«Συνομιλία» για ποίηση, κοντραμπάσο και χορό

«Συνομιλία» για ποίηση, κοντραμπάσο και χορό

3' 11" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στη σκηνή δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά δύο καρέκλες και ένα τεράστιο λευκό χαρτί απλωμένο έτσι ώστε να καλύπτει το φόντο. Οσοι γνωρίζουν τη δουλειά του πολυπράγμονος Γιόζεφ Νατζ (Josef Nadj), χορογράφου, εικαστικού και φωτογράφου, είναι εξοικειωμένοι με το λιτό σκηνικό. Ξέρουν ότι σύντομα ο χώρος θα γεμίσει με την πληθωρική προσωπικότητά του και το εξαιρετικό του ταλέντο.

Στην παράσταση που παρουσιάζεται φέτος στο Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας με τον τίτλο Penzum δεν είναι μόνος. Η συνεργασία του με τη Γαλλίδα κοντραμπασίστρια της τζαζ Ζοέλ Λεάντρ έχει μακρά ιστορία. Οπως μας είπε ο ίδιος, αυτή η βαθιά σχέση που απέκτησαν δουλεύοντας μαζί επί χρόνια, εξασφαλίζει την επικοινωνία τους στη σκηνή. Μπορεί να ακούγεται αυτονόητο ότι ο χορευτής ακολουθεί τη μουσική του, αλλά δεν συμβαίνει έτσι εδώ.

Το Penzum, μινιμαλιστικό και πολυδιάστατο, μείξη διαφορετικών εκφραστικών μέσων και τεχνικών, είναι ένα έργο «ανοιχτό», που παίρνει νέα μορφή σε κάθε παράσταση χάρη σε αυτό το γερό νήμα που συνδέει τους δύο καλλιτέχνες καθώς «συνομιλούν» αυτοσχεδιάζοντας. «Παρακολουθήστε το με ανοιχτή την καρδιά, όχι με το μυαλό», μας λέει δίνοντας μια μικρή οδηγία στους θεατές του. «Μην αναζητάτε τα σύμβολα, τις λέξεις, τις νότες, μην αναλύετε τις προθέσεις. Δείτε το και αφήστε να σας συγκινήσει. Εκείνο που με ενδιαφέρει περισσότερο σε κάθε σύνθεση, δεν είναι μεμονωμένα το σώμα, ή η κίνηση, η ζωγραφική ή η μουσική. Είναι η ψυχή, η ποίηση».

«Συνομιλία» για ποίηση, κοντραμπάσο και χορό-1

«Παρακολουθήστε το με ανοιχτή την καρδιά, όχι με το μυαλό», μας λέει ο πολυπράγμων Γιόζεφ Νατζ.

Σε ένα ποίημα οφείλει, άλλωστε, αυτή η περφόρμανς τον τίτλο της. Η λέξη Penzum σημαίνει το σύνολο της εργασίας που πρέπει κάποιος να ολοκληρώσει σε μία μέρα. Ο όρος εμφανίζεται σε ένα αμετάφραστο ποίημα του εμβληματικού Ούγγρου ποιητή Αττίλα Γιόζεφ (Attila Jozsef). Πρόσωπο συγκλονιστικό, ο Γιόζεφ επηρέασε με το μοντερνιστικό του έργο την ποίηση του 20ού αιώνα.

« […]Σύντομα θα πρέπει να φύγω. Πρέπει να δείξω στον εαυτό μου πως είμαι κάποιος εκτός κι αν δεν υπάρχω», έγραφε. Η δύσκολη ζωή του, η ψυχική ασθένεια, οι πονεμένοι έρωτες, το ταλέντο που υπερέβαινε την εποχή του και ο πρόωρος, τραγικός του θάνατος ενέπνευσαν τους δύο καλλιτέχνες.

Ούγγρος και o ίδιος στην καταγωγή, ο Γιότζεφ Νατζ γεννήθηκε πριν από 61 χρόνια στην Κάνιτσα της Βοϊβοντίνα, ουγγρικό γλωσσικό θύλακα μέσα στα εδάφη της τότε Γιουγκοσλαβίας, νυν Σερβίας. Οι γεωπολιτικές αλλαγές των χρόνων που ακολούθησαν τη γέννησή του έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητάς του.

Ως δημιουργός παραμένει μοναχικός και ακατάτακτος, όπως ήταν τα πρώτα χρόνια που έφτασε ξένος στο Παρίσι, με μόνον εφόδιο τις σπουδές του στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης. Εκτοτε παρακολούθησε μαθήματα σωματικής μιμικής, τάι-τσι, μπούτο και σύγχρονου χορού. Μέχρι πρόσφατα υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Χορογραφικού Κέντρου της Ορλεάνης. Ζει πλέον στο Παρίσι, ταξιδεύει για τη δουλειά του σε όλον τον κόσμο, κάνει τις συνεντεύξεις του μόνον στα γαλλικά, αλλά μητρική του γλώσσα είναι η ουγγρική. Ωστόσο οι στίχοι του Αττίλα Γιόζεφ, ειπωμένοι επί σκηνής στα ουγγρικά από τον Νατζ και αμετάφραστοι, ακούγονται ακατάληπτοι φθόγγοι σαν κραυγές ζώων. Αλλωστε, όπως μας διευκρίνισε ο ίδιος ο χορογράφος, σε αυτή την παράσταση χρησιμοποιεί πρώτη φορά τον λόγο αλλά μόνον ως συμπλήρωμα της μουσικής, και τις λέξεις όχι για τη σημασία αλλά για τον ήχο τους. Επιπλέον, οι αφρικανικές μάσκες που φορούν και οι δύο καλλιτέχνες, καλύπτοντας τα πρόσωπά τους, καταργούν τη μορφή τους. Τελικά, ο χορευτής, η μουσικός και ο ποιητής μοιάζει να παίρνουν μέρος σε μια ιεροτελεστία που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας.

Υπάρχει άραγε στο Penzum μια μυστικιστική διάσταση, η ανάγκη αναζήτησης μιας ουσίας στην ύπαρξη; ρωτήσαμε τον Γιόζεφ Νατζ. «Η τελετουργία», λέει, «αποτελεί τη χαμένη μας αίσθηση της κοινότητας. Το θέατρο θα μπορούσε ίσως να μας το αναπληρώσει, κάνοντάς μας συμμέτοχους μέσω της αισθητικής στην ίδια “τελετή” ανεξαρτήτως καταγωγής και κουλτούρας. Είναι ένα είδος μυστικιστικής αθεΐας, μια ενεργητική νοσταλγία».

​​Η παράσταση Penzum παρουσιάζεται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, στις 20 – 21/7.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή