«Αμακιγιάριστη, ντυμένη με ένα απλό τζιν, καθόταν πάντοτε στη σκάλα, έπινε το ποτό της, incognito». Είναι μια παράξενη ιστορία που μου διηγείται ο Νίκος Λαδάς, φορώντας ρούχα αγγαρείας, στον «Σταυρό του Νότου», που μοιάζει με εργοτάξιο, αφού ετοιμάζεται για τη νέα σεζόν. Η ιστορία αυτή αναφέρεται σε σύζυγο πολιτικού πρώτης γραμμής. «Της είχα προτείνει να καθίσει σε τραπέζι», συμπληρώνει, «αλλά εκείνη αρνήθηκε. Της πρόσφερα δύο cd που είχαμε βγάλει τότε με λάιβ, με ρώτησε αν είχα το άλμπουμ με το λάιβ της Αρβανιτάκη στον “Σταυρό”».
Ο Νίκος Λαδάς, από την περίοδο 1995-96, βάλθηκε να αλλάξει τις μουσικές νύχτες της Αθήνας. Ο «Σταυρός του Νότου» φέτος γιόρτασε τα 20 χρόνια του στην Τεχνόπολη, με τρεις συναυλίες για φιλανθρωπικούς σκοπούς. «Δεν πίστεψα ποτέ ότι έχουμε αφήσει τέτοιο αποτύπωμα στην πόλη, μέχρι που είδα τι συμβαίνει στην Τεχνόπολη», αναφέρει. «Ομως, σ’ εκείνους που στηρίζουν τον “Σταυρό” από την αρχή και έχουν παράπονα που δεν εμφανίστηκαν στην Τεχνόπολη, θέλω να πω ότι θα γίνει μια μεγάλη γιορτή στο “σπίτι” μας. Στην Τεχνόπολη δεν ήταν όλες οι επιλογές δικές μου».
Η μουσική σκηνή του Νέου Κόσμου στεγάζεται σε ένα κτίριο του 1936. Το κτίριο έχει τη δική του ιστορία. Μάλιστα, το δώμα στην ταράτσα χρησιμοποιήθηκε ως κρυψώνα στην Κατοχή αλλά και ως φθηνή στέγη για εξαμελή οικογένεια. Ενα από τα ευτράπελα είναι πως, όταν ετοιμάστηκε η σκηνή, υπήρχε κόσμος που περνούσε απέξω και έκανε τον σταυρό του, διότι νόμιζε ότι είναι κάποια θρησκευτική οργάνωση. «Πού να φανταστεί κανείς ότι, σε μια λαϊκή γειτονιά, θα δημιουργείτο κάτι τέτοιο σε μια λευκή μονοκατοικία».
Ο Νίκος Λαδάς θυμάται όλες τις ιστορίες που έχουν εκτυλιχτεί στον «Σταυρό του Νότου». Τον Θόδωρο Γιαννακόπουλο, κιθαρίστα των Κατσιμιχαίων, που έφερνε ηλεκτρική σκούπα για να καθαρίσει κάθε πρωί τη σκηνή, προτάσεις γάμου εν ώρα λάιβ, γνωριμίες και έρωτες, κόσμο να περιμένει μέχρι και δύο ώρες απέξω για να βρεθεί τρόπος να μπει στις sold out παραστάσεις, τους Scorpions που πέρασαν για ένα ποτό, τον Μάλαμα που έγραψε την «Πριγκιπέσα» έπειτα από ένα τηλεφώνημα στη σύζυγό του, όταν επέστρεφε αργά στο σπίτι.
Μα η πιο συγκινητική ιστορία είναι ενός αγοριού σε αναπηρικό καροτσάκι που ήρθε, με πολύ κακό καιρό, για να δει τον Φίλιππο Πλιάτσικα. «Ηταν τέτοια η έντασή του, που νόμιζα ότι θα σηκωθεί και θα περπατήσει. Οταν τον πήγαμε στα καμαρίνια, έβαλε τα κλάματα».
Η οικογένεια του «Σταυρού» γνωρίζει το κοινό της και προσπαθεί να το σέβεται σε κάθε επιλογή, η οποία γίνεται βήμα βήμα, όχι πάντα με επιχειρηματικά σχέδια. «Ο ίδιος κόσμος μπορεί να πηγαίνει στα μπουζούκια για ν’ ακούσει τον τάδε καλλιτέχνη, αλλά εδώ θέλει κάτι άλλο. Για παράδειγμα, όταν είχε παίξει ο Δάντης, ήταν μόνο 50 άτομα, ενώ βρισκόταν στα πιο ροκ ντουζένια του».
«Ορισμένοι δεν έχουν καταλάβει ότι είμαστε μια underground σκηνή. Καλλιτέχνης μεγάλης πίστας (σ.σ. με ακραίες απόψεις) είχε έρθει με αέρα και ήθελε να βάλει και τους δικούς του όρους, επειδή εκείνη την περίοδο θα έβγαζε ροκ δίσκο. Κάποιοι πελάτες ζητούν παρκαδόρο και γκαρνταρόμπα.
Αλλοι έρχονται για να ζητήσουν το μαγαζί για χορό, οι κρεοπώλες, ας πούμε, ή οι επαγγελματίες του Ρέντη. Αυτό δεν μπορεί να γίνει, αφενός διότι δεν μπορώ να αφήσω τους φαν του εκάστοτε καλλιτέχνη απέξω και, αφετέρου, επειδή δεν προσφέρουμε φαγητό και λουλούδια», σημειώνει η «ψυχή» του «Σταυρού». Στα 20 αυτά χρόνια, ο «Σταυρός» στήριξε πολλούς νέους καλλιτέχνες, που αργότερα εξελίχθηκαν σε ονόματα πρώτης γραμμής, όπως τα Ξύλινα Σπαθιά ή τα Διάφανα Κρίνα. Υπάρχουν, όμως, κι εκείνα που είναι κάτι σαν απωθημένο. «Η Αλεξίου, ο Αγγελάκας θα ήθελα να είναι εδώ. Εστω και για μία εμφάνιση. Αν τους είχα, ο “Σταυρός” θα ήταν πλήρης. Δεν τα καταφέραμε. Δεν μπορούμε να καλύψουμε το μπάτζετ. Ηθελα και τον Μητροπάνο, το σκεφτόταν, αλλά “έφυγε” νωρίς».
Ο Νίκος Λαδάς δεν έχει απελπιστεί ποτέ. Δεν κουράζονται τ’ αυτιά του. «Αυτό που με ρίχνει είναι ότι δεν μπορώ να κάνω τις αγγαρείες που έκανα παλιά, αλλά από τις 7.30 το πρωί κάθε μέρα είμαι εδώ».
Και ο στόχος από εδώ και πέρα; Να συνεχιστεί, για όσο πάει, αυτό το μουσικό ταξίδι. «Εχουμε κι έναν κρυφό φιλανθρωπικό ρόλο. Αυτές είναι οι ιστορίες μας, εκείνες που μας κρατάνε».