Οπερα… πολιτικό ρεπορτάζ

2' 40" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ενας Ρώσος ολιγάρχης έρχεται σε σύγκρουση με τον πανίσχυρο πρόεδρο της χώρας του στο τέλος της ταραγμένης δεκαετίας του 1990. Αυτό θα μπορούσε να είναι άρθρο σε μια εφημερίδα, αλλά πρόκειται για τον κεντρικό πυρήνα της όπερας «Χοντορκόφσκι» που κάνει πρεμιέρα σήμερα στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ. Το έργο ξεκινάει ως εξής: Μετά την πτώση του κομμουνισμού, ξαφνικά αλλάζουν τα πάντα στην πρώην Σοβιετική Ενωση. Μέσα στη δίνη της πολιτικής αναταραχής, ο νεαρός Βλαντιμίρ Πούτιν χάνει την ασφαλή θέση του ως αξιωματούχος της Κα Γκε Μπε. Ενας συνάδελφός του τον συμβουλεύει να δοκιμάσει την τύχη του στην πολιτική. Στο μεταξύ, ο φοιτητής πολυτεχνείου Μιχαήλ Μπορίσοβιτς Χοντορκόφσκι αποφασίζει να κάνει την τύχη του στην οικονομία: ιδρύει μια τράπεζα και έπειτα από λίγο αγοράζει τη Yukos, έναν από τους μεγαλύτερους πετρελαϊκούς ομίλους.

«Η πολιτική δεν είναι κάτι νέο για την όπερα», λέει στην «Κ» ο συνθέτης του «Χοντορκόφσκι» Περικλής Λιακάκης, καθηγητής του Μουσικού Πανεπιστημίου της Βιέννης. «Θα λέγαμε ότι η “Αΐντα” του Βέρντι είναι ένα έργο πολιτικό, όπως και ο “Φιντέλιο” του Μότσαρτ. Η κύρια διαφορά στο λιμπρέτο είναι ότι τα συγκεκριμένα έργα εξελίσσονται στο παρελθόν και αναφέρονται σε ιστορικά γεγονότα, αλλά με παραλληλισμούς. Ενώ ο “Χοντορκόφσκι” είναι μια σύγχρονη πολιτική όπερα με αληθινά πρόσωπα που βρίσκονται ακόμη εν ζωή».

Ετσι, στα χρόνια της πτώσης της περεστρόικας, δύο ισχυροί άντρες συγκρούονται, και μαζί τους πολεμάει το χρήμα με την εξουσία, σε έναν αγώνα στον οποίο δεν υπάρχουν καλοί και κακοί, όπως σημειώνει ο συνθέτης. «Δεν γίνεται καμία προσπάθεια να βρεθεί ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο, ούτε προσπάθεια να εξιστορηθούν ιστορικά ή “αντικειμενικά” τα σχετικά γεγονότα. Γίνεται όμως μια προσπάθεια να μεταφέρουμε στη σκηνή τις σκέψεις που μας γεννιούνται όντας απλοί παρατηρητές της Ιστορίας και της μοίρας όλων αυτών που δεν ρωτήθηκαν ποτέ για τη λήψη αποφάσεων που αφορούν τη ζωή τους άμεσα».

Το λιμπρέτο της όπερας και τη σκηνοθεσία υπογράφει η Κριστίνε Τόρνκβιστ, έμπειρη λιμπρετίστα, η οποία, πριν γράψει, ερεύνησε σε βάθος το θέμα της και τη μετασοβιετική περίοδο της Ρωσίας. Ο κύριος όγκος του λιμπρέτου, που γράφτηκε πριν από την απροσδόκητη απόλυση του Χοντορκόφσκι από τη φυλακή τον Δεκέμβριο του 2013, δεν πραγματεύεται μόνο τη μάχη ανάμεσα στους δύο πρωταγωνιστές, αλλά επιπλέον τοποθετεί την πλοκή μέσα σε ένα περίπλοκο ιστορικό πλαίσιο μεταξύ 1989 και 2013. Σ’ ένα σημείο καμπής στον ρου της Ιστορίας, οικονομικές γκάφες και πολιτικές ίντριγκες επιτρέπουν στους καιροσκόπους να ευημερήσουν. Την ίδια στιγμή που στην κεντρική αρένα συγκρούονται οι δύο βασικοί χαρακτήρες, ένα ζευγάρι απλών ανθρώπων, η Νατάσα και ο Ιβάν, βιώνουν στη «μικρή» ζωή τους τις συνέπειες των πράξεων εκείνων που έχουν την εξουσία στα χέρια τους.

Μολονότι το έργο διαδραματίζεται στη Ρωσία, η σύνθεση είναι επηρεασμένη από τη γερμανική λόγια μουσική, «μια μοντέρνα μουσική γλώσσα που όμως δεν χάνει την επαφή με τη μουσική παράδοση της όπερας», σχολιάζει ο Περικλής Λιακάκης. Και συμπληρώνει: «Εχω όμως χρησιμοποιήσει ακορντεόν, ένα χαρακτηριστικό όργανο της ρωσικής κουλτούρας που συνοδεύει στη σκηνή τον Χοντορκόσφκι και τον Ιβάν με τη Νατάσα, έτσι ώστε μετατρέπεται σε σύμβολο».

Το έργο αποτελεί συμπαραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ με τον αυστριακό μουσικοθεατρικό οργανισμό Sirene Operntheater και έχει βραβευτεί από τα Αυστριακά Βραβεία Μουσικού Θεάτρου. Η μουσική διεύθυνση είναι του Γιούρι Εβερχαρτς και συμμετέχει 13μελές μουσικό σύνολο.

Εως τις 29/2.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή