Πολλοί θεωρούν ότι η αλλαγή φρουράς στο τιμόνι της καλλιτεχνικής διεύθυνσης του Εθνικού Θεάτρου έχει επηρεάσει και τις παραστάσεις τη φετινή χρονιά. Ισως να είναι βιαστική εκτίμηση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μέχρι στιγμής έχουμε δει παραστάσεις που σίγουρα δεν συνδέονται με κάποιον θεματικό άξονα και ότι μέχρι στιγμής, τη φετινή θεατρική σεζόν το Εθνικό δεν έχει να επιδείξει κάποια σημαντική καλλιτεχνική επιτυχία. Εισπρακτικές επιτυχίες ναι, αλλά όχι καλλιτεχνικές. Ετσι, οι δύο πρεμιέρες, που είχαν προγραμματιστεί για τις προηγούμενες μέρες, αναμένονταν με ενδιαφέρον όχι μόνο γιατί είναι έργα μεγάλων θεατρικών συγγραφέων (του Χάινριχ Μπελ και του Λουίτζι Πιραντέλο), βραβευμένων με Νομπέλ Λογοτεχνίας και οι δύο, αλλά γιατί είχαν αναλάβει να τις ζωντανέψουν στις σκηνές του Εθνικού δύο από τις πιο δυναμικές παρουσίες του σύγχρονου θεάτρου, ο Αργύρης Ξάφης και ο Δημήτρης Καρατζάς.
Η αρχή έγινε από το έργο του Χάινριχ Μπελ «Οι απόψεις ενός κλόουν» του πολύ σημαντικού μεταπολεμικού Γερμανού συγγραφέα Χάινριχ Μπελ, παράσταση που σκηνοθέτησε ο καλός ηθοποιός Αργύρης Ξάφης στη Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» του Εθνικού. Στο έργο ο Χάινριχ Μπελ καταφέρεται με σφοδρότητα εναντίον του μεταπολεμικού γερμανικού κατεστημένου, που κρύβει κάτω από το χαλί το ναζιστικό παρελθόν πολλών απ’ όσους κυριαρχούν στη μεταπολεμική Γερμανία.
Ο ήρωας είναι ένας κλόουν, που αρνείται τις ανέσεις της μεγαλοαστικής του οικογένειας και σαρκάζει τους πάντες και τα πάντα. Και τον εαυτό του, που δίνει μάχη με το φάντασμα της αγάπης του για τη Μαρί. Δυστυχώς η παράσταση, που ξεκίνησε με ευρηματικά σκηνικά εφέ (της Ελλης Παπαγεωργακοπούλου) γρήγορα φάνηκε να «μπούκωσε». Εχασε τον ρυθμό της και ούτε η μουσική του ταλαντούχου Κορνήλιου Σελαμσή κατάφερε να της δώσει πνοή. Αντιθέτως, κάποιες στιγμές ήταν και αυτή η μουσική ένας από τους λόγους του υπερβολικού φορτώματος. Στις απαιτήσεις των πολλών διαφορετικών ρόλων που έπαιξε (όλοι οι ηθοποιοί έπαιξαν πολλούς ρόλους) ανταποκρίθηκε επάξια ο Γιώργος Γάλλος, δείχνοντας την εμπειρία και την παιδεία του. Οι υπόλοιποι (Δέσποινα Κούρτη, Θανάσης Λέκκας, Δημήτρης Παπανικολάου) είχαν μόνο καλές στιγμές. Ο Αργύρης Ξάφης, που μας έχει χαρίσει πολλές σπουδαίες ερμηνείες στο νεοελληνικό θέατρο δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στον ρόλο του σκηνοθέτη.
Αμηχανία στους θεατές
Λίγες μέρες μετά, την περασμένη Παρασκευή, ακολούθησε η πρεμιέρα ενός από τα δημοφιλέστερα και πιο σημαντικά έργα του Λουίτζι Πιραντέλο, του «Ετσι είναι, αν έτσι νομίζετε». Ενα κείμενο που καταπιάνεται με την υποκειμενικότητα, με τη βιαστική κρίση των ανθρώπων, με την αδιάκριτη παρέμβασή τους στις ζωές των άλλων, με υπαρξιακά ερωτήματα εντέλει. Στη διάθεσή του ο 26χρονος Δημήτρης Καρατζάς είχε μερικούς από τους πιο ταλαντούχους Ελληνες ηθοποιούς. Τους οποίους όμως καθοδήγησε να φωνάζουν υστερικά, να κινούνται χωρίς νόημα στην τεράστια Κεντρική Σκηνή του Εθνικού, δίνοντας μια μορφή καρικατούρας σε όλους τους χαρακτήρες και αφήνοντας την παράσταση χωρίς ρυθμό. Η παράσταση, δύο ώρες και δέκα λεπτά χωρίς διάλειμμα, δημιούργησε αμηχανία (στην καλύτερη περίπτωση) στους θεατές, που είχαν πάει με προσδοκίες. Οι Κώστας Μπερικόπουλος, Υβόννη Μαλτέζου και Μηνάς Χατζησάββας έδειξαν, παρ’ όλα αυτά, τη μεγάλη θεατρική τους παιδεία και το ταλέντο τους, δίνοντας ένα διαφορετικό στίγμα στις στιγμές της παρουσίας τους στη σκηνή. Ο Δημήτρης Καρατζάς, μία από τις ελπίδες του νέου ελληνικού θεάτρου, καταπιάστηκε, ίσως πολύ γρήγορα, μ’ ένα «βαρύ» έργο. Και ενώ είχε καλές ιδέες για να προσεγγίσει το πνεύμα και τη φιλοσοφία του Πιραντέλο, δεν μπόρεσε να τις διαχειριστεί.