Σύγχυση μέσων και σκοπών

4' 14" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η αρχική ιδέα της παράστασης «Hanheman Vol 1» στους χώρους του, επί δεκαετίες παρατημένου στη φθορά του χρόνου, ιστορικού ξενοδοχείου Μπάγκειον στην πλατεία Ομονοίας, μου φάνηκε ενδιαφέρουσα. Η Aννα Δανέζη και η Κωνσταντίνα Βισβιροπούλου (ομάδα Coeval I) θέλησαν να συνδέσουν τη βασική θεωρία της ομοιοπαθητικής (τα όμοια θεραπεύουν τα όμοιά τους) με την αριστοτελική κάθαρση: τα παθήματα των ηρώων ιδανικά μπορεί να προκαλέσουν συν-πάθεια (όμοιο πάθος) στους θεατές, η οποία με τη λύση του τέλους οδηγεί στη «θεραπευτική» κάθαρση. Δεν μπορούσα να φανταστώ αυτό που με περίμενε: ιδέες επιπόλαια συνδεδεμένες, προβληματική δραματουργία, περιφρόνηση των θεατών, στους οποίους επιβάλλεται μια διάρκεια μεγαλύτερη των 3,5 ωρών σε χώρους υγρούς και κρύους!

Ο τίτλος του έργου που έγραψε η Δανέζη με τον Μάκη Κατσούλη αφορά τον «ιδρυτή» της ομοιοπαθητικής Σάμουελ Χάνεμαν (1755-1843), έναν Γερμανό γιατρό που πειραματίστηκε με διάφορες ουσίες, ακολουθώντας τη θεραπευτική μέθοδο του Ιπποκράτη «Τα όμοια τοις ομοίοις εισίν ιάματα». Η Δανέζη έχει ασχοληθεί με την ομοιοπαθητική και είχε την ιδέα να συνδέσει το θέμα «Απιστία» με συγκεκριμένες ιδιοσυγκρασίες της ομοιοπαθητικής ιατρικής, τις οποίες αντιμετωπίζει ως διαφορετικούς δραματικούς χαρακτήρες. (Οι ιδιοσυγκρασίες, πάντως, στην ομοιοπαθητική δεν ταυτίζονται με την έννοια του χαρακτήρα. Αφορούν κατηγορίες ασθενών ανάλογα με τα ιδιαίτερα, έμφυτα ή/και επίκτητα, χρόνια ή/και περιστασιακά, σωματικά και ψυχοδιανοητικά χαρακτηριστικά τους).

Ο συσχετισμός είναι τεχνητός, εφόσον το έργο δεν απευθύνεται μόνο σε θεατές που έχουν κάνει ομοιοπαθητική θεραπεία και γνωρίζουν τους όρους της. Αλλωστε, δεν χρειάζονται ειδικές γνώσεις για να αντιληφθεί κανείς το εξής αυτονόητο: δεν αντιδρούν όλες οι γυναίκες με τον ίδιο τρόπο όταν μάθουν ότι ο σύζυγός τους τις απατά. Ούτε και είναι μία η αντίδραση των ανδρών που «ξεσκεπάζονται». Διαφορετικές είναι και οι αντιδράσεις των τρίτων προσώπων (η ερωμένη μπορεί να δείξει κατανόηση και ανοχή ή να εκδικηθεί σκληρά).

Επιπλέον η άλλη βασική πηγή έμπνευσης του έργου, το βραβευμένο σίριαλ του BBC «Doctor Foster» (δύο σειρές των 5 επεισοδίων, του 2015 και 2017, σε σενάριο του θεατρικού συγγραφέα Μάικ Μπάρτλετ), δεν έχει σχέση με τον κόσμο της ομοιοπαθητικής. Εδώ η απιστία γίνεται το καταλυτικό γεγονός για να αποκαλυφθεί η «αληθινή» εικόνα της συζυγικής συνθήκης σε σχέση με τη δουλειά των δύο συζύγων, με τα παιδιά, τις εκτός γάμου σχέσεις, με μια σειρά από επιθυμίες και διαψεύσεις, από μυστικά, ψέματα, ίντριγκες όταν οι πρώην εραστές γίνονται εχθροί. Η πλοκή λειτουργεί μια χαρά και χωρίς ομοιοπαθητικούς συσχετισμούς.

Εντελώς άσχετο με το κυρίως θέμα και δραματουργικά αστείο είναι το εισαγωγικό μέρος της παράστασης στο Μπάγκειον, κατά τη διάρκεια του οποίου ο ηθοποιός Πάνος Ιωσηφίδης ως τρανς πνεύμα εκδιδόμενης καλλιτέχνιδος, με κορσέ και μακριά φούστα, μας ξεναγεί υποτίθεται σε κάποιους χώρους του παλιού ξενοδοχείου, όπου προπολεμικά λειτουργούσε καφέ σαντάν, με θαμώνες μποέμ Αθηναίους και ποιητές της Γενιάς του ’30. Λέω «υποτίθεται», γιατί οι θεατές καταβάλλουν προσπάθεια να κινηθούν μέσα στο σκοτάδι από αίθουσα σε αίθουσα, ακολουθώντας τον νεαρό με το φανάρι, η αφήγηση του οποίου, διανθισμένη με «διαδραστικά» αστειάκια και ακκισμούς προς μεμονωμένους θεατές είναι άτεχνη και αμήχανη.

Τελικά οι θεατές φθάνουν σε ένα κεντρικό σημείο στο πρώτο όροφο και, αφού χωριστούν σε τρεις ομάδες, οδηγούνται σε ισάριθμα δωμάτια. Εκεί θα παρακολουθήσουν διαφορετικές εκδοχές «Απιστίας». Η σειρά παρακολούθησης αλλάζει ανάλογα με την ομάδα στην οποία εντάσσεται ο θεατής. Αυτός που θα μπει, λ.χ., στην ομάδα 2, θα παρακολουθήσει στην αρχή ένα ζευγάρι να κάνει σεξ μετά την επιστροφή του συζύγου από συνέδριο. Ενόσω ντύνονται, ένα κόκκινο λιποζάν που θα πέσει από τον τσέπη του συζύγου και μία τρίχα στο κασκόλ του θα κινήσει τις υποψίες της συζύγου. Ερευνώντας, θα ανακαλύψει την πικρή αλήθεια, ότι ο άνδρας της έχει παράλληλη σχέση. Εν τω μεταξύ η ερωμένη του τον εκβιάζει για να χωρίσει και να την παντρευτεί. Ο άνδρας (τύπος γεννημένος-για-να-πετύχει) θα βρεθεί σε αδιέξοδο και αφήνεται η εντύπωση ότι μπορεί να αυτοκτονήσει.

Ο,τι συμβαίνει μπροστά μας βιντεοσκοπείται και προβάλλεται στη διπλανή αίθουσα, που έχει διαμορφωθεί σαν πρόχειρος μίνι κινηματογράφος, στους θεατές της ομάδας 1. Ενα, δηλαδή, από τα τρία μέρη της παράστασης παρακολουθείται ως live video. Στο πλαίσιο της «διάδρασης» με το κοινό, που τρέμει από το κρύο, ο «οικοδεσπότης» Πάνος Ιωσηφίδης προσφέρει τσάι και ποπ κορν. Η εντύπωση δεν αλλάζει: είναι απαράδεκτα κακή η ποιότητα εικόνας και ήχου (με δυσκολία καταλαβαίνεις τι λένε οι ηθοποιοί) του βίντεο.

Στο τρίτο μέρος της παράστασης μία γυναίκα με μαύρο βικτωριανό φόρεμα, ως βοηθός του Χάνεμαν, μας εισάγει στις θεωρίες του, μας οδηγεί σε διπλανό χώρο για να μας δείξει κάτι μπουκάλια με φαρμακευτικές ουσίες και μας διαβάζει (!) την επιστολή μιας γυναίκας που σκότωσε τον άνδρα της. Η πλήξη και το κρύο δεν υποφέρονται πλέον.

Κάποιοι ηθοποιοί κάτι έχουν να πουν (Λουκία Μπάτση, Πάνος Ιωσηφίδης, Τάσος Κορκός, Μαίρη Ανέστου, Βαγγέλης Παπαδάκης, Βίκυ Μαιδανόγλου, Χριστιάνα Λαδοπούλου, Κωνσταντίνος Σειραδάκης, Δήμητρα Παπουρτζή, Πηνελόπη Φλουρή) αλλά πώς να ξεχωρίσουν όταν το συνολικό αποτέλεσμα είναι τόσο κακό;

Και κάτι τελευταίο. Αν κάποιος θεατής θελήσει να φύγει πριν από το τέλος της παράστασης, θα βρει την κεντρική πόρτα εισόδου/εξόδου κλειδωμένη. Χρειάζεται να πω ότι αυτό είναι απαράδεκτο; Οι ομάδες που ενοικιάζουν το Μπάγκειον πρέπει να βρουν τρόπο (ανθρώπους, δηλαδή) να φυλάσσουν την είσοδο από ανεπιθύμητες «επισκέψεις» την ώρα της παράστασης. Οχι να κλειδώνουν μέσα τους θεατές! Ας σοβαρευτούμε πια σ’ αυτήν την πόλη των αμέτρητων θεατρικών χώρων που δεν τηρούν τους βασικούς όρους ασφάλειας των θεατών.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή