Δύο σημαντικοί καλλιτέχνες, διαφορετικών γενεών αλλά ίσης μουσικής βιρτουοζιτέ, θα βρίσκονται αυτή την Παρασκευή στην πόλη, ευχαριστώντας διπλά τους φίλους της τζαζ. O σαραντάρης Βιτζέι Αϊγερ από τη μία, ο οποίος έρχεται στο Gazarte, είναι ένας ανερχόμενος και ιδιαίτερος δημιουργός, γνωστός για τους τολμηρούς πειραματισμούς και την εκπληκτική αυτοσχεδιαστική ικανότητά του.
Ο Χάρολντ Μέιμπερν ή Μr. Big Hands, από την άλλη (29/1 με 1/2 στο Half Note), είναι από εκείνους τους παλιούς τζαζίστες της «ηρωικής» εποχής· έχει παίξει με θρύλους όπως ο Ρόι Χέινς, ο Μάιλς Ντέιβις και ο Σόνι Ρόλινς ενώ έχει ο ίδιος καταξιωθεί ως ένας από του καλύτερους post-bop καλλιτέχνες των τελευταίων δεκαετιών. Με την ευκαιρία των εμφανίσεων, ρωτάμε τους δύο πιανίστες για την τέχνη τους αλλά και για τη δύναμη της μουσικής γενικότερα. «Νομίζω πως είναι παραγωγικό για τους δημιουργικούς ανθρώπους να σκεφτόμαστε τα θεμελιώδη της τέχνης μας. Υπάρχουν πάντα περισσότερα να μάθει και να ανακαλύψει κανείς σε αυτό το βασικό επίπεδο», λέει ο Βιτζέι Αϊγερ, του οποίου το πρόσφατο άλμπουμ «Break Stuff» μοιάζει να ανασκάπτει τις ρίζες του Τελόνιους Μονκ, ενώ ταυτόχρονα φλερτάρει συνεχώς με το απρόβλεπτο. Ο ίδιος άλλωστε, με σπουδές στα μαθηματικά, στη φυσική και βέβαια τη μουσική, μοιάζει να αντιλαμβάνεται την τελευταία ως ένα καλά υπολογισμένο «χάος».
Αυτοδίδακτος
Ο Χάρολντ Μέιμπερν είναι αυτοδίδακτος: «Ποτέ δεν διδάχτηκα πιάνο. Οι περισσότεροι μουσικοί στις μέρες μας σπουδάζουν. Το είδος της μουσικής που υπηρετώ δεν έχει καμία σχέση με τις σχολές, προέρχεται από τον δρόμο. Εγώ το αποκαλώ “πανεπιστήμιο των δρόμων”. Ο ίδιος διδάσκω εδώ και 35 χρόνια, όμως ακόμη πιστεύω πως αυτή τη μουσική τη μαθαίνεις μόνος σου, στη σχολή πηγαίνεις απλώς για να γίνεις καλύτερος», επισημαίνει ο βετεράνος πιανίστας, συμπληρώνοντας πως απολαμβάνει τη διδασκαλία «επειδή με κάνει να μαθαίνω καινούργια πράγματα κάθε μέρα και μου δίνει κίνητρα για να συνεχίζω».
Μουσική κοσμοθεωρία
Ποια είναι όμως η μουσική κοσμοθεωρία των δύο καλλιτεχνών; Αν και ηλικιακά τούς χωρίζουν κοντά στις τέσσερις δεκαετίες, δείχνουν να έχουν παρόμοιες ιδέες, τουλάχιστον όσον αφορά την πολυποίκιλη και εύπλαστη ταυτότητα της τζαζ. «Νομίζω πως όλοι μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι η μουσική είναι θεμελιώδες στοιχείο της ανθρώπινης φύσης. Ομως με τη μουσική δημιουργούμε και τους ξεχωριστούς πολιτισμικούς προσδιορισμούς μας. Ετσι η μουσική –και η τζαζ κατ’ επέκταση– εκφράζει τους δεσμούς μας ως ανθρώπινα όντα και ταυτόχρονα τις διαφορές μας ως καλλιτεχνικές υπάρξεις», αναφέρει ο Βιτζέι Αϊγερ, ο οποίος συμπεριλαμβάνει στις πηγές έμπνευσής του μουσικούς όπως ο Τζέιμς Μπράουν, ο Τζίμι Χέντριξ, ο Μάικλ Τζάκσον, οι Police, ο Στίβι Γουόντερ και ο Tupac.
Από την πλευρά του, ο Χάρολντ Μέιμπερν υπογραμμίζει πως «η τζαζ έχει πολύ μεγάλη ποικιλία, αντλεί από πολλά διαφορετικά είδη, γι’ αυτό άλλωστε την αποκαλούμε και έτσι. Ως πιανίστας πρέπει να ξέρεις πώς να υποστηρίζεις και να συνοδεύεις τους άλλους μουσικούς, κάτι το οποίο εγώ απολαμβάνω. Η τζαζ είναι για μένα τρόπος ζωής. Δεν έχει σχέση μόνο με τα χρήματα αλλά και με την ευχαρίστηση του να δίνεις χαρά στον κόσμο. Ο κόσμος έχει μεγάλη ανάγκη από λίγη παραπάνω χαρά…».
Ο Αϊγερ, ο οποίος έχει συνθέσει και αρκετά έργα πολιτικά φορτισμένα, ιδιαίτερα μετά την 11η Σεπτεμβρίου, δίνει μια ενδιαφέρουσα απάντηση πάνω στο θέμα της περίφημης «κοινωνικής ευθύνης» του καλλιτέχνη: «Ολοι οι άνθρωποι επηρεάζονται από όσα συμβαίνουν γύρω τους, οι καλλιτέχνες προφανώς δεν ξεχωρίζουν σε αυτό. Απλώς εμείς έχουμε την ευκαιρία να απευθυνθούμε σε περισσότερους ανθρώπους και να δημιουργήσουμε ευκαιρίες ώστε μια κοινότητα να αντιμετωπίσει συλλογικά ένα θέμα και να φανταστεί ίσως ένα διαφορετικό μέλλον. Πολλοί καλλιτέχνες τείνουν να αυτοθαυμάζονται επειδή επιδεικνύουν κοινωνική ευαισθησία – γράφοντας ένα κομμάτι με πολιτικό τίτλο ή κάτι παρόμοιο. Είναι όμως σπάνιο μια καλλιτεχνική δημιουργία να αλλάξει κάτι ολοκληρωτικά. Εμένα μου αρκεί να κινητοποιώ μια κοινότητα ή έστω να “γιατρεύω” έναν μόνο άνθρωπο».