– Χωρίς έξαρση! Χωρίς έξαρση! Γιατί δεν θυμάσαι ποτέ; Γιατί δεν με κοιτάς;
– Συγγνώμη μαέστρο…
Μεσημέρι σε μια αίθουσα στο Γκάζι. Οι εννιά μουσικοί έχουν σχηματίσει έναν κύκλο. Συχνά, ο Σταύρος Ξαρχάκος αφήνει την καρέκλα, μπαίνει στη μέση του κύκλου και δίνει τον τόνο. Κουνάει έντονα τα χέρια του, ζει κάθε νότα, νομίζεις ότι αναπνέει με τα όργανα, πότε κλείνει τα μάτια του και πότε καρφώνει το βλέμμα του αυστηρό στους μουσικούς. Διορθώσεις, παύσεις, υποδείξεις αλλά και επιβράβευση. Πού και πού και κανένα αστείο. Σύντομο.
– «7, 8, 9, έλα παιδιά, πάμε, πάμε!» και η Δήμητρα Γαλάνη ξεκινάει: «Μη μου ξαναφύγεις πια, μάγκα μου/μείνε μες στην αγκαλιά μου». Ολα πρέπει να είναι τέλεια για τις δύο συναυλίες-αφιέρωμα στον Βασίλη Τσιτσάνη στις 20 και 21 Ιανουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου λαϊκού δημιουργού, η οικογένεια του Βασίλη Τσιτσάνη προσκάλεσε τον Σταύρο Ξαρχάκο, τη Δήμητρα Γαλάνη και την Ελευθερία Αρβανιτάκη να παρουσιάσουν στιγμές από το έργο του.
«Ο Βασίλης Τσιτσάνης είναι παράδοση, είναι ιστορία. Σ’ αυτόν απευθυνθήκαμε, με αυτόν συνομιλήσαμε για να κουμπώσει η ψυχή μας», έχει δηλώσει ο Σταύρος Ξαρχάκος, που συχνά επιστρέφει στον Τσιτσάνη επιβεβαιώνοντας την αγάπη και τον θαυμασμό του για τον δημιουργό.
Είναι βαθύς γνώστης του έργου του κι αυτό σε συνδυασμό με τη συνολικότερη γνώση του για τη μουσική, από το λαϊκό και το ρεμπέτικο μέχρι την κλασική, του επιτρέπει να μπορεί με άνεση να «πειράζει» τα τραγούδια του Τσιτσάνη ενώνοντας τον κόσμο του με το σήμερα.
Καινοτόμος και μάστορας
Η πρόβα συνεχίζεται: «Κάνε λιγάκι υπομονή», «Το πλοίο θα σαλπάρει για λιμάνια ξένα», «Ο,τι κι αν πω δεν σε ξεχνώ», η Δήμητρα Γαλάνη κοινωνεί το ποιητικό ιδίωμα, την ψυχή των τραγουδιών του «δασκάλου», τι τύχη και τι τιμή που ο Βασίλης Τσιτσάνης της είχε ζητήσει να ερμηνεύσει τραγούδια του. Και εκείνη είχε αναβιώσει για τρεις σεζόν με πολύ μεγάλη επιτυχία τον «κόσμο» του στο ιστορικό Χάραμα της Καισαριανής, το τελευταίο μουσικό πάλκο που φιλοξένησε τον δημιουργό, κάθε βράδυ επί 14 χρόνια τις δεκαετίες του ’70 και του ’80.
Πολυγραφότατος, καινοτόμος, μάστορας στο μπουζούκι, ο Βασίλης Τσιτσάνης με τη μουσική και τους στίχους του εξέφρασε με εκπληκτική καθαρότητα και ευθύτητα τη λαϊκή ψυχή και πλούτισε την ελληνική μουσική.
Είναι σημαντικό που φέτος 100 χρόνια από τη γέννησή του όχι μόνο πραγματοποιούνται εξαιρετικές συναυλίες –με την Ελευθερία Αρβανιτάκη να έχει παρουσιάσει στις αρχές Οκτωβρίου στο Ηρώδειο ένα αφιέρωμα στον Τσιτσάνη μαζί με την Οπισθοδρομική Κομπανία και τον Σταμάτη Κραουνάκη– αλλά κυκλοφορούν και βιβλία για τη ζωή και το έργο του. Από το βιβλίο «Η δισκογραφική καριέρα του Βασίλη Τσιτσάνη» (εκδ. Ιανός), του μουσικού, συνθέτη και δάσκαλου με ακαδημαϊκή κατάρτιση Νίκου Ορδουλίδη, που ουσιαστικά αποτελεί την πρώτη ακαδημαϊκή μελέτη, με σκοπό τη συλλογή και την ανασύνθεση και ένταξη μιας πληθώρας πληροφοριών γύρω από τον Βασίλη Τσιτσάνη, μέχρι αυτό του Γιώργου Λιάνη με τίτλο «Τσιτσάνης. Αιώνιος καλπασμός» (εκδ. Λιβάνη). Για το «παιδί από τα Τρίκαλα που είχε στα σπλάχνα του τον Προμηθέα. Και παρά τις μεγάλες και κοφτερές μοναξιές της ζωής του, ποτέ δεν έσβησε αυτή η σπίθα από μέσα του».
Τα παιχνίδια της μοίρας
Ο Βασίλης Τσιτσάνης γεννήθηκε στις 18 Ιανουαρίου το έτος 1915 στα Τρίκαλα από γονείς Ηπειρώτες στην καταγωγή, τον Κωνσταντίνο Τσιτσάνη και τη Βικτωρία Λάζου. Ηταν το όγδοο από 14 παιδιά. Επέζησαν μόνο τα τέσσερα. Πήρε το όνομα Βασίλης από τον πρωτότοκο που έχει πεθάνει. Τι περίεργα παιχνίδια που παίζει η μοίρα… Πέθανε στις 18 Ιανουαρίου 1984 στο νοσοκομείο Brompton στο Λονδίνο.
20, 21 Ιανουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Εναρξη στις 8.30 μ.μ. Εισιτήρια προπωλούνται στα ταμεία του Μεγάρου. Τηλ. για πληροφορίες: 210-72.82.333.