Ηταν μια εβδομάδα πριν από την πρεμιέρα. Η μαρκίζα στο θέατρο Studio Μαυρομιχάλη ήταν σβηστή. Η πόρτα μισάνοιχτη. Μέσα στο θέατρο κινούνταν οι τρεις ηθοποιοί και ο σκηνοθέτης. Η παράσταση «Γράμματα αγάπης στον Στάλιν» του δυναμικού Ισπανού Χουάν Μαγιόρκα παίχτηκε ολόκληρη για έναν θεατή χωρίς τα φώτα και με μερικές νύξεις μόνο από τα τελικά κοστούμια. Και ήταν απλώς γοητευτικό, όσο και λιτό. Το σκηνικό, απλό. Πάνω στο τσιμεντένιο δάπεδο-σκηνή του θεάτρου ήταν στημένες μερικές στοίβες βιβλίων. Αυτές οι ίδιες έγιναν στην πορεία μέρος του σκηνικού, έγιναν βάθρα, έγιναν καθίσματα, έγιναν μέρος του θυμού του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ τις στιγμές που αισθανόταν εγκλωβισμένος και ακυρωμένος από τη λογοκρισία του σταλινικού καθεστώτος που δεν επέτρεπε τη δημοσίευση των έργων του. Στους τοίχους αποκόμματα από κριτικές που «θάβουν» το έργο του Ρώσου συγγραφέα, ένα πιάνο και ένα γραφείο είναι το σύμπαν και το σκηνικό (του Κωνσταντίνου Ζαμάνη) της παράστασης.
Ο ανήσυχος Ισπανός συγγραφέας αντλεί την έμπνευσή του από ένα πραγματικό γεγονός, το καθεστώς λογοκρισίας που επιβλήθηκε στον μεγάλο Ρώσο συγγραφέα και γράφει τη φανταστική του ιστορία: ο Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ (Μελέτης Ηλίας) γράφει διαρκώς για έναν αναγνώστη. Του έχει γίνει εμμονή η ιδέα να μιλήσει απευθείας με τον Στάλιν. Και γράφει, γράφει, γράφει… Δίπλα του, στήριγμα και διέξοδος, η γυναίκα του Μπουλγκάκοβα (Αννα Ελεφάντη) και κάπου μέσα στο όνειρο και στις παραισθήσεις του εμφανίζεται και ο ίδιος ο Στάλιν (Στάθης Σταμουλακάτος). Αυτή την απλή ιστορία σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Μυλωνάς. Εκ πρώτης όψεως απλή, γιατί κρύβει και αφορά πολύ περισσότερα από την προσωπική ιστορία του συγγραφέα που έγραφε κρυφά για χρόνια το βιβλίο «Ο μαιτρ και η Μαργαρίτα», που δεν το είδε ποτέ να εκδίδεται όσο ήταν στη ζωή. Αυτό το έργο κυρίως αφορά τη σχέση των ανθρώπων με την εξουσία, τη σχέση της εξουσίας με την τέχνη και τους δημιουργούς, αλλά και τη σχέση αγάπης και αφοσίωσης ανάμεσα σ’ έναν άνδρα και μια γυναίκα. Ο ολοκληρωτισμός είναι διαρκώς παρών, μαζί με τις αφόρητες επιταγές του. Και παράλληλα οι σχέσεις των ανθρώπων με την εξουσία: θυμός, δέος, αφελής ελπίδα, αυταπάτη, ανάγκη για αποδοχή, ειρωνεία, απόρριψη.
Ο Μελέτης Ηλίας ζωντανεύει όλη την γκάμα των συναισθημάτων που ζει αυτός ο άνθρωπος που κάποτε πίστευε σε μια ιδέα και την βλέπει να καταρρέει με τον χειρότερο τρόπο. Η Αννα Ελεφάντη χορεύει, παίζει πιάνο, σαρκάζει τον Στάλιν και στέκεται με δυναμισμό και τρυφερότητα δίπλα στον σύντροφό της, παίρνοντας συχνά όλο το βάρος πάνω της ώστε να τον κινητοποιήσει, να του αναπτερώσει την ελπίδα, να τον πείσει να ξαναγράψει… Ο Στάθης Σταμουλακάτος ερμηνεύει, μ’ έναν υπόγειο τόνο σαρκασμού, την απολυτότητα του πατερούλη.
Μια παράσταση που είναι γεμάτη από ερωτήματα αλλά και γεμάτη λογοτεχνία, αφού ο Μπουλγκάκοφ και η Μπουλγκάκοβα πολύ συχνά, οι δυο τους, μιλούν για τους δρόμους της τέχνης. Φεύγοντας από το θέατρο είναι σίγουρο ότι θα θελήσετε να ξαναδιαβάσετε τα βιβλία του Μπουλγκάκοφ που κυκλοφορούν στα ελληνικά: «Ο μαιτρ και η Μαργαρίτα» (εκδ. Θεμέλιο) και «Τα μοιραία αυγά» (εκδ. Αρμός). Αξίζει τον κόπο.
Η παράσταση «Γράμματα αγάπης στον Στάλιν» παίζεται κάθε Τετάρτη στις 8 μ.μ. και κάθε Πέμπτη και Παρασκευή στις 9.15 το βράδυ. Μαυρομιχάλη 134.
Kαυστική κοινωνική σάτιρα με τη «Διαβολιάδα» στο Bios
Ξεκίνησε την περασμένη Δευτέρα, 17 Φεβρουαρίου και θα παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 9 μ.μ. μέχρι την 1η Απριλίου στο Bios (Πειραιώς 84).
Είναι μια ακόμη παράσταση εμπνευσμένη από το έργο του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ «Διαβολιάδα», που σχεδόν ξεκινάει με την πιο διάσημη φράση της τελευταίας πενταετίας στην Ελλάδα, ελαφρώς αλλαγμένη όμως: «Λεφτά δεν υπάρχουν» ακούει το 1921 ο δημόσιος υπάλληλος Κοροτκόφ, εκεί που ήταν απολύτως σίγουρος ότι τίποτα δεν θα διατάρασσε την ηρεμία και την κανονικότητα της ζωής του.
Η «Διαβολιάδα» είναι ένα ακόμη έργο του Μπουλγκάκοφ που κακόπαθε από τη λογοκρισία της σταλινικής μετεπαναστατικής Ρωσίας. Το έργο προκάλεσε σάλο όταν εκδόθηκε το 1925 και δύο μήνες αργότερα λογοκρίθηκε και αποσύρθηκε από την κυκλοφορία. Ο Μπουλγκάκοφ είχε επιλέξει στο έργο αυτό το σύμβολο του Διαβόλου με πολλά αναγνωρίσιμα αρχέτυπά του, καθώς και το φαουστικό θέμα της εξαγοράς. Των πάντων: του χρόνου, των ιδεών, των πεποιθήσεων. Δημιουργεί έτσι μια καυστική σάτιρα που αφορά μια τραγελαφική κοινωνία, αυτήν που βλέπει γύρω του, όπου ελλοχεύει και σύντομα επικρατεί το απόλυτο χάος.
Η ομάδα Ubuntu επέλεξε το έργο. Τη μετάφραση υπογράφουν οι Ελσα Ανδριανού, Ελεάνα Τσίχλη. Τη σκηνοθεσία η Ελεάνα Τσίχλη. Παίζουν: Αναστασία Γιαννάκη, Γιάννης Δενδρινός, Φώτης Λαζάρου, Αρης Λάσκος, Κατερίνα Λάττα, Γιώργος Νούσης, Μαριάνθη Παντελοπούλου, Αποστόλης Ψαρρός.