«Ισως η ζωή είναι ένας ρόλος που παίζεις και πασχίζεις αδιάκοπα να απαλλαγείς από αυτόν και όλοι φωνάζουν να το βουλώσεις», έγραφε η Αμερικανίδα ποιήτρια Ανν Σέξτον.
Ισως και να συμφωνούσε με αυτούς τους στίχους η Μαρία Πολυδούρη αν είχε προλάβει να τους ακούσει. Οταν η Ελληνίδα ποιήτρια πέθαινε με τη βοήθεια μιας μεγάλης δόσης μορφίνης στο φθισιατρείο «Σωτηρία», η Ανν Γκρέι Χάρβεϊ ήταν μόλις δύο ετών, το τρίτο παιδί της οικογένειας Χάρβεϊ που πολύ αργότερα θα κέρδιζε το βραβείο Πούλιτζερ ως Ανν Σέξτον και θα πέθαινε φορώντας τη γούνα της μητέρας της, κλειδωμένη στο γκαράζ της και τη μηχανή του αυτοκινήτου αναμμένη για να ενεργήσει το μονοξείδιο του άνθρακα.
Η ζωή και το έργο των δύο γυναικών μεταφέρονται στο θέατρο αυτή την περίοδο σε δύο ενδιαφέρουσες, εκ πρώτης όψεως, παραστάσεις.
Η Ελληνίδα ποιήτρια σημαδεύτηκε από την παρουσία του Κ. Καρυωτάκη στη ζωή και στο έργο της.
Η φιλόλογος και ποιήτρια Βιβή Κοψιδά-Βρεττού έγραψε το κείμενο της παράστασης «Μαρία Πολυδούρη» που παίζεται αυτές τις μέρες στο θέατρο Αλκμήνη, φέρνοντας στο προσκήνιο την ποιήτρια, την οποία έχουμε γνωρίσει μέσα από τη σχέση της με τον Κώστα Καρυωτάκη. «Η παράσταση δεν περιγράφει έναν έρωτα αλλά την ίδια τη ζωή. Ο Καρυωτάκης ως χαρακτήρας μπαίνει στη μέση της παράστασης αλλά υπάρχουν αναφορές και στο πρώτο μέρος διότι η Πολυδούρη, πιστεύω, περίμενε να έρθει στη ζωή της ένας τέτοιος άνθρωπος», λέει ο σκηνοθέτης Γιάννης Νικολαΐδης που έχει τον ρόλο του αφηγητή.
Η παράσταση βρίσκει την Πολυδούρη (Φωτεινή Φιλοσόφου) στις τελευταίες μέρες της ζωής της να ξεκινάει μια αναδρομή στις πιο σημαντικές στιγμές της και στα πρόσωπα που διαμόρφωσαν την προσωπικότητά της, όπως η μητέρα της Κυριακή Μαρκάτου. «Η μητέρα της ήταν συνδικαλίστρια και μιλούσε για τη θέση της γυναίκας στον κόσμο, στην εργασία, τη ζωή. Η Μαρία Πολυδούρη δεν είχε άλλη επιλογή από το να την ακολουθήσει. Κάπνιζε, καθόταν σταυροπόδι, φλέρταρε με τους άνδρες, συμμετείχε σε γυναικείες οργανώσεις, ταξίδεψε πολύ, πράγματα ασυνήθιστα για την εποχή. Ηταν μια αγωνίστρια σε όλη της τη ζωή», σημειώνει ο κ. Νικολαΐδης.
Ο έρωτας και ο θάνατος είναι στο επίκεντρο του έργου της Πολυδούρη, η οποία άφησε πίσω της δύο σημαντικές ποιητικές συλλογές («Οι τρίλλιες που σβήνουν», «Ηχώ στο χάος») κατά τη διάρκεια της νοσηλείας της.
Η ποίηση προσέφερε διέξοδο στους δαίμονες της αυτοκαταστροφικής Ανν Σέξτον και αρκετοί την τοποθετούν στο ίδιο επίπεδο με τη Σίλβια Πλαθ και τον Ρόμπερτ Λόουελ.
Σε διαφορετικό ύφος από τον λυρισμό που χαρακτηρίζει τα ποιήματα της Πολυδούρη, η Ανν Σέξτον «εξομολογήθηκε» στην ποίηση τους φόβους και τις αγωνίες της και θεματικά πραγματεύτηκε και εκείνη τον έρωτα και τον θάνατο αλλά και τη γυναικεία σεξουαλικότητα, τον ρόλο της γυναίκας ως κόρη, σύζυγο και μητέρα, τη σχέση της με τον Θεό, όπως μας λέει η ηθοποιός Μάρω Παπαδοπούλου. Στον μονόλογο «Το είδος της», που θα ανέβει στο θέατρο Faust από τις 16 Φεβρουαρίου, η κ. Παπαδοπούλου ανατρέχει στη ζωή της θρυλικής –ωστόσο σχετικά άγνωστης στο ελληνικό κοινό– Αμερικανίδας ποιήτριας και φίλης της Σίλβια Πλαθ, από τα παιδικά της χρόνια μέχρι την αυτοκτονία της σε ηλικία 45 ετών, με υλικό που συγκέντρωσε η ίδια από την ποίησή της, τις συνεντεύξεις της και έναν τόμο με την αλληλογραφία της.
«Ηταν μια γυναίκα τραυματισμένη από τη μητέρα της, πολύ όμορφη, παντρεύτηκε και έκανε παιδιά γρήγορα, ενώ πάλευε με την ψυχική της ασθένεια και τις αυτοκτονικές της τάσεις με φάρμακα και αλκοόλ. Η ποίηση ήταν μια διέξοδος που της προσφέρθηκε αρχικά για θεραπεία», μας λέει η κ. Παπαδοπούλου. Πράγματι ένας από τους γιατρούς της πρότεινε να γράψει για όσα τη βασανίζουν και γρήγορα τα ποιήματα άρχισαν να δημοσιεύονται σε περιοδικά, όπως το New Yorker και το Harper’s, μέχρι που κέρδισε το Πούλιτζερ για τη συλλογή της «Live or Die» το 1967. «Η Σέξτον μίλησε για θέματα που ακόμη και σήμερα δυσκολευόμαστε να θίξουμε. Μπορεί η εποχή να μας δίνει ευκολίες αλλά ο δρόμος είναι πάντα προσωπικός», καταλήγει η κ. Παπαδοπούλου.