Aπό τις πιο καταξιωμένες και δημοφιλείς Ελληνίδες ερμηνεύτριες, η Δήμητρα Γαλάνη θα μπορούσε να συνεργαστεί στον καινούργιο της δίσκο με οποιονδήποτε από τους σημαντικούς μας συνθέτες. Αλλά πάνε πολλά χρόνια που δεν σκέφτεται με αυτόν τον τρόπο. Από τη συνεργασία της με τον Κωνσταντίνο Βήτα το 2001, όταν φλέρταρε με την ηλεκτρονική μουσική ξαφνιάζοντας το κοινό της, έπειτα με τον Παύλο Παυλίδη και εκπροσώπους της ποπ και της alternative σκηνής: Ολγα Κουκλάκη, Dimi Phaze, Μarsheau, Matisse, Cyanna, Yosebu, το 2011 με τον Βασιλικό των Raining Pleasure, πέρυσι με τους διαλεχτούς της τζαζ που έφτιαξαν το Chronos Project. Δεν εκπλήσσεσαι λοιπόν σαν μαθαίνεις ότι ο συνθέτης που υπογράφει τον νέο της δίσκο είναι μόλις 25 ετών.
Ο Στάθης Δράκος είναι η ψυχή και η φωνή των Minor Project, του συγκροτήματος από την Πάτρα με τον αγγλόφωνο στίχο, τη φρέσκια ματιά και το χατζιδακικό «In Colors», τη ραδιοφωνική επιτυχία με την οποία συστήθηκαν πριν από τρία χρόνια. Ο ίδιος έγραψε τις δροσερές μελωδίες του «Το βαλς των χαμένων μετά» που κυκλοφορεί από τη ΜΙΝΟS-EMI σε στίχους του Νίκου Μωραΐτη, ο οποίος είχε την ιδέα της συνεργασίας.
«Με τον Νίκο γνωριζόμασταν από το 1997 και τα “Χάρτινα”, τα πρώτα του τραγούδια. Τον Στάθη, τους Minor Project, τους πρωτοάκουσα το 2012. Το “In Colors”, αν και αγγλόφωνο, κρύβει Ελλάδα μέσα του. Ηταν ένα ευχάριστο ξάφνιασμα» λέει στην «Κ» η Δήμητρα Γαλάνη.
Ετσι είναι και τα τραγούδια αυτής της συνεργασίας. Εχουν άρωμα Ελλάδας και έναν σημερινό απρόβλεπτο ρομαντισμό.
Οι ορχήστρες ηχογραφήθηκαν στην Πάτρα όπου εδρεύει το συγκρότημα, οι φωνές στην Αθήνα και οι μίξεις των φωνών στο στούντιο του Γιώργου Ανδρέου στη Βαρυμπόμπη. Τι την κέρδισε στον ήχο του Στάθη Δράκου; «Δεν είναι εύκολο να γράψεις ένα κομμάτι ματζόρε.
Είναι δύσκολος τρόπος, γιατί συνήθως βγαίνουν μινόρε τα κομμάτια, δηλαδή πιο λυπημένα. Ο Χατζιδάκις έχει ένα ματζόρε που βγάζει μια χαρμολύπη. Ματζοράκιας – μάστορας ήταν ο Γιώργος Ζαμπέτας. Εγραφε όλο ματζόρε κομμάτια, σαν να είχαν χαρά. Του Στάθη επίσης έχουν χαρμολύπη. Δεν είναι εύκολο και μάλιστα σ’ αυτή την ηλικία».
Της έκανε όμως εντύπωση ακόμη μια λεπτομέρεια: «Στο στούντιο συνήθως γράφεται η πρώτη φωνή και μετά μπαίνει ο άλλος καλλιτέχνης και γράφει τη δεύτερη. Δεν τα κάνουμε συγχρόνως όπως παλιά. Ομως, συνέβη κάτι με τον Στάθη, που μου έχει συμβεί μόνο με τη Χαρούλα (Αλεξίου): Μπήκαμε με δύο μικρόφωνα στο στούντιο για να βρούμε τις φωνές χωρίς να έχουμε κάνει πρόβες. Με το που αρχίσαμε να τραγουδάμε με τον παλιό τρόπο, όλος ο δίσκος βγήκε με τη μία. Εντυπωσιάστηκα αφάνταστα. Αυτό δείχνει μουσικότητα».
«Πλήττω με την επανάληψη»
Οι μουσικοί τής βγάζουν το καπέλο. Είναι πάντα έτοιμη να πειραματιστεί στο καινούργιο. «Δεν μπορώ να φανταστώ αλλιώς τη μουσική. Πλήττω να επαναλαμβάνω πράγματα και ιδέες. Πάντα μου άρεσε να ανακαλύπτω νέα παιδιά με ταλέντο, καινούργιες μουσικές ιδέες, να δοκιμάζομαι μέχρι πού με πάει. Νομίζω πως έτσι θα πάω μέχρι το τέλος, δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξω».
Και η σχέση σε αυτές τις συνεργασίες είναι όπως λέει: «Σαν τη χημεία, δεν ξέρεις τι βάζεις εσύ και τι οι άλλοι, αλλά κάτι βάζει ο καθένας. Και πάντως, δεν βιάζω τα πράγματα να συμβούν. Περιμένω να δέσουν στον χρόνο. Απλώς είμαι ανοιχτή στις συνεργασίες. Δεν με σταματάει ακόμη κι αν είναι να πάω σε ένα ερασιτεχνικό στουντιάκι. Είμαι ανοιχτή μπροστά σε ό,τι με συγκινεί».
Ακούει σχεδόν όλα όσα της στέλνουν: μουσικές, στίχους, τραγούδια. «Ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να βγει. Κάπως έτσι μου είχε τηλεφωνήσει κάποτε μια φίλη και μου μίλησε για μια στιχουργό η οποία γράφει καλά, αλλά είναι ντροπαλή. Είπα “ας μου στείλει η κοπέλα τη δουλειά της”. Ηταν η Λίνα Νικολακοπούλου. Φυσικά ήταν έτοιμη, ταλέντο, απλώς βρέθηκα στον δρόμο της. Θέλω να πω ότι κι εγώ ψάχνω τα πράγματα, δεν είμαι ένα τοτέμ που ακουμπούν επάνω μου, προς Θεού».
Τα νέα τραγούδια που με τον καινούργιο χρόνο θα παρουσιάσει και ζωντανά, αγγίζουν υπαρξιακά θέματα, σχέσεων, έχουν υπόγεια κοινωνικές αναφορές. «Ο Μωραΐτης είναι λυρικός στιχουργός. Δεν προσπαθεί να αποδείξει ότι είναι ποιητής μέσα από τον στίχο του, αλλά μπορεί να είναι και ποιητικός. Το καταγγελτικό ύφος δεν με γοήτευε ποτέ, παρότι το αγάπησα από άλλους που το έκαναν. Αλλωστε, η πολιτική είναι παντού. Αυτό που εννοούσε πολιτική η γενιά μου είχε μέσα της μια πνευματικότητα, τώρα η πολιτική έχει καταλήξει να ’ναι επάγγελμα».
Κινούμενη άμμος
Κι όμως, όσα μας συμβαίνουν θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν τον λόγο των δημιουργών, να ειπωθούν έστω και με νύξεις μέσα από το τραγούδι. «Δεν ξέρω αν μπορεί κανείς να πει στην κοινωνία τι θα συμβεί ή τι θα κάνει. Θα ήταν αλαζονικό. Ποιος μπορεί να μιλήσει σήμερα όταν όλα είναι σαν την κινούμενη άμμο κάτω από τα πόδια μας; Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να απαλύνεις την ψυχή του άλλου, να πεις αλήθειες, να δείξεις ότι είσαι κι εσύ μέρος της ίδιας κοινωνίας».
Για όσα συμβαίνουν στη χώρα προτιμά να μη μιλά. «Δεν νομίζω ότι είναι η κατάλληλη εποχή που πρέπει όσοι έχουν δημόσιο λόγο να βγαίνουν και να μιλούν. Είμαστε στην ίδια θολούρα που είναι και ο υπόλοιπος κόσμος. Ας μη βλέπουμε μόνο το δικό μας κάδρο. Είναι μια κινούμενη άμμος παγκόσμια. Υπάρχει παγκόσμια μια σύγχυση. Ποιος θα πίστευε ότι μια περσόνα ενός ριάλιτι θα ήταν σήμερα ο νέος πλανητάρχης; Η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Με σχεδόν ίδια στοιχεία με τον Μεσοπόλεμο. Αυτή τη στιγμή ζούμε παντού τρόμο και διχασμό.
Δεν είναι εύκολο, αλλά δεν πρέπει να παρασυρόμαστε απ’ αυτό το κλίμα. Είναι καιρός να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα πιο ενωμένοι μεταξύ μας. Οταν οι άνθρωποι ενωθούν έχουν μεγάλη δύναμη. Ας διαβάσουμε λίγη Ιστορία, ας διαβάσουμε τον Καστοριάδη».
Ολα τα τραγούδια έχουν λόγο ύπαρξης
Αν ο χώρος του θεάτρου αποσπά τον θαυμασμό μας για τον τρόπο που οι άνθρωποί του κατορθώνουν να διαφοροποιηθούν με αυταπάρνηση, σκληρή δουλειά και φαντασία μέσα στην κρίση, στο τραγούδι δεν συμβαίνει το ίδιο.
«Σε μας υπάρχει μια αμηχανία. Ομως, όποια μορφή τέχνης μπορεί και παίρνει τον κόσμο από το χέρι, είναι μια αξία. Ακόμη και τα τραγούδια της εκτόνωσης με τα οποία ο κόσμος διασκεδάζει προς στιγμήν, και αυτά έχουν ένα λόγο ύπαρξης, αρκεί να μην είναι μόνο αυτά.
Υπάρχουν τα τραγούδια που έχουν εντάσεις και είναι θνησιγενή και εκείνα που είναι παρόντα και έπειτα από 30 χρόνια. Το τραγούδι πρέπει να εκφράζει αιώνιες εκκρεμότητες για να αντέχει στον χρόνο. Σε στιγμές μέθης και πλασματικής ευφορίας, ο κόσμος εύκολα στρέφεται στη σαχλαμάρα. Ομως, όταν τα πράγματα σοβαρεύουν, θέλει να ακουμπήσει σε όσα μας βοήθησαν και παλιότερα.
Σαν ζάπινγκ στο τραγούδι
»Σε αυτή τη λογική στηρίχθηκε η συνεργασία με την Τσαλιγοπούλου και τη Νέγκα. Ηταν μια βουτιά στον καθαρό μας ήχο, στο τραγούδι του κυριακάτικου τραπεζιού, των οικογενειακών γλεντιών. Βλέπετε, ο κόσμος παλιά δεν γινόταν ντίρλα για να περάσει καλά. Στην πορεία ο Νεοέλληνας, από τότε που άφησε το κρασί και τους ανθρώπινους χώρους και πήγε στο ουίσκι και στα σκληρά ποτά, τις τεράστιες αίθουσες, με τα μπαλέτα, άρχισε να μετράει τη διασκέδαση με το πόσα μπουκάλια ουίσκι άνοιξε. Είχα πάει σε ένα κέντρο τέτοιου τύπου και ο τραγουδιστής έλεγε μια σειρά από ρεφρέν, σαν να έκανε ζάπινγκ στο τραγούδι».
Υπάρχουν, πάντως, πολλοί 25άρηδες που προτιμούν αυτόν τον τρόπο διασκέδασης. «Μα, για χρόνια αυτοί οι χώροι γέμιζαν με μαθητές. Είχε γίνει μπίζνα. Το 15μελές έκλεινε τέτοια μαγαζιά. Αν βγεις έξω από την Αθήνα και διατρέξεις τα FM, θα τρελαθείς. Δεν έχεις ξανακούσει τέτοια τραγούδια».