Δύο συναυλίες με μουσική του 20ού αιώνα

Δύο συναυλίες με μουσική του 20ού αιώνα

4' 13" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δύο συναυλίες συμφωνικής μουσικής επικεντρωμένες σε έργα του 20ού αιώνα πραγματοποιήθηκαν σε διάστημα λίγων ημερών στην αίθουσα «Φίλων της Μουσικής». Στις 6 Νοεμβρίου την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών διηύθυνε ο Εσθονός αρχιμουσικός Μίκελ Κίτσον, ενώ δέκα ημέρες αργότερα εμφανίστηκε η Ορχήστρα του Φεστιβάλ της Βουδαπέστης υπό τον Ιβάν Φίσερ.

Εξοχος Μουρίκης

Κατά τη συναυλία της Κρατικής, πραγματική απόλαυση προσέφερε ο κλαρινετίστας Σπύρος Μουρίκης, ο οποίος απέδωσε με υποδειγματικό τρόπο το απαιτητικό Κοντσέρτο για κλαρινέτο του Δανού συνθέτη Καρλ Νίλσεν, που γράφηκε το 1928 και ξεχωρίζει για την ιδιότυπη μορφή του. Η δεξιοτεχνική άνεση του Μουρίκη είναι γνωστή. Δεν παύει όμως να κόβεται η ανάσα κάθε φορά που ακούει κανείς τις πιο περίτεχνες φράσεις να αποδίδονται με απίστευτη άνεση και σιγουριά. Περισσότερο από θαυμασμό, οι ερμηνείες του Μουρίκη αναμοχλεύουν συναισθήματα, καθώς η μουσικότητά τους δίνει νόημα στη συχνά άκρως δεξιοτεχνική γραφή και μετατρέπει καταρράκτες από νότες σε εκφραστική μουσική. Στα μέρη που ο Νίλσεν εμπιστεύεται αποκλειστικά τον σολίστα, απελευθερωμένος από τις επιλογές του αρχιμουσικού, ο Μουρίκης είχε την ευκαιρία να πλάσει τις φράσεις με την άνεση χρόνου που ο ίδιος επιθυμούσε, αξιοποιώντας όλο το φάσμα δυναμικής του οργάνου. Μοιάζει «διαφυγόν κέρδος» για την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών να διαθέτει στις τάξεις της τέτοιο μουσικό και να μην παρουσιάζει σημαντικά κοντσέρτα για κλαρινέτο του 18ου, του 19ου και αξιόλογες σελίδες του 20ού αιώνα, έργα ρεπερτορίου που ακούγονται πια μόνο σπάνια.

Η βραδιά ξεκίνησε με την «Εισαγωγή σ’ ένα δράμα» του Αντίοχου Ευαγγελάτου, μουσική σελίδα έντονα λυρική και γεμάτη πάθος. Προφανώς η διοίκηση της ορχήστρας θεωρεί ότι παρουσιάζοντας δεκάλεπτα ή δεκαπεντάλεπτα έργα Ελλήνων συνθετών στην αρχή κάθε συναυλίας εκπληρώνει το χρέος της προς την ελληνική μουσική. Ωστόσο η ειλικρινής και όχι προσχηματική υποστήριξη των Ελλήνων συνθετών απαιτεί μεταχείριση τουλάχιστον ισότιμη με εκείνη των ξένων συναδέλφων τους. Είναι αρκετά τα αξιόλογα εκτενή έργα, συμφωνίες και κοντσέρτα, που αξίζει να παρουσιάζονται και τα οποία οφείλει να ερμηνεύει η Κρατική.

Μόνο μέσα από τη συστηματική παρουσίασή τους θα εξοικειωθούν με αυτά μουσικοί και κοινό και θα αναπτυχθεί η συνείδηση όσων έχει συνεισφέρει ο ελληνικός πολιτισμός και σε αυτόν τον χώρο. Ωστε να φτάσουμε κάποτε να μην αναζητάμε το αντίστοιχο του Μπαχ στον Τσιτσάνη.

Η γλώσσα του Ευαγγελάτου έμοιαζε ανοίκεια στον Εσθονό αρχιμουσικό, ο οποίος έδειξε εμφανώς μεγαλύτερη εξοικείωση με τη δεύτερη Συμφωνία του Φινλανδού Ζαν Σιμπέλιους. Βεβαίως, με την Κρατική Ορχήστρα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα, ο βαθμός επεξεργασίας των λεπτομερειών και συνεπώς η ανάδειξη των βαθύτερων και ουσιαστικών νοημάτων του έργου είναι εφικτός μονάχα σε ορισμένο βαθμό. Λόγου χάριν, απαιτείται πολύ καλύτερος συντονισμός των επί μέρους ομάδων των εγχόρδων στο πρώτο μέρος της Συμφωνίας, εάν επιθυμεί κανείς να αναδείξει τα μουσικά θέματα, και υπάρχει ανάγκη διαφορετικής έντασης στην απόδοση των νυκτών φθόγγων στην αρχή του δεύτερου μέρους προκειμένου να εκφραστεί η ένταση στην οποία αυτοί στοχεύουν. Σε κάθε περίπτωση, ο Κίτσον απέδωσε τις αντιθετικές διαθέσεις των επεισοδίων του έργου, τόσο το πένθιμο όσο και το θριαμβικά μεγαλόπρεπο στοιχείο της κατάληξης, με αποτέλεσμα μία συνολικά επιτυχημένη ερμηνεία.

Το «Πουλί της φωτιάς»

Στα έργα των Μπετόβεν και Μπραμς, που ερμήνευσε η Ορχήστρα του Φεστιβάλ της Βουδαπέστης, υπό τον Ιβάν Φίσερ, κατά την πρώτη από τις δύο αθηναϊκές συναυλίες της (στην οποία έγινε αναφορά στο φύλλο της προηγούμενης Κυριακής), εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα τα σύνολά της, τα έγχορδα και οι διακριτές ομάδες τους (βιολιά, βιόλες, τσέλα, κοντραμπάσα), τα ξύλινα και τα χάλκινα πνευστά. Κατά τη δεύτερη βραδιά, η οποία περιλάμβανε μουσική Ρώσων συνθετών, αναδείχτηκαν επιπλέον οι ικανότητες μεμονωμένων μουσικών, αρχικά ενός ακόμα θαυμάσιου κλαρινετίστα, του Ακος Ατς, σολίστ στην «Εισαγωγή πάνω σε δύο εβραϊκά θέματα» του Προκόφιεφ, και στη συνέχεια πλήθους θαυμάσιων μουσικών στο φλάουτο, στο όμποε και σε άλλα όργανα, οι οποίοι ξεχώρισαν στο δεύτερο Κοντσέρτο για βιολί του Προκόφιεφ, έργο με ποιότητες μουσικής δωματίου, αλλά και στη δεύτερη σουίτα (1919) από το «Πουλί της φωτιάς» του Στραβίνσκι.

Στο πρώτο μισό της βραδιάς κυριάρχησε η παρουσία του Αυστριακού βιολιστή Τόμας Τσέετμαϊρ. Με ήχο γεμάτο, εκφραστικά παλλόμενο, ασφαλή και τονικά εντυπωσιακά ακριβή, απέδωσε έξοχα το λυρικό δεύτερο μέρος του Κοντσέρτου του Προκόφιεφ, στηρίζοντας τη μελωδική γραμμή, διατηρώντας παράλληλα την εσωτερική της ένταση. Ακολούθησε η συναρπαστική ερμηνεία του δεξιοτεχνικού τρίτου μέρους, σε άριστη συνεργασία με την ορχήστρα.

Μετά το διάλειμμα η ορχήστρα απέδωσε με χιουμοριστικά δραματοποιημένο τρόπο τη μουσική για το μπαλέτο «Παιχνίδι με χαρτιά» του Στραβίνσκι: ορισμένοι μουσικοί διέθεταν υπερμεγέθη τραπουλόχαρτα, «φιγούρες» του μπαλέτου, τις οποίες «έπαιζαν» τις κατάλληλες στιγμές. Πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι απέδωσαν με παιχνιδιάρικη, ανάλαφρη διάθεση και ακρίβεια την περιορισμένου ενδιαφέροντος μουσική, εστιάζοντας στη γλυκύτητά της.

Αναμενόμενο ήταν μια ορχήστρα με τέτοιες ποιότητες υπό τον συγκεκριμένο εμπνευσμένο αρχιμουσικό να αποδώσει έξοχα τις έντονα δραματικές, πυρετώδεις μουσικές σελίδες από το «Πουλί της φωτιάς». Λιγότερο αναμενόμενη ήταν η υπνωτική ερμηνεία του «Νανουρίσματος», με τρεμάμενους φθόγγους στα όρια της σιωπής, πριν από το τελικό ξέσπασμα της μουσικής, μία ηχητική εικόνα που θα μείνει για καιρό χαραγμένη στη μνήμη. Ωστόσο δεν θα περίμενε κανείς τίποτε λιγότερο από ένα συμφωνικό σύνολο, τα μέλη του οποίου άνοιξαν την πρώτη συναυλία τραγουδώντας ένα κοράλ του Μπαχ στη μνήμη των θυμάτων των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι και έκλεισαν τη δεύτερη τραγουδώντας έναν ρωσικό ύμνο καλύτερα από πολλές επαγγελματικές χορωδίες!

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή