Με τραπεζάκια ανάμεσα στους θεατές και τις αποστάσεις που απαιτεί το υγειονομικό πρωτόκολλο, στον πράσινο κήπο του θεάτρου Χυτήριο, επί της Ιεράς Οδού, ξεκινά στις 6 Ιουλίου το «Δάνειο» του Τζόρντι Γκαλθεράν, μια μαύρη κωμωδία εμπνευσμένη από όσα προκάλεσε η χρηματοπιστωτική κρίση. Ενα έργο που αγάπησε το κοινό όταν πρωτοπαρουσιάστηκε, πριν από λίγα χρόνια, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου τότε. Και αυτό γιατί αναγνώρισε πολλά σημάδια από τη δική του ζωή στα χρόνια της κρίσης, παρόμοια με εκείνα που καταγράφει ο Καταλανός δραματουργός.
Το «Δάνειο», που τώρα θα δούμε από τον Σωτήρη Χατζάκη και τον Δημήτρη Μυλωνά, ο οποίος υπογράφει και τη σκηνοθεσία της παράστασης, είναι σαν μια γερή παρτίδα πινγκ πονγκ. Με διασκεδαστικούς διαλόγους και γρήγορο ρυθμό. «Ξέφρενη μαύρη κωμωδία, με πολλές ανατροπές, που απαιτούν από τον ηθοποιό υψηλές θερμοκρασίες» το χαρακτηρίζει μιλώντας στην «Κ» ο Σ. Χατζάκης και ο Δ. Μυλωνάς συμπληρώνει: «Εξυπνη, γλυκόπικρη κωμωδία που καταπιάνεται με την ανάγκη ενός ανθρώπου να πάρει ένα τραπεζικό δάνειο 3.000 ευρώ, ίσα για να πληρώσει τους λογαριασμούς του. Δεν πρόκειται για επιχείρηση αλλά για την επιβίωσή του. Εγγύηση είναι… ο λόγος της τιμής του. Και επειδή δεν έχει κάτι άλλο, απειλεί τον τραπεζίτη ότι θα αποπλανήσει τη σύζυγό του αν του αρνηθεί το δάνειο. Ο συγγραφέας κλείνει το μάτι στην ευρηματικότητα του ανθρώπου απέναντι στην επιβίωση».
Ο Σωτήρης Χατζάκης, στον ρόλο του τεχνοκράτη τραπεζίτη, τονίζει ότι το έργο «γράφτηκε για τη μνημονιακή περίοδο, όπου ο φιλελευθερισμός διαχειριζόταν αέρα. Τότε καταδικάστηκαν χώρες σε φτώχεια, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Ελλάδα. Μια γενιά Ισπανών συγγραφέων, ανάμεσά τους και ο Γκαλθεράν, έγραψε γι’ αυτό. Στην ουσία είναι μια καταπληκτική κριτική μέσα από δύο πρόσωπα. Ο διευθυντής τραπέζης που υποδύομαι, ένας άνθρωπος στεγνός, που λειτουργεί με πρωτόκολλο και δεν γνωρίζει τίποτε από τη ζωή, αρνείται στον απελπισμένο το δάνειο από αλαζονεία και φόβο για την εσωτερική δομή της τράπεζας. Ομως το αποτέλεσμα φέρνει οδυνηρές στιγμές στη δική του ζωή».
Για τον Δ. Μυλωνά, η ευρηματικότητα του ήρωα που υποδύεται, του Αντόνιο, αποτυπώνει την απόγνωση της επιβίωσης. «Η σύγκρουση φθάνει στα άκρα προκαλώντας κωμικοτραγικές καταστάσεις και ευτράπελα. Ο συγγραφέας μιλά για την οικονομική κρίση, η οποία δυστυχώς δεν τελείωσε πριν από τον κορωνοϊό. Τώρα προστέθηκε και η υγειονομική. Για την Ελλάδα, που δεν έχει πρωτογενή παραγωγή παρά μόνο τον τουρισμό, είναι δύσκολη περίοδος. Ηδη μετράμε μειώσεις μισθών, εκ περιτροπής εργασία κ.λπ. Το ενδιαφέρον στο έργο είναι ότι ο δημιουργός του θίγει το θέμα χωρίς να σηκώνει το δάκτυλο. Προκαλεί ερωτήματα αλλά δεν δίνει απαντήσεις, προβληματίζει».
Αναμένοντας το ανέβασμα του «Σλουθ», του Αντονι Σάφερ, στο «Από Μηχανής» με τον Δημήτρη Μυλωνά, που αναβλήθηκε λόγω του κορωνοϊού και μεταφέρεται για τον Οκτώβριο, αλλά και τη διασκευή του σεναρίου «Συνοικία το όνειρο» (των Τάσου Λειβαδίτη και Κώστα Κοτζιά), που σκηνοθετεί στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο την ίδια περίοδο, ο Σ. Χατζάκης σχολιάζει το τοπίο του θεάτρου: «Υπάρχει ένας μετεωρισμός και μια μεγάλη ανεργία, που έχει ως αιτία την έλλειψη σχέσης της αγοράς εργασίας με την εκπαίδευση.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει κανένα συντονισμένο σχέδιο από την πλευρά του υπουργείου Πολιτισμού και του υπουργείου Παιδείας. Ποτέ δεν υπήρξε. Κανείς έλεγχος των σχολών, ούτε των καθηγητών.
Επιπλέον, κόπηκαν τα καλλιτεχνικά μαθήματα στα σχολεία: ανήκουστο! Σε αυτή τη χώρα, σε αυτή την εποχή. Το επιχειρείν χωρίς την πνευματικότητα είναι ένας μηχανισμός τερατόμορφος. Ο υπουργός Πολιτισμού είναι απαξιωμένος εξαρχής, αρκεί να κοιτάξει κανείς το κονδύλι του ΥΠΠΟΑ για τον πολιτισμό όλα αυτά τα χρόνια.
Τώρα, το υπουργείο κάνει σπασμωδικές κινήσεις επιδοματικής πολιτικής, από εδώ και από εκεί, δίνοντας πάλι την αρμοδιότητα στις κρατικές σκηνές για το ποιος θα πάει πού. Δηλαδή, κάποιοι ορίζουν ποιοι άνθρωποι θα εργάζονται στο θέατρο; Το θέατρο δεν χωρίζεται σε πεφωτισμένους και λαϊκούς και αυτή η κυβέρνηση ευνοεί τους πρώτους».
Θεωρεί ότι τα κλειστά θέατρα και οι κινηματογράφοι «θα δημιουργήσουν μια χώρα καταθλιπτικών». Ωστόσο, «το θέατρο εφημερεύει». Και οι αποστάσεις σε μια τέχνη που στηρίζεται στη λειτουργία του σώματος; «Μέχρι να ξεκαθαρίσει η ιστορία με τον κορωνοϊό, θα παίζουμε σαν προτεστάντες».