Παίρνουμε το ασανσέρ του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και «βυθιζόμαστε» περίπου 40 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του Κήπου. Περνάμε μέσα από διαδρόμους και διασταυρώσεις, σε έναν μικρό λαβύρινθο κάτω από την αίθουσα Τριάντη. Οι τοίχοι είναι γεμάτοι με βέλη που αναγράφουν τη σωστή κατεύθυνση προς τα καμαρίνια, τη σκηνή, το πιτ της ορχήστρας και άλλες αίθουσες, και είναι ένας αναγκαίος οδηγός για τους δαιδαλώδεις διαδρόμους του υπογείου. Μια πόρτα ανοίγει και μπαίνουμε σε έναν εντυπωσιακό βιομηχανικού τύπου χώρο, γεμάτο σημάδια στο πάτωμα από σκηνικά που έχουν «κουμπώσει» επάνω του, ένα black box με τη μια πλευρά του να βλέπει ένα «δάσος» από μεταλλικές κολώνες, γρανάζια, αντίβαρα και μοτέρ που εναλλάσσουν τις πλατφόρμες με τα σκηνικά της αίθουσας Τριάντη.
Βρισκόμαστε στο Β΄ υποσκήνιο, το οποίο στη νέα καλλιτεχνική σεζόν θα υποδέχεται το κοινό ως «Μέγαρο Underground». Ο χώρος, που έχει το μέγεθος της σκηνής Τριάντη και τώρα χρησιμοποιείται για την προετοιμασία σκηνικών και τις πρόβες καλλιτεχνών, θα φιλοξενεί τις εναλλακτικές παραστάσεις του Μεγάρου. «Το κοινό θα δει παραστάσεις διαφορετικού ύφους από εκείνες που θα παρακολουθεί στις υπόλοιπες σκηνές. Θα έχουμε μουσικό θέατρο, περφόρμανς, έργα λόγου και παράλληλα θα εξυπηρετεί και τον αρχικό του σκοπό», μας εξηγεί ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΟΜΜΑ Μίλτος Λογιάδης.
Επτά παραγωγές
Ο χώρος μπορεί να φιλοξενήσει περίπου 150 θεατές, διαθέτει ήδη ηλεκτρολογικό εξοπλισμό και θέσεις σκηνικών, και για την πρώτη σεζόν ο κ. Λογιάδης προγραμματίζει επτά παραγωγές ώστε το κοινό να εξοικειωθεί με τον χώρο. «Θα διαμορφώσουμε μια ειδική διαδρομή για την πρόσβαση του κοινού. Ο χώρος είναι σχεδιασμένος και ηχομονωμένος με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να χρησιμοποιείται ταυτόχρονα με την αίθουσα Τριάντη και να μην υπάρχει ηχητική όχληση για κανέναν», σημειώνει.
Το «Μέγαρο Underground» είναι ένας από τους νέους χώρους που θα αξιοποιήσει το Μέγαρο Μουσικής για να διευρύνει τη δραστηριότητά του και να διεισδύσει σε νέο κοινό. Στην ίδια φιλοσοφία εντάσσεται και η μετατροπή της Υπηρεσιακής Αυλής του Μεγάρου σε μόνιμο χώρο εικαστικών εκθέσεων με την ονομασία «Annex M» υπό την επιμέλεια της Αννας Καφέτση. Ο ενιαίος χώρος των περίπου 900 τ.μ., που βρίσκεται στην είσοδο του υπόγειου χώρου στάθμευσης του Μεγάρου, χρησιμοποιούνταν μέχρι πρόσφατα για την αποθήκευση σκηνικών, ενώ σήμερα φιλοξενεί δύο έργα της έκθεσης «Ο Κήπος βλέπει». Με εμφανές σκυρόδεμα και σωληνώσεις που διακλαδώνονται στην οροφή των 8 μ., ο βιομηχανικός χώρος φιλοξενεί στο μέσον το έργο «Amazing Grace» του Αμερικανού Νάρι Γουάρντ. Το εσωτερικό «δωμάτιο» των 100 τ.μ., που τώρα φιλοξενεί τον «Κήπο Ζεν» του Νίκου Παπαδόπουλου, είχε σχεδιαστεί ως χώρος ανακύκλωσης που δεν λειτούργησε ποτέ.
«Οταν κλήθηκα να συμβάλω, η πρώτη μου ιδέα ήταν να επεξεργαστώ ένα εναλλακτικό σχέδιο, να δημιουργήσω έναν “ποιητικό εισβολέα” σε ένα ιστορικό κτίριο με μια ιδιαίτερη αισθητική και ταυτότητα», λέει στην «Κ» η κ. Καφέτση και εξηγεί ότι το «Annex M» σκοπεύει επιπλέον να κινηθεί «νομαδικά» εντός των χώρων του Μεγάρου και εκτός, στην πόλη της Αθήνας. «Υπάρχουν πολλές ιδέες, θα φανταζόμουν μια “επανεπίσκεψη” στην ιστορία του Μεγάρου με εικαστικούς καλλιτέχνες, μουσικούς και άλλους, με κοινές δράσεις. Η σύγχρονη τέχνη είναι μια κατ’ εξοχήν υβριδική τέχνη στην εποχή μας και μπορεί να συνδυάζει εικαστικά, ήχο, εικόνα και δρώμενα, και το ίδιο το Μέγαρο και τα αρχεία του μπορεί να γίνουν τα υλικά για τη δημιουργία νέων έργων», τονίζει η κ. Καφέτση. Παράλληλα με την αξιοποίηση της Υπηρεσιακής Αυλής ως μόνιμου εκθεσιακού κέντρου, θα λειτουργήσει και ένας χώρος ως «project space» που θα δίνει βήμα και χώρο σε νέους εικαστικούς και καλλιτέχνες, ο οποίος «βλέπει» –όπως και το «Annex M»– στην οδό Κόκκαλη, συνδέοντας συνειρμικά τον δεύτερο δρόμο του Μεγάρου Μουσικής με το εικαστικό του άνοιγμα.
Για τον Δ. Παπαϊωάννου
H τρίτη «έκπληξη» του Μεγάρου για τη νέα σεζόν είναι η ανακοίνωση της συνεργασίας του φορέα με τον χορογράφο Δημήτρη Παπαϊωάννου και την παραχώρηση ενός χώρου που θα χρησιμοποιεί ο δημιουργός ως στούντιο και τόπο προετοιμασίας των πρότζεκτ του.
«Πρόκειται για έναν ψηλοτάβανο και μεγάλο χώρο που είναι κατάλληλος για δοκιμές και πρόβες και ταιριάζει στο ύφος του Δημήτρη Παπαϊωάννου, τον οποίο του παραχωρούμε ελεύθερα γιατί θεωρούμε ότι αξίζει να τιμήσουμε με αυτόν τον τρόπο έναν μεγάλο καλλιτέχνη», σημειώνει ο κ. Λογιάδης. Πρόκειται για έναν υπόγειο χώρο που θα διαμορφωθεί κατάλληλα, καθώς μέχρι πρότινος χρησίμευε ως αποθήκη σκηνικών. Η φύση της συνεργασίας θα είναι ελεύθερη που σημαίνει ότι ο κ. Παπαϊωάννου θα ετοιμάζει στο Μέγαρο τα πρότζεκτ που θα παρουσιάζει και σε άλλες αίθουσες, ενώ ο ΟΜΜΑ εκτιμά ότι θα κερδίσει σε αναγνωρισιμότητα μέσω του διεθνούς βεληνεκούς του πολυδιάστατου καλλιτέχνη.
Με το άνοιγμα των νέων χώρων το Μέγαρο Μουσικής αξιοποιεί κάθε σπιθαμή των εγκαταστάσεών του, μας λέει ο κ. Λογιάδης. Ηδη οι μικρότεροι χώροι δοκιμών αξιοποιούνται εδώ και μερικούς μήνες από νέα και ερασιτεχνικά μουσικά σχήματα, θεατρικές ομάδες και χορευτικά σύνολα στο πλαίσιο της συνεργασίας του Μεγάρου με το υπουργείο Πολιτισμού. Για το συγκεκριμένο πρόγραμμα αξιοποιούνται 14 αίθουσες με εμβαδόν από 30 τ.μ. έως 400 τ.μ., ενώ η επιλογή των δημιουργών γίνεται από επιτροπή του Μεγάρου.
«Ηδη το Μέγαρο φιλοξενεί την ΚΟΑ, την Καμεράτα, τη Χορωδία Rosarte και άλλα σχήματα, και τώρα ανοίγουμε ακόμη περισσότερο τις πόρτες μας στους νέους δημιουργούς που θέλουν να εκφραστούν», τονίζει ο διευθυντής του Μεγάρου.
«Αγκάθι» το οικονομικό
Τα νέα σχέδια του Μεγάρου Μουσικής και το άνοιγμα των καινούργιων χώρων συνοδεύονται από ένα κόστος, το οποίο μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα υψηλό, καθώς οι εργασίες που απαιτούνται δεν είναι ιδιαίτερα δαπανηρές (καθαρισμός, πετάσματα, εξέδρα θεατών κ.ά.) αλλά επιβαρύνει αθροιστικά τον χαμηλό προϋπολογισμό του φορέα. Οι νέοι χώροι αναμένεται να φέρουν έσοδα στον Οργανισμό, αλλά παραμένει το μεγάλο οικονομικό πρόβλημα του Μεγάρου που αντανακλάται στην αδυναμία του να εξασφαλίσει φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η φορολογική ενημερότητα του φορέα, που δόθηκε με τροπολογία, θα παραταθεί εκ νέου πέραν του Αυγούστου, οπότε και έληγε, προκειμένου το θέμα των υποχρεώσεων του Μεγάρου προς την εφορία να λυθεί νομοθετικά. Ανοιχτό παραμένει το ζήτημα της τακτικής επιχορήγησης τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος του φορέα Νίκος Θεοχαράκης, η οποία τώρα ανέρχεται σε 3 εκατ. ευρώ (δόθηκε επίσης έκτακτη 1 εκατ. ευρώ) και δεν επαρκεί για την κάλυψη των εξόδων του, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ελλείμματα. «Με το σχέδιο που έχουμε καταθέσει στο Δ.Σ. εκτιμούμε ότι σε βάθος πενταετίας το Μέγαρο θα μπορεί να βγάζει ένα σημαντικό μέρος των εσόδων του από τη διοργάνωση συνεδρίων, μια δραστηριότητα που έχει και τώρα αλλά πρέπει να ενισχυθεί. Ωστόσο, για να σταθούμε στην αγορά των συνεδρίων χρειάζεται μια προεργασία», επισημαίνει. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη ο δημοσιονομικός έλεγχος του υπουργείου Οικονομικών για την πενταετία 2010-2015.