύγχρονης όπερας. Το σατιρικό έργο «Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ» των Κουρτ Βάιλ και Μπέρτολτ Μπρεχτ που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Λειψία το 1930 αλλά λίγα χρόνια αργότερα απαγορεύτηκε από τους Ναζί, παρουσιάζει τη «χρυσή πόλη των ονείρων μας που γίνεται σκόνη και αφανίζεται μπροστά στα μάτια μας» στην σε μια πολιτική ανάγνωση με στιγμές «αγανάκτησης και απελπισίας».
Οι γυναίκες της όπερας
Για τη σεζόν 23/24, η ΕΛΣ επιχειρεί να ρίξει ένα κριτικό αλλά ευαίσθητο βλέμμα στις γυναικείες μορφές των έργων της όπερας και του χορού, από τη χειραφετημένη Κατερίνα Ισμαήλοβα, την ασθενική ράφτρα Μιμή, την προδομένη χωριάτισσα Σαντούτσα, την αδάμαστη Κάρμεν και τη θαρραλέα πολεμίστρια Βρουγχίλδη έως την αντισυμβατική πόρνη Τζέννυ Χιλ, τη μυστηριώδη Κοππέλια, την απομονωμένη πριγκίπισσα Τουραντότ και την εταίρα Βιολέττα Βαλερύ. Η δυναμική Κάρμεν και η αινιγματική Κοππέλια θα έρθουν στην Αθήνα και τη σκηνή της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος με δύο νέες παραγωγές μπαλέτων -αντίστοιχα τον Φεβρουάριο και τον Μάιο-, ενώ η όπερα «Τουραντό» θα ανοίξει το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου τον Ιούνιο 2024. Πρόκειται για μια νέα παραγωγή της ΕΛΣ προς τιμήν της επετείου των 100 ετών από τον θάνατο του Τζάκομο Πουτσίνι, και τη σκηνοθεσία θα υπογράψει ένας από τους κορυφαίους σκηνοθέτες του θεάτρου και της όπερας παγκοσμίως, ο Αντρέι Σερμπάν, γνωστός για τις καινοτόμες και εικονοκλαστικές σκηνοθεσίες του. Για τον προσεχή Ιούνιο έχει αναγγελθεί επίσης το αφιέρωμα στον Μανώλη Καλομοίρη που αφενός τονίζει τη σχέση του Ελληνα συνθέτη με το μελόδραμα και αφετέρου θα φέρει στο φως δύο εντελώς άγνωστα έργα του.
Η προπώληση για τις παραγωγές Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2023 ξεκινά στις 31 Ιουλίου