06.30-08.30
Ξυπνάω νωρίς, πολύ νωρίς, μ’ αρέσει ο ήχος της πόλης όταν κοιμάται και ξυπνάει σιγά σιγά, πολύς καφές παρέα με τον εαυτό μου. Μοναχικότητα. Σκέψεις προσωπικές, εκκρεμότητες και υποχρεώσεις της ημέρας. Στο τέλος του πρωινού τα πρώτα τηλεφωνήματα και μέιλ. Πάντα πολύ νωρίς γύρω στις 08.30. Πριν βγω από το σπίτι, οι τελευταίες ήσυχες στιγμές αφιερώνονται στην ανάγνωση του Τύπου και σε επιλεγμένες σελίδες στο Διαδίκτυο. Το αγαπημένο μου φως είναι πάντα εκείνο του πρωινού. Υπάρχουν φορές που με απορροφά η αντανάκλαση της ανατολής στους τοίχους της πόλης. Από το παράθυρο χαζεύω τη μέρα που έρχεται στο κέντρο, στα Εξάρχεια. Κατεβαίνω στον φούρνο, μιλάω με τους γείτονες, οι πρώτες καλημέρες.
09.00-11.00
Η ώρα των συναντήσεων στο κέντρο της Αθήνας, κάπου-κάπου και ένας ακόμα καφές με έναν φίλο-συνεργάτη, στον Αγ. Διονύση. Ανάμεσα στις κουβέντες και στις μετακινήσεις, στα ρήγματα του νου εμφιλοχωρούν ιδέες, εντυπώσεις, σκόρπιες σημειώσεις ή μια αξιοσημείωτη τυχαία παρατήρηση μιας σκηνής του δρόμου. Σημειώνω στο μικρό σημειωματάριο. Μου αρέσει να χαζεύω τους ανθρώπους. Περπατάω μεγάλες αποστάσεις. Οι ήχοι της πόλης: οι σκόρπιες στιχομυθίες, οι περαστικές μελωδίες, οι εκφωνητές των ραδιοφωνικών σταθμών, οι ήχοι των κινητών τηλεφώνων. Είμαι άνθρωπος της πόλης.
11.00-19.00
Η έλξη της ημέρας ώς το κατέβασμα στον Πειραιά με το αυτοκίνητο. Διαλέγω πάντα την Πειραιώς. Παρατηρώ τις βιοτεχνίες δεξιά και αριστερά. Θυμάμαι έφηβος με το ποδήλατο να τη διασχίζω για να πάω στην Ταινιοθήκη στην Κανάρη. Το βραζιλιάνικο μαυρόασπρο φιλμ «Αδειες ζωές». Η είσοδος στο Δημοτικό Θέατρο ισοδυναμεί με το ανέβασμα στη γέφυρα ενός πλοίου. Η ταυτόχρονη μέριμνα για τη διατήρηση της πορείας και τη λειτουργία του πλοίου: οι συναντήσεις με τους συνεργάτες, οι διοικητικές υποχρεώσεις, αλλά η δημιουργική κυρίως εργασία με πολλές πλευρές και καλλιτεχνικές σκηνοθετικές αποχρώσεις. Ανοιχτές πρόβες, συζήτηση με το κοινό, το καλωσόρισμα όλων. Ενα χαμόγελο στους συνεργάτες μου. Ανεβοκατεβαίνω τους ορόφους. Μαζί με τις φροντίδες μιας τεράστιας και πολύπλοκης μηχανής, το ζύγισμα –μεταφορικό αλλά συχνά και κυριολεκτικό– κάθε τροχαλίας, καθενός αντίβαρου. Να κάνεις τα πράγματα να συμβούν. Πάντα το μεσημέρι μια μικρή βόλτα για περπάτημα και ανανέωση δίπλα στον σταθμό του ΗΣΑΠ. Ενας προσωπικός μυστικός Πειραιάς, ο Πειραιάς του μόχθου πίσω από το Επιμελητήριο. Κάθομαι για λίγο. Συζητάω στο τηλέφωνο με την Ιωάννα (Μακρή) τα καθημερινά, ο παππούς, η γιαγιά, γιατροί, δυσκολίες.
19.00-20.00
Φεύγοντας από το ΔΘΠ ακολουθώ αντίστροφη πορεία για να πάω στο θέατρο «Σημείο», πίσω από το Πάντειο. Γυρίζω από τη Συγγρού. Πριν από το οδήγημα, μια βόλτα για να ανασυσταθεί η σκέψη και να υποκύψω στον συνήθη πειρασμό: βερικοκόπιτα και ένα ποτήρι κρύο νερό κάπου κοντά στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά. Μιλάω στο τηλέφωνο με τον Αλέξανδρο, τον γιο μου. Δημιουργικές διαφωνίες. Με αυτή τη γεύση στο στόμα, ο απόηχος του λιμανιού παραχωρεί τη θέση του στη σκηνή του «Σημείου», που –εκείνη την ώρα– είναι για εμένα προσωπικό καταφύγιο.
20.00-23.00
Οι λίγες κουβέντες με τους συνεργάτες, με την Ιωάννα και η καταβύθιση στην πρόβα. Ο Μπέργκμαν, μουσικές, οδηγίες, πρόβα και ξανά πρόβα. Τα τηλέφωνα κλειστά. Η προσοχή στραμμένη στο ζύγισμα του λόγου – δεύτερο ζύγισμα μέσα στη μέρα. Αυτή την περίοδο το ζύγισμα αφορά τον λόγο του Ινγκμαρ Μπέργκμαν. Οι «Σκηνές από ένα γάμο» είναι ένα έργο που –αν ήταν παρτιτούρα– θα μπορούσε να παρομοιαστεί με πολυφωνία υπονοημάτων. Ανάμεσα στις λέξεις, πίσω από τις φράσεις, στον απόηχο των ερωτήσεων, στο βάθος κάθε σύγκρουσης ανάμεσα στον Γιόχαν και στη Μαριάν (το ζευγάρι του έργου), κρύβονται και εμφιλοχωρούν όλα εκείνα που δεν λέγονται άμεσα, που μάταια επιχειρείται η απόκρυψή τους, που ασυνείδητα δηλώνονται… Ενα σύντομο γεύμα στο σπίτι ή κάπου έξω, σε μια καντίνα, σε μια μικρή ταβέρνα. Η μέρα κλείνει με γλυκιά κούραση. Ενα τηλέφωνο στον γιο μας, μια συμβουλή που μας ξεφεύγει, άλλες νότες ζωής. Αλλες νότες.
«Σκηνές από ένα γάμο», 4/5, Θέατρο «Σημείο». Παίζουν οι Ιωάννα Μακρή, Κώστας Καζανάς, Κατερίνα Παρισσινού, Λευτέρης Παπακώστας.