Ετών εννέα και περίπου ο μισός από την άρπα που ακουμπάει στον ώμο του, ο Χάρης αγγίζει δειλά τις χορδές, αφήνοντας κάποιες νότες να γεμίσουν την αίθουσα – είναι ο βενιαμίν του masterclass που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες στο Ωδείο Αθηνών, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής δράσης του συνόλου μουσικής δωματίου Kyklos. Το masterclass είναι κάτι σαν σεμινάριο που διδάσκεται από κάποιον κορυφαίο του εκάστοτε αντικειμένου μελέτης – εν προκειμένω στο ρόλο της δασκάλας ήταν η διακεκριμένη σολίστ και μέλος του συνόλου Μαρία Μπιλντέα. Ηρθε από τη Ρουμανία πριν από 27 χρόνια και σήμερα είναι μία από τους περίπου δέκα ανθρώπους που ασχολούνται επαγγελματικά με την άρπα στην Ελλάδα, εκ των οποίων μάλιστα οι περισσότεροι είναι δικοί της μαθητές.
Γιατί αυτό το πανάρχαιο όργανο (επινόησης, κατά τη μυθολογία, της μούσας Τερψιχόρης) δεν έχει περισσότερους φίλους; Ενα εμπόδιο είναι ότι, όπως μας είπε η κ. Μπιλντέα, «είμαστε σκλάβοι της, καθώς δεν μπορούμε να τη μεταφέρουμε» – το μέγεθος και η ευαισθησία της είναι απαγορευτικά για συχνές μετακινήσεις. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, βέβαια, είναι το οικονομικό. Μια μικρή κέλτικη άρπα, από αυτές που συνήθως ξεκινάς να μαθαίνεις, κοστίζει το λιγότερο 2.500 ευρώ, ενώ η τιμή της μεγάλης με τα πεντάλ ξεκινάει από 13.000 ευρώ. Οι περισσότεροι σπουδαστές δεν μπορούν να αγοράσουν, στερούνται την πολυτέλεια να εξασκούνται στο σπίτι και αναγκάζονται να περνούν περισσότερες ώρες στο ωδείο. «Στη Ρουμανία κάποτε, μια άρπα κόστιζε όσο ένα διαμέρισμα τριών υπνοδωματίων», θυμάται.
Τότε γιατί να μάθει κανείς; Οι περισσότεροι μας είπαν ότι κάποια στιγμή εντυπωσιάστηκαν από το μέγεθος και την περίτεχνη κατασκευή της. Στην πορεία την αγάπησαν για τον γλυκό και παραμυθένιο ήχο της. Η ίδια η κ. Μπιλντέα έμαθε να παίζει μάλλον συμπτωματικά, όταν σε ηλικία οκτώ ετών γράφτηκε στο μουσικό σχολείο στο Βουκουρέστι. Ηταν ήδη μεγάλη για πιάνο ή βιολί, αλλά μικρή για τραγούδι. Η εξέλιξή της την έφερε το 1988 στην Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και δύο χρόνια αργότερα ο Μάνος Χατζιδάκις την κάλεσε στην Ορχήστρα των Χρωμάτων.
H άρπα δεν θεωρείται απαιτητικότερο όργανο από άλλα, ενώ για το πτυχίο χρειάζονται περίπου 10 με 12 χρόνια σπουδών. «Αν σου αρέσει, είναι εύκολο», λέει χαμογελώντας η Μιρούνα Ελενα Βιντικάν, μέλος της Εθνικής Ορχήστρας της Ρουμανίας. Hρθε στην Αθήνα για το masterclass συνοδεύοντας τρεις δικές της μαθήτριες. «Είναι σπουδαία εμπειρία και για μένα, αλλά και γι’ αυτές, θα μάθουν πολλά πράγματα». Μια άλλη νεαρή αρπίστρια, η 14χρονη Ερσίλια, ακούει προσεκτικά τις συμβουλές της κ. Μπιλντέα και, όπως τονίζει, η συμμετοχή της θα εμπλουτίσει το βιογραφικό της. «Οταν τελειώσω το σχολείο, θα συνεχίσω τις σπουδές μου στο εξωτερικό και η παρουσία μου εδώ είναι πολύ σημαντική». Το όνειρό της είναι μια μέρα να βρει θέση σε κάποια ορχήστρα και κάποτε να γίνει μέχρι και σολίστ.
Είναι γυναικείο όργανο η άρπα; ρωτάμε την κ. Μπιλντέα. «Το αντίθετο», μας λέει. «Παγιώθηκε αυτή η άποψη επειδή παραπέμπει σε κάτι ίσως πιο ρομαντικό. Στην πραγματικότητα όμως, επειδή απαιτεί αρκετή σωματική δύναμη, ταιριάζει περισσότερο σε έναν άνδρα». Ωστόσο αυτή η παρανόηση επιβεβαιώνεται από τους ανθρώπους που βρίσκονται μέσα στην αίθουσα, με τον γυναικείο πληθυσμό να κυριαρχεί. Μία από τις εξαιρέσεις είναι ο πατέρας Βησσαρίων, Ελληνοϊταλός ιερέας που ήρθε από τη Ρώμη επί τούτου, για να γνωρίσει την κ. Μπιλντέα και να μάθει κάποια από τα «μυστικά» της. Ενα από αυτά ήταν το εξής: «Εβαλα όση ενέργεια είχα σε όλα όσα έκανα, αλλά έχω γνωρίσει μεγάλες απογοητεύσεις, έχω δει ορχήστρες να διαλύονται, μουσικούς να μένουν απλήρωτοι. Αυτό που μένει στο τέλος είναι η υπέροχη σχέση που αναπτύσσεις με τη μουσική».