Η Γιαννούλα είχε καημό να παντρευτεί…

Η Γιαννούλα είχε καημό να παντρευτεί…

3' 24" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τον Φεβρουάριο του 2018 ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Γιώργος Παπαγεωργίου μετέφερε στη σκηνή το βραβευμένο μυθιστόρημα του Θωμά Κοροβίνη «Ο γύρος του θανάτου», με κεντρικό θέμα τη ζωή του Αριστείδη Παγκρατίδη, του φερόμενου ως «δράκου του Σέιχ Σου». Ο «Αρίστος» ήταν από τις καλύτερες παραστάσεις και συνεχίστηκε και φέτος. Στις 18 – 21 /6  στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, ο Παπαγεωργίου καταπιάνεται με την τραγική ιστορία της «Γιαννούλας της κουλουρούς». Μιας γυναίκας που γεννήθηκε το 1868 στην Ανω Πόλη της Πάτρας, πουλούσε κουλούρια για να ζήσει και είχε καημό να παντρευτεί. Εξαιτίας της ελαφριάς νοητικής υστέρησης που τη χαρακτήριζε, έγινε πολλές φορές αντικείμενο χλευασμού. Και επί δεκαετίες κάθε Τσικνοπέμπτη αναβίωνε ο «γάμος της Γιαννούλας».

Η Γιαννούλα είχε καημό να παντρευτεί…-1

Η διαπόμπευσή της άρχισε το 1914 όταν την έπεισαν ότι θα παντρευτεί κι εκείνη ντύθηκε νύφη και περιφερόταν σε δρόμους της πόλης. Το πάθημά της έγινε νούμερο σε επιθεώρηση της εποχής. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η Γιαννούλα έζησε δεύτερο εξευτελισμό με ένα γάμο που επίσης δεν έγινε ποτέ. Οι φάρσες με υποψήφιους γαμπρούς είχαν και συνέχεια, με αποκορύφωμα ακόμη μία φάρσα στην οποία πήγαν 10.000 Πατρινοί συνοδεύοντάς την. Πέθανε μόνη και πάμπτωχη στην Κατοχή. Η θλιβερή ιστορία της έγινε αστικός μύθος και ο εξευτελισμός της δρώμενο στο καρναβάλι της Αποκριάς.

Ο Σύλλογος Ψυχικής Υγείας Πάτρας το 2015 ζήτησε την κατάργηση του εθίμου της Γιαννούλας, σημειώνοντας πως «είναι αδιανόητο να θεωρείται σήμερα έθιμο και να διαιωνίζεται ως παράδοση ο εμπαιγμός ενός ανθρώπου με ψυχική νόσο». Τώρα η δραματική ιστορία της έγινε πρωτότυπο θεατρικό έργο της Θεοδώρας Καπράλου και μια παράσταση-γλέντι διάρκειας 80 λεπτών, με τη χρήση ζωντανής μουσικής επί σκηνής, που έγραψε η Ματούλα  Ζαμάνη.

Η Γιαννούλα είχε καημό να παντρευτεί…-2

Η δραματική αυτή ιστορία έγινε πρωτότυπο θεατρικό έργο της Θεοδώρας Καπράλου και μια παράσταση-γλέντι διάρκειας 80 λεπτών, με τη χρήση ζωντανής μουσικής επί σκηνής, που έγραψε η Ματούλα Ζαμάνη.

Την αφήγηση της αληθινής ιστορίας ο Γ. Παπαγεωργίου την παρουσιάζει μέσω τριών καρναβαλιστών. «Κεντρική ηρωίδα είναι η Γιαννούλα την οποία υποδύεται η Ελενα Τοπαλίδου και γύρω της ο χορός (Μιχάλης Συριόπουλος, Κίμωνας Κουρής, Αθανασία Κουρκάκη) που αφηγείται τη  ζωή της». Τις περιπέτειές της τις  ανακάλυψε σε μια περιήγηση στο Διαδίκτυο. «Ηταν Φλεβάρης λίγο πριν από την πρεμιέρα του “Αρίστου”, αλλά και την προετοιμασία του καρναβαλιού, όταν διάβασα για την παρότρυνση του Συλλόγου Ψυχικής Υγείας Πάτρας να σταματήσει αυτό το δρώμενο. Αναζητώντας υλικό, έφτασα μέχρι την Εθνική Βιβλιοθήκη. Τα περισσότερα στοιχεία τα βρήκα στην εξαντλημένη εδώ και χρόνια έκδοση “Οι ωραίοι τρελοί της παλιάς Πάτρας” του Νικολάου Ε. Πολίτη. Εξαιρετικό βιβλίο, που μου έστειλε ο γιος του λαογράφου. Περιγράφει διάφορες περιπτώσεις “τρελών του χωριού” γιατί και η Γιαννούλα ήταν μια τέτοια περίπτωση».

Η Γιαννούλα είχε καημό να παντρευτεί…-3

Από εκεί άντλησε υλικό για ένα μέρος της κοινωνίας που κάνει τον ντόρο γλέντι. «Ο ντόρος δεν ξεκινάει απαραιτήτως ως κάτι κακό. Υπό μία έννοια αυτό δεν ξεκίνησε ως bullying αλλά κατέληξε να είναι. Οι ντοριτζήδες ήταν τα πειραχτήρια της παλιάς Πάτρας. Η σκόνη του χρόνου άφησε μόνο τη σκοτεινή πλευρά της ιστορίας. Δεν θεωρώ ότι οι καρναβαλιστές που συμμετέχουν σε αυτά τα δρώμενα έχουν κακή πρόθεση ή ότι γνωρίζουν ακριβώς τι κάνουν. Ηταν άρρωστη αγάπη αυτό που της συνέβη. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, αυτός που οργάνωνε κάθε φορά τη φάρσα ήταν και εκείνος που επί ένα χρόνο σίτιζε τη Γιαννούλα. Αυτό σε πρώτη ανάγνωση ακούγεται σκληρό, σε μια δεύτερη κρύβει και μια πράξη αγάπης. Την έντυναν νύφη για να της δώσουν μια ψεύτικη χαρά. Εχει κάτι απάνθρωπο αλλά και κάτι γενναιόδωρο».

Οταν ρωτάς τον Γ. Παπαγεωργίου τι τον γοητεύει σ’ αυτά τα πρόσωπα, απαντά: «Βαριέμαι τους πρίγκιπες. Προτιμώ να συνομιλώ με ανθρώπους που έχουν λερωμένη ψυχή. Οπως ο Αρίστος έτσι και η Γιαννούλα είναι πλάσματα του περιθωρίου που έρχονται από ένα αιματοβαμμένο παρελθόν και με συνδέουν με τη λαϊκή ιστορία του τόπου μου». Λέει πως η Θεσσαλονίκη και η Πάτρα έχουν κάτι σκοτεινό. «Ιστορίες που πρέπει να βγουν στο φως. Θέλω να τις ανακαλύψω μαζί με το κοινωνικοπολιτικό πρόσωπο της εποχής τους. Στην τελευταία φάρσα που έγινε στη Γιαννούλα συμμετείχαν 10.000 Πατρινοί. Δεν είναι πολύ μακριά από την πλάκα που κάναμε οι Αθηναίοι τη δεκαετία του ‘90, παρακολουθώντας σε διάφορα τηλεοπτικά πάνελ να παρελαύνουν ωραίοι τρελοί της δικιάς μας πόλης». 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή