Πριν από τρία χρόνια η παράσταση της όπερας «Τόσκα» του Πουτσίνι από την Εθνική Λυρική Σκηνή σε σκηνοθεσία του «δύσκολου», πλην όμως εξαιρετικού, Αργεντίνου σκηνοθέτη Ούγκο ντε Ανα, είχε αποθεωθεί.
Απόψε το βράδυ και λίγες ακόμη βραδιές, ξανά στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, η «Τόσκα» επιστρέφει στο Ηρώδειο με μια εντυπωσιακή ομάδα συντελεστών.
«Ο ρόλος της Τόσκα είναι ένας ακόμη ρόλος που μπήκε στο ρεπερτόριό μου, ο ρόλος μιας ντίβας, και είναι γεγονός πως τον περίμεναν πάρα πολλά χρόνια από εμένα», λέει σε συνομιλία της με την «Κ» η Δήμητρα Θεοδοσίου η οποία ερμηνεύει την Τόσκα ως πρώτη διανομή. «Μου τον είχαν προτείνει πολλές φορές, αλλά εγώ για προσωπικούς λόγους δεν ήθελα να τον τραγουδήσω. Δεν ήθελα να μπερδέψω Βέρντι, Μπελίνι, Ντονιτσέτι με Πουτσίνι. Είμαι πολύ ευτυχισμένη που αυτή τη στιγμή τον κάνω, γιατί νιώθω πως μου πηγαίνει πάρα πολύ και καταλαβαίνω απόλυτα γιατί αποκαλείται “ρόλος ντίβας”». Για τη Φλόρια Τόσκα, «μια γυναίκα παράφορα ερωτευμένη, με μεγάλα πάθη και με μεγάλη δύναμη ψυχής», μας μίλησε και η άλλη Τόσκα (δεύτερη διανομή) της παράστασης, Τσέλια Κοστέα, η οποία όμως νιώθει την ηρωίδα πολύ κοντά στον χαρακτήρα της, «όχι ως ντίβα αλλά ως μια αληθινή τραγουδίστρια της όπερας». Δεν είναι η πρώτη φορά που ερμηνεύει τον ρόλο (η πρώτη ήταν τον Ιανουάριο του 2011 στο Μέγαρο Μουσικής με τη Λυρική Σκηνή) και τον αγαπάει ιδιαίτερα.
«Πάντοτε ταυτίζομαι με τον ρόλο που ερμηνεύω στη σκηνή. Προσπαθώ να βρω τα κοινά σημεία που έχω μαζί του, γιατί αν δεν το κάνω δεν μπορώ να περάσω την ενέργεια του ρόλου στο κοινό. Ζω δηλαδή με τον ρόλο, αναπνέω και βαδίζω με αυτόν, για να μεταδώσω στο έπακρο την ενέργειά του», είναι τα λόγια της Τσέλια Κοστέα, η οποία αυτή τη στιγμή ζει με τη Φλόρια Τόσκα στο μυαλό της, όπως έχει ζήσει με την Τσο Τσο
Σαν στη «Μαντάμα Μπατερφλάι», την Αμέλια στη «Σιμόν Μποκανέγκρα», την Αΐντα στο ομώνυμο αριστούργημα του Βέρντι. «Νιώθω αυτούς τους ρόλους, όλες τις ηρωίδες που ερμηνεύω, ως παιδιά μου. Oταν τελειώνουν οι παραστάσεις ενός έργου και ξεκινάς ένα άλλο, μεταφέρεσαι αυτόματα από τον έναν ρόλο στον άλλο. Στην περίπτωση της Τόσκα, δεν μου ήταν καθόλου δύσκολο να ταυτιστώ με την ηρωίδα. Είναι γυναίκα, μια τραγουδίστρια της όπερας, όπως και εγώ. Νιώθει τα ίδια πράγματα με μένα, είναι δυναμική, κουβαλάει πολλά στοιχεία του χαρακτήρα μου στο DNA της. Βέβαια, εγώ δεν είμαι τόσο επικίνδυνη και, φυσικά, δεν μπορώ να σκοτώσω κάποιον, όπως εκείνη πραγματοποιεί».
Οσοι είχαν την ευκαιρία να δουν την «Τόσκα» του Ούγκο ντε Ανα πριν από τρία χρόνια στο Ηρώδειο θα θυμούνται τη μεγαλειώδη κλασική παραγωγή με τα εντυπωσιακά σκηνικά, που επίσης υπέγραψε ο Ντε Ανα: έναν τεράστιο σταυρό με τον Εσταυρωμένο, μια ιερή τράπεζα, ένα εργαστήρι ζωγραφικής, προβολές μνημείων της Ρώμης, θρησκευτικών συμβόλων αλλά και βίντεο που έδωσαν μια κινηματογραφική διάσταση στην παράσταση.
Για τον σκηνοθέτη
Η Δήμητρα Θεοδοσίου έχει συνεργαστεί πολλές φορές με τον Ούγκο ντε Ανα, έναν σκηνοθέτη παγκοσμίως διάσημο για τα μνημειώδη σκηνικά του και τη χρήση φωτισμών και βίντεο ο οποίος έχει υπογράψει παραστάσεις στις σπουδαιότερες όπερες στον κόσμο.
«Ο Ούγκο ντε Ανα είναι ένας αληθινός “ζωγράφος” που μεγαλουργεί στη σκηνοθεσία και στη σκηνογραφία του», επισημαίνει η Τσέλια Κοστέα. «Τον λατρεύω πραγματικά, ενώ η συνεργασία μεταξύ μας ήταν εξαιρετική. Γνωρίζω ότι θεωρείται “δύσκολος” σκηνοθέτης, επειδή είναι ιδιαίτερα απαιτητικός, αλλά δουλέψαμε μαζί καταπληκτικά. Είχαμε πολύ καλή χημεία μεταξύ μας. Στην “Τόσκα”, οι μεγαλύτερες δυσκολίες υπάρχουν στη δεύτερη πράξη. Είναι τόσο δυνατή η ορμή των συναισθημάτων όταν η Φλόρια Τόσκα σκοτώνει στο όνομα της αγάπης τον Σκάρπια. Αυτή η στιγμή κρύβει μέσα της τεράστια ένταση και τη θεωρώ ένα από τα δυσκολότερα, αν όχι το δυσκολότερο, στοιχεία του ρόλου».
Στους υπόλοιπους πρωταγωνιστικούς ρόλους εμφανίζονται οι Ρομπέρτο Αρόνικα, Ρούντι Παρκ, Δημήτρης Πλατανιάς, Φρανσέσκο Λαντόλφι κ.ά.
Ο μαέστρος
«Η Τόσκα δίκαια θεωρείται η πιο βίαιη όπερα του Πουτσίνι», λέει ο Λουκάς Καρυτινός, ο οποίος θα διευθύνει όλες τις παραστάσεις της «Τόσκα». «Είναι μια αταξινόμητη όπερα», προσθέτει. «Μέσα από την ηχηρή, βάναυση αλλά και ιδιοφυή ενορχήστρωση πρέπει να ακουστεί καθαρά το μπελ κάντο της σκηνής, το οποίο με κάποιες μικρές εξαιρέσεις (Σκάρπια και σκηνή βασανιστηρίων του Καβαραντόσι) δεν έπαψε ποτέ να υπηρετεί ο συνθέτης, ακόμα και σε αυτές τις ακραίες σκηνικές καταστάσεις. Είναι δε έργο μοναδικό, υπό την έννοια ότι δεν ανήκει σε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία. Ούτε βεριστικό είναι, αλλά ούτε και επιγονικό του Βάγκνερ ή του Βέρντι. Η ιδιαίτερα σκληρή μουσική γλώσσα του συνθέτη οφείλεται καθαρά στη συγκεκριμένη επιλογή του θεατρικού υλικού. Ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, τέλος, έλεγε ότι κάθε μαέστρος πρέπει μία φορά τον χρόνο να διευθύνει την “Τόσκα”, για να εκτονώνει τα όποια βίαια ένστικτά του».
Οι παραστάσεις θα δοθούν απόψε και στις 16, 17, 18/6. Ωρα έναρξης 9 μ.μ. Ηρώδειο.