Μια υπέροχα γελοία παράσταση

Μια υπέροχα γελοία παράσταση

3' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ενα εντυπωσιακό σύμπαν με όλων των ειδών τα παράξενα πλάσματα: νάνοι, τέρατα, δεινόσαυροι, εκτοπλάσματα· ίσως η Αφροδίτη του Μποτιτσέλι, ίσως ένα ίχνος από την τρέλα του Ντέιβιντ Λιντς. Ακόμη και ο Στίβεν Χόκινγκ περνάει από την κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση στην παράσταση «Elenit» του Ευριπίδη Λασκαρίδη, που τώρα ξεκινάει την πορεία της. Γοητευμένη από τις εικόνες αυτού του ονειρικού κόσμου που μοιάζει να ακροβατεί μεταξύ τρόμου και κωμωδίας, αναρωτιέμαι από πού έρχεται ετούτος ο γκροτέσκος θίασος, ο οποίος καταλήγει να πρωταγωνιστεί στα έργα του.

Με αυτή την ερώτηση ξεκινάμε τη συνομιλία μας με τον Λασκαρίδη, κι εκείνος επιστρέφει πίσω το ερώτημα: «Από πού έρχεται άραγε η έμπνευση γενικώς;», απαντά. «Δεν το ξέρω. Πού γεννιούνται οι ιδέες: στην καρδιά, στο μυαλό μας; Δεν είμαι σε θέση να πω επειδή για μένα όλα όσα παρουσιάζονται στα έργα μου είναι πράγματα που ζουν μέσα μου πολλά χρόνια. Αναδύονται σε συγκεκριμένες στιγμές και έκτοτε με προκαλούν να τα επεξεργαστώ. Στο κέντρο της συγκεκριμένης παράστασης, για παράδειγμα, βρίσκεται πάλι ένα πλάσμα που φαντάστηκα και με στοίχειωσε χωρίς να ξέρω ακριβώς τον λόγο. Αφορμή για την ενσάρκωσή του υπήρξε η κόμμωση μιας κυρίας που καθόταν μπροστά μου σε μια θεατρική παράσταση. Δεν είδα ποτέ το πρόσωπό της. Αργότερα, με κάποιον παράξενο τρόπο συνδέθηκε με την νεαρή ινφάντα στον πίνακα “Las Meninas” του Βελάσκεθ. Πρέπει όμως να πω ότι στα δικά μου μάτια το σύμπαν των έργων μου είναι απολύτως φυσιολογικό. Γι’ αυτό μου κάνει εντύπωση που οι άλλοι λένε ότι τους ξαφνιάζει».

Μια υπέροχα γελοία παράσταση-1

Ο κεντρικός ήρωας της παράστασης κινείται σε έναν κόσμο γεμάτο φώτα και εκφραστικούς ήχους, με ένα πλήθος από αντικείμενα και σύμβολα, που τα ξαναφέρνει στο φως και τα ερμηνεύει από την αρχή, δημιουργώντας μια τραγική κωμωδία.

Ετούτος ο παράδοξος κόσμος, ο οποίος τροφοδοτείται από τη ζωγραφική, την όπερα, το μιούζικαλ, την αρχαία τραγωδία αλλά και την κουλτούρα των κλαμπ και του κινηματογράφου, γεννιέται από απλά υλικά. Οι καθημερινές εικόνες και καταστάσεις υποβάλλονται σε συνεχείς μεταμορφώσεις, ώστε να πυκνώνουν και να χάνουν την οικειότητά τους. Το έργο είναι ένα παράδοξο ταξίδι, φαντασμαγορικό και γελοίο, αινιγματικό και ανησυχαστικό. Ενα ταξίδι σε τοπία που διαδέχονται το ένα το άλλο χωρίς εξηγήσεις, σε έναν κόσμο φτιαγμένο από ερείπια που παραμένει όρθιος και μαγευτικός. Η συμβολή του Αγγελου Μέντη, που υπογράφει τον σχεδιασμό των κοστουμιών σε αυτό το τρελό πανηγύρι –άλλοτε διονυσιακή γιορτή κι άλλοτε βενετσιάνικο καρναβάλι–, είναι καθοριστική.

Οι θεατές της παράστασης που ζητούν εξηγήσεις σε αυτά που βλέπουν, και μια ιστορία για να παρακολουθήσουν, ίσως στο «Elenit» νιώσουν χαμένοι. Σε αυτό το είδος του θεάτρου –σωματικό θα το ονομάζαμε, αν έπρεπε να το ορίσουμε κάπως–, τον πρώτο λόγο έχoυν το παράλογο και η ποίηση. Είναι άραγε εμπόδιο ο λόγος για μια παράσταση η οποία μοιάζει να απευθύνεται περισσότερο στο υποσυνείδητο και στις αισθήσεις παρά στο μυαλό;

«Ο λόγος ως φορέας της αφήγησης μπορεί να γίνει περιοριστικός, οι λέξεις να μας εγκλωβίσουν στα νοήματά τους», λέει ο σκηνοθέτης. «Γι’ αυτό κι εμείς προτιμούμε να χρησιμοποιούμε μια γλώσσα ακατάληπτη ώστε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο ελεύθεροι για τις μεταμορφώσεις μας. Βεβαίως, μερικές φορές  ακούγονται αναγνωρίσιμες λέξεις ή φράσεις – στα ελληνικά, στα αγγλικά, στα γαλλικά, δεν έχει σημασία. Είναι σαν ένα κλείσιμο του ματιού προς τον θεατή, σαν να του λέμε ότι μπορούμε να μιλήσουμε κι έτσι, αλλά δεν είναι πάντοτε απαραίτητο να γινόμαστε τόσο συγκεκριμένοι».

Μια υπέροχα γελοία παράσταση-2

Ο Ευριπίδης Λασκαρίδης σπούδασε υποκριτική στην Αθήνα και σκηνοθεσία στη Νέα Υόρκη. Από το 1995 έχει συμμετάσχει ως περφόρμερ σε έργα σκηνοθετών όπως ο Δημήτρης Παπαϊωάννου και ο Ρόμπερτ Ουίλσον. Το 2000 ξεκίνησε το δικό του σκηνοθετικό έργο για τη σκηνή και την οθόνη, ενώ το 2009 ίδρυσε την ομάδα OSMOSIS. Το «Elenit» είναι μια διεθνής συμπαραγωγή και κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα του στη Στέγη. «Η δουλειά μου είναι ένα είδος ανάμεσα στα είδη», λέει ο ίδιος. «Τουλάχιστον ανάμεσα στο θέατρο και στον χορό». Διαβάζοντας όσα οι διεθνείς κριτικές σχολίασαν για τις παραστάσεις του, μετά τη μεγάλη περιοδεία ανά τον κόσμο που έκανε, σημειώνουμε μια φράση του Roy Sanjoy, κριτικού χορού στην εφημερίδα The Guardian: «O εγκέφαλός σου σκέφτεται συνεχώς “τι στο διάολο είναι αυτό;”. Kαι ύστερα “οk, απλώς δέξου το”. Το αξίζει».

Η πρεμιέρα που παρακολουθήσαμε στη Στέγη ήταν γεμάτη κόσμο και το κοινό χειροκρότησε θερμά. Στο τέλος, ο Λασκαρίδης, που αυτή τη φορά είχε μαζί του στη σκηνή αρκετούς συνεργάτες παρότι δεν το συνηθίζει, υποκλίθηκε χωρίς να βγάλει από το πρόσωπό του τη γαμψή, μεγάλη μύτη της μεταμφίεσής του. Ισως επειδή βρισκόταν ακόμη στον δικό του κόσμο, εκείνον που γονιμοποίησε και τόσο γενναιόδωρα μοιράστηκε μαζί μας. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή