Η «Πτέρυγα» είναι το παράδοξο, σουρεαλιστικό σύμπαν ενός νοσοκομείου κυήσεων. Αντλώντας υλικό από αληθινές συνεντεύξεις και περιστατικά, η «Πτέρυγα» εξερευνά τα όρια της πραγματικότητας, της λογικής και της ελευθερίας βούλησης των γυναικών που κυοφορούν, δίνοντας μάχη για τη μητρότητα μέσα στα νοσοκομεία. Μια παράσταση με ελάχιστο λόγο, στα όρια της περφόρμανς και του σωματικού θεάτρου, αναδεικνύει την αγάπη και τη μνήμη, τον έρωτα και τη διαφορετικότητα, την απώλεια και τα όνειρα των ανθρώπων για δημιουργία. Για αυτή την ονειρική παράσταση, που επέστρεψε από τις 25 Φεβρουαρίου στο θέατρο Χώρος, συνομιλήσαμε με τη σκηνοθέτιδα Ελενα Μαυρίδου για το περίπλοκο σύμπαν της μητρότητας.
– Τι είναι η Πτέρυγα;
– Μία γυναίκα φτάνει σε ένα νοσοκομείο κυήσεων. Στην Πτέρυγα. Η Πτέρυγα είναι ένα ονειρικό – παράδοξο νοσοκομείο κυήσεων. Τα δωμάτια των γυναικών, μια αίθουσα τοκετών. Δίπλα στη γυναίκα, ο σύντροφός της. Παρακολουθούμε την πορεία του ζευγαριού κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο νοσοκομείο. Ανθρωποι, φαντάσματα και οι κρυφές σκέψεις τους είναι εκεί. Ο χρόνος έχει «παγώσει» μέσα σε αυτό το νοσοκομείο. Η αγωνία και η ανησυχία των ηρώων μπερδεύεται με τα όνειρά τους. Η παράσταση εστιάζει στη μητέρα και στη μνήμη καθώς και στην επιθυμία για ζωή. Μιλάμε για τη μητέρα όχι μόνο ως γυναίκα, αλλά σαν το κέντρο και τη μήτρα της ανθρώπινης ύπαρξης. Η Πτέρυγα είναι η περιοχή εκείνη μέσα μας που φυλάει κάτι από τις αγωνίες και τις σκέψεις μας όταν βρισκόμαστε κοντά στη ζωή και στον θάνατο. Το άγνωστο. Κάτι μεγαλύτερο από εμάς.
– Πώς σας δημιουργήθηκε η ανάγκη να μιλήσετε για τον χώρο όπου έρχεται ο άνθρωπος στη ζωή;
– Πριν γεννήσω την κόρη μου νοσηλεύτηκα στο νοσοκομείο «Αλεξάνδρα». Αυτή η παραμονή υπήρξε η αφετηρία της ενασχόλησής μου. Είχα τον φυσικό χρόνο και το βίωμα να παρατηρήσω τον «κόσμο» μιας πτέρυγας κυήσεων. Στην πορεία η ανάγκη αυτή μεγάλωσε και συγκεντρώσαμε αληθινές συνεντεύξεις και περιστατικά γυναικών, γιατρών και ανθρώπων που είχαν κάποιο βίωμα γύρω από αυτό το θέμα. Οχι όμως για να κάνουμε μια παράσταση με πραγματικές διηγήσεις. Περισσότερο με ενδιέφερε η παράσταση να έχει να κάνει με τις περιοχές εκείνες που γενικότερα δυσκολεύεται κανείς να μιλήσει για τα βιώματά του. Κάθε φορά που μας μιλούσε κάποιος υπήρχαν στιγμές που σώπαινε, και αυτή η περιοχή είναι που ήθελα να εξερευνήσουμε. Τον κοινό τόπο μιας αίσθησης ότι η ζωή και ο θάνατος είναι πολύ κοντά. Τα συναισθήματα κατά τη διάρκεια της κύησης δεν είναι μόνο ευχάριστα και αποδεκτά. Γεννιούνται δυσάρεστα συναισθήματα που δύσκολα εκμυστηρεύεται κανείς. Με αυτή την περιοχή, που θεωρώ πως αποτελεί για την κοινωνία μας ταμπού, θέλησα να ασχοληθώ στην παράσταση «Η Πτέρυγα».
– Η μητρότητα τι είναι για εσάς; Πώς τη βιώνετε;
«Τρέφω μεγάλο θαυμασμό για τις γυναίκες. Τις γυναίκες που αλλάζουν τις επιλογές τους. Τις γυναίκες που επιμένουν και αφοσιώνονται σε κάτι. Τις γυναίκες που επιλέγουν».
– Σαν ένα ορμητικό ποτάμι αγάπης που με παρασύρει. Ο,τι σε παρασύρει δεν κάνει τα πράγματα γύρω σου προβλέψιμα. Είναι μια μεγάλη περιπέτεια συγκινήσεων.
– Στην παράσταση οι εικόνες διαδέχονται η μία την άλλη όπως το φως διαδέχεται το σκοτάδι, η ανυπαρξία τη ζωή, το παράλογο το λογικό. Πού συναντιούνται όλα αυτά;
– Σε έναν κόσμο φαντασίας που τα περικλείει. Υπάρχουν έντονες εικόνες στην παράσταση και φωτίζονται οι βιωματικές διαδρομές των χαρακτήρων που κατοικούν μέσα σε αυτό το νοσοκομείο. Τα σώματα των ηθοποιών διηγούνται με ελάχιστη χρήση του λόγου. Η παράσταση είναι γεμάτη με εικόνες και χρώματα. Η «Πτέρυγα» μπορεί να έχει ως θέμα της την κύηση και να εστιάζει σε μύχιες σκέψεις των ανθρώπων που βρίσκονται σε αυτή τη στιγμή, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια περιοχή που συγκρατεί κάθε σκέψη μας που πρέπει να εγκαταλείψουμε για να προχωρήσουμε στη ζωή.
– Πόσο δύσκολο είναι σήμερα για μια γυναίκα μητέρα και σύζυγο να δημιουργεί ελεύθερα;
– Τρέφω μεγάλο θαυμασμό για τις γυναίκες. Τις γυναίκες που έχουν παιδιά και σύζυγο, τις ελεύθερες γυναίκες, τις εργαζόμενες και μη. Τις γυναίκες που καταφέρνουν να συνδυάζουν πολλά, τις γυναίκες που επιθυμούν να αφοσιωθούν σε ένα πράγμα. Τις γυναίκες που αλλάζουν τις επιλογές τους. Τις γυναίκες που επιμένουν και αφοσιώνονται σε κάτι. Τις γυναίκες που επιλέγουν. Κάθε επιλογή είναι ένας αγώνας στη ζωή μιας γυναίκας και είναι πάντα ένα είδος δημιουργίας. Κάθε επιλογή έχει δυσκολίες, καθότι ζούμε με μια κοινωνία που η γυναίκα χρειάστηκε να παλέψει για τα δικαιώματά της μέσα στα χρόνια.
«Η Πτέρυγα», θέατρο Χώρος, από 25 Φεβρουαρίου, κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00.