Η Αργκεριχ με συγγενείς, φίλους και την Κρατική Ορχήστρα

Η Αργκεριχ με συγγενείς, φίλους και την Κρατική Ορχήστρα

4' 18" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αμήχανη και κουραστική αποδείχθηκε η φετινή μία και μόνη συμμετοχή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στο Ηρώδειο στις 13 Ιουλίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Το ετερόκλητο πρόγραμμα, συνολικής διάρκειας περίπου τριών ωρών με το διάλειμμα, διαμορφώθηκε γύρω από την πληθωρική προσωπικότητα ενός πιανιστικού μύθου, της 77χρονης Αργεντινής Μάρτας Αρχερίτς ή Aργκεριχ, όπως έχουμε συνηθίσει να την αποκαλούμε.

«Γύρω από την…» και στο κέντρο ένα κενό, καθώς η ίδια η Aργκεριχ δεν εμφανίστηκε παρά μέσα από τη συνεργασία της με αγαπημένα πρόσωπα. Δεν έπαιξε τίποτε ως σολίστ, αλλά συνέπραξε μονάχα με συναδέλφους της σε έργα για δύο πιάνα: το Κοντσέρτο για δύο πιάνα του Φρανσίς Πουλένκ, το «Καρναβάλι των ζώων» του Καμίγ Σεν-Σανς και τα αποσπάσματα από το «Καταραμένο φίδι» του Μάνου Χατζιδάκι, συνθέσεις που δύσκολα θα ισχυριζόταν κανείς ότι για έναν επαγγελματία πιανίστα και μάλιστα του δικού της βεληνεκούς είναι τεχνικά ή ερμηνευτικά απαιτητικές. Επιπλέον, και τα τρία είναι συνθέσεις που η Aργκεριχ ερμηνεύει παγίως εδώ και χρόνια στις εμφανίσεις της σε διάφορα μέρη, ανάμεσα στα οποία και η Αθήνα. Το 2004, κατά την προηγούμενη σύμπραξή της με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, τότε στο Μέγαρο Μουσικής («Κ» 25.12.2004), το πρόγραμμα περιελάμβανε το Κοντσέρτο για δύο πιάνα του Πουλένκ, που η Aργκεριχ είχε ερμηνεύσει μαζί με την Ντόρα Μπακοπούλου.

Φέτος, το Κοντσέρτο επανήλθε χάριν της Θεοδοσίας Ντόκου, «προστατευομένης» της διάσημης πιανίστριας, όπως επανήλθε και η Ντόρα Μπακοπούλου, φίλη της Aργκεριχ, με την οποία αυτή τη φορά απέδωσαν αποσπάσματα από το μπαλέτο «Το καταραμένο φίδι». Eνα σύντομο απόσπασμα από το ίδιο έργο είχαν παίξει οι δύο φίλες εκτός προγράμματος, κατά τη μουσική συνάντησή τους το 2012 πάλι στο Μέγαρο, στο πλαίσιο συναυλιών με τίτλο «Argerich and friends» («Κ» 24.3.2012) ενώ το ίδιο έργο είχαν ερμηνεύσει το 2005 στο πλαίσιο του «Martha Argerich Project», που η διάσημη πιανίστρια πραγματοποιεί στο Λουγκάνο, με βασικό στόχο την ανάδειξη άγνωστων έργων όπως επίσης νέων ταλέντων – αναζητήστε την ηχογράφηση στο ΥouΤube. Εννοείται, ότι κατά την περίπου εικοσάλεπτη διάρκεια της ερμηνείας της μουσικής του Χατζιδάκι στο Ηρώδειο, οι μουσικοί της Κρατικής Ορχήστρας μετατράπηκαν σε επί σκηνής θεατές.

Oμως, η φετινή εμφάνιση της Aργκεριχ εκτός από «friends» είχε και «family», καθώς αυτή τη φορά στην παρέα προστέθηκε η Ανί Ντιτουά, κόρη της πιανίστριας από τον γάμο με τον διάσημο Ελβετό αρχιμουσικό Σαρλ Ντιτουά. Η Ανί αφηγήθηκε με χιούμορ στα γαλλικά το «Καρναβάλι των ζώων» του Σεν-Σανς, που η μητέρα της απέδωσε μαζί με την Ντόκου και την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό τη διεύθυνση του Στέφανου Τσιαλή. Μιας και δεν προτιμήθηκε ηθοποιός που να μιλά τη γλώσσα του κοινού, οι μη γαλλόφωνοι θεατές έπρεπε να αρκεστούν σε υπέρτιτλους.

Τα ερωτήματα που τίθενται από όλα όσα περιγράφηκαν παραπάνω είναι αρκετά και αυτονόητα: εάν στόχος υπήρξε να αναδειχθεί μία ταλαντούχα νέα πιανίστρια, όπως η Θεοδοσία Ντόκου, ήταν αυτός ο προσφορότερος τρόπος και τα συγκεκριμένα τα πλέον ενδεδειγμένα έργα; Η Ντόκου έπαιξε πράγματι πολύ καλά, καθαρά, με στρογγυλό ήχο, χιούμορ και ελαφράδα στο έργο του Πουλένκ, με αίσθηση των χρωματισμών σε εκείνο του Σεν-Σανς. Είναι, όμως, προφανές ότι εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να κρατηθεί η Aργκεριχ σε δεύτερο πλάνο, καθώς το ακριβές και νευρώδες παίξιμό της επισκιάζει τα πάντα, ακόμα και όταν επιλέγει να περιοριστεί σε υποστηρικτικό ρόλο. Επιβεβαιώνει τον μύθο της απλά και μόνο «βάζοντας» τη μουσική υπογραφή της, παραμένει σταθερά πρωταγωνίστρια και ρίχνει βαριά σκιά σε οποιονδήποτε στέκεται πλάι της. Πόσο βοηθά αυτό έναν νέο καλλιτέχνη;

Τίθεται επίσης το ερώτημα κατά πόσον η συγκεκριμένη απολύτως ιδιόμορφη εκδήλωση είναι δυνατόν να αποτελεί τη μοναδική πρόταση της Κρατικής Ορχήστρας στο Φεστιβάλ Αθηνών: μια βραδιά, κατά το μεγαλύτερο μέρος της οποίας η ορχήστρα αποτελούσε υποβαθμισμένο συνοδό και θεατή ενός προσωπικού σόου. Ενδεχομένως, διαισθανόμενος την ανισορροπία, ο Στέφανος Τσιαλής, καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής, επέλεξε να προτάξει στο πρώτο μέρος της συναυλίας τη δημοφιλή Συμφωνία σε ρε ελάσσονα του Σεζάρ Φρανκ. Iσως πάλι, στην απόφαση αυτή τον οδήγησε απλά και μόνον το γεγονός ότι το συγκεκριμένο έργο αποτελούσε μέρος του προγράμματος που θα παρουσίαζε η ορχήστρα λίγες ημέρες αργότερα, κατά την περιοδεία της στην Πορτογαλία… Πρόβα ενώπιον κοινού.

Το θετικό, ως προς αυτό, είναι ότι ο ίδιος όπως και η ορχήστρα φάνηκαν καλά προετοιμασμένοι. Η ερμηνεία τους ακριβώς στη Συμφωνία του Φρανκ υπήρξε συναρπαστική, αποτέλεσμα της μάλλον γρήγορης ταχύτητας την οποία επέλεξε ο Τσιαλής και στα τρία μέρη του έργου. Χάρη σε αυτήν απέφυγε τον τευτονικό στόμφο και την υπερβολική μεγαλοπρέπεια, για την οποία προσφέρονται τα γεμάτα ενθουσιασμό και ορμή μουσικά θέματα του έργου, ιδιαίτερα στο πρώτο και τρίτο μέρος. Ειδικά το τελευταίο μέρος αποδόθηκε με ασυνήθιστη δύναμη και μεταδοτική ενέργεια.

Οφείλει κανείς επίσης να εξάρει συνεισφορές αρκετών μουσικών της Κρατικής Ορχήστρας, οι οποίοι ξεχώρισαν αποδίδοντας σολιστικά μέρη: η Χριστίνα Παντελίδου (αγγλικό κόρνο) στο υποβλητικό σόλο του δεύτερου μέρους της Συμφωνίας του Φρανκ, ο Γιάννης Τσιτσελίκης (τσέλο) που ερμήνευσε το πασίγνωστο πορτρέτο του «Κύκνου» από το «Καρναβάλι» του Σεν-Σανς και ο Aγγελος Ρεπαπής (κοντραμπάσο) που έδωσε χαρακτήρα στον «Ελέφαντα» από το ίδιο έργο.

Τέλος, για όσους ενδιαφέρονται: μετά την ολοκλήρωση του «Project» στο Λουγκάνο, η Μάρθα Aργκεριχ βρήκε νέο λιμάνι για τους φίλους της στη Λάισχαλε του Αμβούργου, έδρα της Συμφωνικής Ορχήστρας της πόλης. Μόνο που εκεί δεν εμφανίζεται μονάχα μαζί τους, αλλά παίζει επίσης ως σολίστ σε σημαντικά και απαιτητικά έργα του ρεπερτορίου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή