Τον Μίλτο Πασχαλίδη τον συνέδεε 20χρονη φιλία με τον Αλκη Αλκαίο. Το τι σήμαινε άλλωστε γι’ αυτόν ο στιχουργός και ποιητής, το κατέγραψε στο βιβλίο του «Αγύριστο κεφάλι». Με τον Μάριο Τόκα γνωρίζονταν επίσης από παλιά. Φανατικοί και οι δύο Αεκτζήδες, «πρώτα λέγαμε τα νέα της ΑΕΚ και έπειτα εκείνα του τραγουδιού». Ανανέωναν όμως την υπόσχεση, όποτε αντάμωναν, να συνεργαστούν. «Αλλά όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελάει», λέει σήμερα ο τραγουδοποιός. Ετσι οι τρεις τους «συναντήθηκαν» στο νέο του άλμπουμ «Τραγούδια που ζούνε λαθραία» (Cobalt Music).
«Αυτά τα τραγούδια κουβαλούν μια μεγάλη ιστορία. Κάποια ήταν να τα τραγουδήσουν άλλοι συνάδελφοι κι άλλα περίσσεψαν από τον δίσκο του Δημήτρη Μητροπάνου που έκαναν οι τρεις τους. Εμειναν στο συρτάρι και τα δύο τελευταία χρόνια οι οικογένειες του Μάριου και του Αλκη με προσέγγισαν να τα εκδώσουμε. Τα ανασκεύασα γιατί ήταν σε κασέτες κι άλλα σε πρωτόλεια μορφή, τα φτιάξαμε όπως θα άρεσαν και στους δημιουργούς», λέει στην «Κ» ο Μίλτος Πασχαλίδης. Τα ταίριαξε όμως αρμονικά με το προσωπικό του ύφος, κάνοντάς τα δικά του.
Τις «Ξερολιθιές», μια εξαιρετική μουσική παραλλαγή στο παραδοσιακό Κυπριακό «Τέσσερα και Τέσσερα», το κοινό τις τραγουδά εδώ και δύο χρόνια. Τα υπόλοιπα του δίσκου μαζί με το «Καλοκαίρι στην Αμοργό» –το μόνο σε μουσική δική του σ’ αυτό το cd– κυκλοφόρησαν όλα μαζί. «Γιατί η εποχή δεν είναι τόσο άδολη. Ο καθένας με ένα κινητό ή μια κάμερα μπορεί να “χαλάσει” ένα τραγούδι πριν από την κυκλοφορία του. Παίζοντας ένα ακυκλοφόρητο τραγούδι στη σκηνή, αφορά εσένα και τους παρόντες σε μια συναυλία. Το να το πάρει και να το εκθέσει κάποιος πριν από την επίσημη εκδοχή του, δεν είναι ό,τι καλύτερο. Αλλά δεν μπορώ τους περιορισμούς».
Πριν από 8 χρόνια σε μια συναυλία της Λορίνα Μακένιτ στο Θέατρο Βράχων είχε ζήσει ως θεατής την αλλαγή στη συμπεριφορά του κοινού. «Οταν βγήκε στη σκηνή σηκώθηκαν 5.000 κινητά στον αέρα. Την είδαν, τη φωτογράφισαν, αλλά στην πορεία τα 3.000 απ’ αυτά συνέχιζαν να καταγράφουν. Εκείνη σταμάτησε τη συναυλία και είπε γελώντας: “Μην αισθάνεστε υποχρεωμένοι να το καταγράψετε, ελάτε να ζήσουμε το τραγούδι”».
Ο ίδιος δεν έχει ζήσει τόσο ενοχλητικές στιγμές. «Αν κάποιος είναι τόσο γάιδαρος, το λες. Το έχω κάνει σε συναυλία που θεατής με στράβωνε με το δυνατό φλας του κινητού του». Ομως, βιώνοντας από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 τον χώρο, διαπιστώνει πως «μεγάλο μέρος του κοινού έχει ανάγκη να ξέρουν οι άλλοι τι του συμβαίνει, παρά να το ζει ο ίδιος. Εχω ζήσει και βράδυ που έχουν βγει να πουν τα νέα τους παρά να παρακολουθήσουν τη συναυλία. Εκεί λες, “Βρε παιδιά, τα λέτε στο διάλειμμα”. Δεν μου αρέσει να κάνω τον δάσκαλο, ούτε να κουνάω το δάχτυλο». Παραδέχεται πάντως πως δεν ήταν πάντα τόσο διαλεκτικός. «Παλιά ήμουν πιο θυμωμένος, όμως κατάλαβα ότι μαλώνοντας σαν δάσκαλος, μαζί με τα ξερά καις και τα χλωρά».
«Δεν γράφω εν θερμώ»
Στα τραγούδια είναι φανερό ότι δίνει έμφαση στον λόγο. Το έχει αποδείξει πολλές φορές, με χαρακτηριστικότερη τις «Περσείδες», τα δικά του πεφταστέρια. «Δεν αισθάνομαι μουσικός, αλλά αφηγητής ιστοριών». Είτε γράφει τις ιστορίες στο χαρτί, είτε τις τραγουδάει, «με ενδιαφέρει να έχουν αρχή, μέση και το τέλος». Για όσα μας πιέζουν ειδικά με την οικονομική κρίση, λέει πως δεν γράφει «ποτέ εν θερμώ αλλά σαν ένα παιδί που χτύπησε στο γόνατο πέρυσι το καλοκαίρι και φέτος, όποτε πονάει σε εκείνο το σημείο, θυμάται την πτώση. Δεν γράφω ποτέ όταν πέφτω». Η έμπνευση είναι «μια ενδιαφέρουσα κενή λέξη». «Μπορείς να την έχεις πολλές φορές την ημέρα. Ομως μετά το 3% της καλής ιδέας, χρειάζεται 97% διάθεση, εργατικότητα και θάρρος να μπορείς να πετάξεις την ανόητη ιδέα».
Μόλις ολοκλήρωσε μια μικρή περιοδεία στην Κύπρο, εμφανίστηκε πρόσφατα στη Νέα Υόρκη, στο Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού, έπειτα θα συνεχίσει σε μεγάλες πόλεις στην Ελλάδα. Σε τέτοιες διαδρομές συνήθως γράφει. Δεν είναι μόνο τα τραγούδια αλλά και τα βιβλία: τρία έγραψε από το 2010 («Δύο νύχτες στο Σαράντι», «Επόπτης», «Αγύριστο κεφάλι»). Ποια ανάγκη του καλύπτει η συγγραφή; «Μου περισσεύουν λέξεις, γι’ αυτό γράφω. Οι ιστορίες δεν τελειώνουν και κάποιες δεν μπορείς να τις πεις σε τρία λεπτά. Η φόρμα του τραγουδιού είναι αυστηρή. Υπάρχουν κάποιες που θέλεις να τις πεις με περισσότερες λέξεις. Ο,τι δεν μπορώ να το πω στο τραγούδι, το λέω σε διηγήματα». Μεγαλώνοντας δεν μπορεί να γράφει στα δωμάτια των ξενοδοχείων όπως έκανε παλιά σε περιοδείες, προτιμά τη συγκέντρωση του σπιτιού του. «Μια συλλογή διηγημάτων που να αφορά τα ξενοδοχεία είναι μια ιδέα… Η μνήμη των τοίχων έχει να διηγηθεί πολλές ιστορίες».